|
'''Yazgʻulom tizmasi''' — Gʻarbiy[[Gʻarb]]iy [[Pomir]] ([[Tojikiston]]) dagi togʻ tizmasi (Tojikiston). [[Yazgʻulom]] va [[Bartang]] daryolari[[daryo]]lari oraligʻida. Janubiy gʻarbdan shim.
sharqqa 170 km ga choʻzilgan. Oʻrtacha bal. 4500—6000 m, eng baland joyi 6974 m. Tizmada Vudar, Lapizar, Arganax, Ubagi va boshqalar choʻqqilar[[choʻqqi]]lar bor. Bir qancha dovonlar[[dovon]]lar (Odudi, Rosht—Jirkutan, Bidjirov) mavjud. [[Suvayirgʻich]] qismi qoyali, abadiy qor va muzliklar[[muzlik]]lar bilan qoplangan. Pomirdagi [[Fedchenko muzligi|Fedchenko]], [[Grumm-Grjimaylo muzligi|GrummGrjimaylo]], [[Yazgʻulom muzligi|Yazgʻulom]] kabi eng yirik muzliklar Ya.t.ning baland qismidan boshlanadi. Tizmaning yon bagʻirlari tik, qoyali, Yazgʻulom daryosining chap irmoqlari[[irmoq]]lari, Bartang daryosining oʻng irmoqlari bilan chuqur kesilgan. Ya.t. ning Yazgʻulom va Bartang daryolari oʻzanlaridan suvayirgʻich qismigacha bal. 3000—4000 m. [[Paleozoy]] va [[mezozoy]] davrlarining [[kvarsit]], [[gilli slanes|gilli slanets]], [[qumtosh]], [[granit]], [[granodiorit]], [[gil]] va boshqalar togʻ jinslaridan tashkil topgan. Ya.t.da 100 dan ortiq muzlik boʻlib, ularning umumiy mayd. 670 km2dankm²dan ziyod. Tizmada siyrak oʻtli balandtogʻ, [[chala choʻl zonalari|chala choʻl]], [[dasht]] oʻsimliklari[[oʻsimliklar]]i tarqalgan. Yon bagʻirlarida [[archa]], daryo qayirlarida[[qayir]]larida [[tol]], [[terak]], [[qayin]] daraxtlari oʻsadi. Ya.t.ning baland qismlari subalp, alp oʻtloqlari[[oʻtloq]]lari, doimiy qor va muzliklar mintaqasidan iborat. Daryo vodiylaridan[[vodiy]]laridan quyi qismlarida tutzor[[tut]]<nowiki />zor, oʻrikzor[[oʻrik]]<nowiki />zor, yongʻoqzor[[yongʻoq]]<nowiki />zor, tokzorlar[[tok (ekin)|tok]]<nowiki />zorlar bor.
{{Tajikistan-geo-stub}}
{{no iwiki}}
{{OʻzME}} <!-- Bot tomonidan yaratildi -->
[[Turkum:Togʻlar]]
[[Turkum:Tojikiston]]
|
