Moskva: Versiyalar orasidagi farq
Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
Shrikarsan (munozara | hissa) Removing Link GA template as it is now available in wikidata |
k clean up, replaced: km2 → km² (6) using AWB |
||
Qator 17:
rahbar_ismi = [[{{#property:P6}}]]|
maydon_miqyosi = 1081|
maydon_jami_km² = |
balandlik_m = |
aholi_yil = 2007 |
aholi_ilova = |
aholi_jami = 10 454 400 |
timezone = |
utc_farqi = |
Qator 36:
<!-- Bot tomonidan qoʻshilgan matn boshi -->
{{Maʼnolari|Moskva (maʼnolari)}}
'''Moskva''' — RF poytaxti, Moskva viloyati markazi, federal ahamiyatidagi shahar. RFning yirik siyosiy, iqtisodiy, ilmiy va madaniy markazi. M.da Rossiya Federatsiyasi Prezidenta, Federal Majlis, RF hukumati, Konstitutsiyey Sud, Oliy Sud, Oliy arbitraj sudi, RF Prokuraturasi qarorgohlari joylashgan. 10 maʼ-muriy okrugga (Markaziy, Sharqiy, Jan.-Sharqiy, Janubiy, Jan.-Gʻarbiy, Gʻarbiy, Shim.-Gʻarbiy, Shimoliy, Shim.Sharqiy hamda Zelenograd sh.) boʻlingan. Shahar chegarasi, asosan, Moskva halqa avtomobil yoʻlidan oʻtadi. Maydoni (M. meriyasiga karashli boʻlgan Zelenograd va b. aholi punktlaridan tashkari) 994,0
ning oʻrtacha t-rasi —10,2°. Yozi issiq, iyulning oʻrtacha t-rasi 18,1°. Shahar markazi t-rasi chekkalarga nisbatan oʻrta hisobda 1,5—2° yuqori. Yillik yogʻin
M. toʻgʻrisidagi dastlabki maʼlumot 1147 y.dagi solnomada berilgan. Suzdal va Buyuk Kiyev knyazi Yuriy Dolgorukiy anʼana boʻyicha M.ning asoschisi hisoblanadi. 1156 y. chamasi Borovitsk tepaligida, Neglinnaya da-ryosining Moskva daryosiga quyilish joyida dastlabki qoʻrgʻoncha oʻrnida ke-yinroq [[Kreml]] nomini olgan yogʻoch-tuproqdan istehkom qurilgan (q. [[Kreml]]). Vladimir-Suzdal Rusining chekka shahri hisoblangan. M. Chernigovdan Kiyevga boradigan yoʻllar chorrahasida shakllangan. 1237 y.da, moʻgʻullar bosqini davrida, Botuxon qoʻshinlarining bostirib kirishi natijasida M. vayron qilindi, lekin, tez orada qayta tiklanib kichikroq udel knyazligining markazi boʻldi. Knyaz Yuriy Danilovich (1303—25 y.larda boshqargan) knyazlikka yorliq olgan birinchi Moskva knyazi boʻldi. 14—15-a.larda M. rus yerlarini birlashtirish, moʻgʻullar zulmidan ozod boʻlishga qaratilgan kurashning tashkilotchisi, markaziga aylandi. M. atrofida rus yerlarining astoydil birlashtirishni boshlagan knyaz I. D. Kalitaning (1325—40) faoliyati katta ahamiyatga ega boʻldi. Taxm. 1326 y.da M.ga Vladimir sh.dan Rus pravo-slav cherkovi mitropolitlarining qarorgohi koʻchirildi. KnyazD. I.Donskoy (1359—89) davrida M. moʻgʻullar zulmiga qarshi kurash markaziga aylandi. 1380 y.da Kulikovo maydonida moʻgʻullar qoʻshinini magʻlubiyatga uchratgan umumrus qoʻshini M.da shakllandi. 15-a. oxirida ulugʻ knyaz Ivan III Vasilyevich (1462—1505) davrida M. yagona Rus davlatining poytaxti boʻldi. 15-a. oxiri — 16-a. boshlarida [[Kreml]]ni qayta qurilishi, uning hududida Moskva davlatining bosh soborlari — Uspeniye, Arxangelskiy va Blagoveshcheniye qad koʻtardi. 1547 y.da ulugʻ knyaz Ivan IV Grozniy (1533—84) podsho unvonini qabul qildi. Romanovlar sulolasining birinchi podsholari Mixail Fyodorovich va Aleksey Mixaylovichlarning hukmronligi davri — notinch yillarda yoqib tashlangan M. yangidan qurildi. 1687 y.da Slavyan-grek lotin akademiyasi ochildi. 1708 y.da shahar M. gubernyasining markazi boʻldi.
Qator 57:
== Havolalar ==
* [http://www.mos.ru/ Moskva shahri hukumatining vebsayti {{ref-ru}}]
* [http://www.moscow.ru/ Moscow.ru – Moskva shahrining rasmiy vebsayti {{ref-ru}} {{ref-en}} {{ref-es}} {{ref-de}} {{ref-fr}}]
{{commons|Category:Moscow}}
{{geo-stub}}▼
[[Turkum:Moskva| ]]▼
[[Turkum:Poytaxtlar]]▼
== Manbalar ==
Qator 80 ⟶ 71:
{{Rossiya Federatsiyasining subʼektlari}}
▲[[Turkum:Moskva| ]]
▲[[Turkum:Poytaxtlar]]
[[Turkum:Rossiya shaharlari]]▼
▲[[Turkum:Rossiya shaharlari]]
▲{{geo-stub}}
|