Berlin: Versiyalar orasidagi farq

maydon_yer_km2maydon_yer_km² = |

maydon_suv_km2maydon_suv_km² = |

aholi_zichlik_km2aholi_zichlik_km² = 3809|

'''Berlin''' — [[Olmoniya]] poytaxti. Federal maʼmuriy birlik — Yerga tenglashtirilgan. Shpre daryosi Xafeldaryosiga quyiladigan yerda. Shim. va Boltik dengizlariga chiqiladigan kanal lar boʻyida. Mayd. qariyb 890  km. Shaharning gʻarbi va sharqida koʻl koʻp. Iqlimi moʻʼtadil, sernam; oʻrtacha yillik tra 8,4°, yanv.ning oʻrtacha t-rasi 0—0,6°, iyulniki 18°. Bir yilda urtacha 587  mm yogʻin yogʻadi.

Berlin haqidagi dastlabki tarixiy maʼlumot 1244 i.ga tegishli. U ikki aholi punktining birlashuvidan tashkil topgan. 1486y.dan Brandenburg gersogligi poytaxti bulgan. 17-a.da Fransiya va Bohemiyadan kelgan qrchoklar hisobiga uning aholisn tez oʻsdi. 19-a. esa Berlinning iqtisodiy rivojida muhim davr hisoblanadi. Ayni shu vaqtda (1871) u kayzer imperiyasining poytaxti va Yevropaning yirik markazlaridan biri sifatida shakllandi. Sanoat boʻyicha esa Yevropada unga teng shahar yoʻq edn. Shaharda bir qancha xalqaro kongress va konferensiyalar oʻtkazilgan. 1945 y.gacha Berlin Olmoniyaning eng yirik fan. madaniyat va siyosiy markazi. 1933—45 y.larda Berlin gitlerchilar "uchinchi reyxi"ning poytaxti. Berlin 2-jahon urushi yakunida sovet qoʻshinlari tomooʻidan oʻrab olinib, qattiq bombardimon qilindi va toʻplardan oʻqqa tutilgach. 1945 y. 2 mayda toʻliq egallandi. Urushdan keyin ittifoqchilar Berlinni 4 okkupatsiya sektoriga: Sovet, AQSH, Angliya va Fransiya sektorlariga boʻlishdi. Keyinchalik ittifoqchilar oʻrtasidagi yuz bergan kelishmovchiliklar sababli Olmoniya kabi Berlin ham 2 qismga — Sharqiy va Gʻarbiy Berlinga boʻlindi va GDR aholisini ommaviy ravishda Gʻarbga oʻtishini toʻxtatish maqsadida 1961 y.da "Berlin devori" (Sharqiy Olmoniya va Gʻarbiy Berlin oʻrtasida umumiy uz. 162  km, jumladan shahar doirasida 45  km boʻlgan toʻsiq ikshootlar tizimi) qurildi. 70-y.