Tol: Versiyalar orasidagi farq

'''Tol''' ({{lang|la|''Salix''}}) — toldoshlarga[[toldoshlar]]ga mansub daraxtlar[[daraxt]]lar va [[buta]], [[chalabutalar|chala butalar]] turkumi[[turkum]]i. 300 turi[[tur (biologiya)|tur]]i maʼlum. Asosan, moʻʼtadil mintaqada, [[Yevropa]] va Shim.[[Shimoliy AmerikadaAmerika]]da tarqalgan. [[Oʻrta OsiyodaOsiyo]]da 22 turi bor. Daraxtlarining xodasi yoʻgʻon, poʻsti dagʻal, barglari[[barg]]lari navbat bilan joylashgan. Baʼzilari bargi yozilguncha, boshqalari bargi yozilgandan keyin yoki bargi yozilishi bilan bir vaktda gullaydi. Ikki yoshli novdalari[[novda]]lari kuchala chiqaradi. Gullari[[Gul]]lari ikki uyli, bir jinsli, mart— aprel oylarida gullaydi. Mevasi [[koʻsakcha]]. 25—30 kunda yetiladi. Urugʻi[[Urugʻ (oʻsimliklar)|Urugʻ]]i mayda, ochiq va nam yerda tez, yaʼni 5—10 soatda unib chiqadi. 15—20 kundan keyin unish qobiliyatini yoʻqotadi. Qalamchasidan, [[poya]] (xoda)sidan, parxishdan yaxshi koʻpayadi.

Oʻzbekistonda [[oq tol|oq T.]], qora T., ignabarg T., [[majnuntol]], suvtol, turon T.i kabi turlari tarqalgan. Oq tolning ({{lang|la|''S. alba''}}) bal. 10—15 m. yogʻoch tanasi [[poʻstloq|poʻstlogʻi]] toʻq kulrang , sur. Tanasining[[Tana]]sining diametri 1,5 gacha, Qora tolning ({{lang|la|''S. excelsa'' Gmel.}}) daraxt novdalari rangi qoʻngʻirqizgʻish. Tez oʻsadi. Issiqqa chidamli, shoʻrxok yerlarda ham yaxshi oʻsadi. Qalamchasi[[Qalamcha]]si va poyasi ekib oʻstiriladi. Obodonlashtirish va xoʻjalik ehtiyojlari uchun koʻp ekiladi. I g n a bargliIgnabargli tol ({{lang|la|''S. acutifolia''}}) — [[daryo|dare]] boʻylarida, kichikkichik [[suv havzasi|suv havzalari]], ariklar, xonadonlar atrofida usadi. Kuryuqchilikka, shoʻrxokka chidamli. Novdalari nozik va ingichka. Bal. 2—4 m; majnuntol ({{lang|la|''S.babulonica babylonica''}}) — bal. 8—10 m ga yetadi. [[Manzarali oʻsimliklar|Manzarali daraxt]] sifatida oʻstiriladi; suvtol yoki Vilgelms toli ({{lang|la|''S. wilhelmsiana Bieb.''}}) — buta, novdasi ingichka, uzun, choʻl, adir, togʻ zonalaridagi toʻqayzorlarda uchraydi. Olga toli ({{lang|la|''S. olgae'' Rgl.}}) — yirik buta, novdalari rangi korakizil yoki sariq; Nedzvetskiy toli ({{lang|la|''S.niedzwiecku niedzwieckii'' Goerz.}}) — past boʻyli daraxt, pishgan novdalari qizgʻish yoki qoʻngʻir. Daryo sohillarida[[sohil]]larida oʻsadi. Turon toli ({{lang|la|''S. turanica'' Nas.}}) — togʻ va tog oldi toʻqaylarida toʻptoʻp boʻlib oʻsadi. Katta buta, bal. 5—6 m. Barglari uz. 12 sm, novdasi och sariq. Novdalaridan har xil savatlar toʻqiladi.