Bosniya va Gersegovina: Versiyalar orasidagi farq
Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
Sociologist (munozara | hissa) OʻzMEdan |
k clean up, replaced: km2 → km² using AWB |
||
Qator 1:
'''Bosniya va Gersegovina''' (Bosna i Hercegovina), Bosniya va Gersegovina Respublikasi — Bolqon ya. o.ning markaziy qismida joylashgan davlat. Mayd. 51,1 ming
Davlat tuzumi. B. va G. respublika boʻlib, qonun ustunligi va erkin demokratik saylov asosida faoliyat koʻrsatuvchi demokratik davlat. 1995 y. 14 dek.da kuchga kirgan konstitutsiyaga amal qilinadi. Davlat boshligʻi — B. va G. Prezidiumi raisi. Qonun chiqaruvchi oliy organi — ikki palatali parlament assambleyasi. Ijroiya hokimiyat Vazirlar Kengashi tomonidan amalga oshiriladi. Konstitutsiya boʻiicha B. va G. 2 tuzilma: B. va G. Federatsiyasi va Serb Respublikasidan iborat.
Tabiatya. B. va G. hududining 90% ni togʻlar egallaydi. Pasttekisliklari Sava daryosi boʻylab shim.ga choʻziladi va Oʻrta Dunay tekisligining jan. kismini tashkil etadi. Jan.dagi pastqam togʻlar va serhosil togʻlararo havzalar mintaqasi
Aholisi. B. va G. aholisining 43,6% ni bosniyaliklar ("musulmonlar") tashkil etadi. Bu yerda serblar (31,4%), [[x]]orvatlar (17,3%) ham yashaydi. Rasmiy tili — bosniya, serb va [[x]]orvat tili. Dindorlar musulmon-sunniylar (40%), pravoslav [[x]]ristianlar (31%), katoliklar (15%) va b. Yirik shaharlari: Sarayevo, BanyaLuka, Zenitsa, Tuzla.
Qator 11:
Asosiy siyosiy partiyalari. Demokratik harakat partiyasi, musulmonlar partiyasi, 1990 y.da asos solingan; B. va G. serb demokratik partiyasi, 1990 y.da tuzilgan; B. va G. Xorvat demokratik hamdoʻstligi; "Bosniya va Gersegovina uchun", partiya, 1996 y. tuzilgan; Serb [[x]]alq ittifoqi, partiya, 1997 y. tashkil etilgan.
Xoʻjaligi. 1992—95 y.lardagi urush harakatlari boshlangunga qadar B. va G. milliy daromadida q. [[x]]. ulushi 10,9%, sanoat ulushi 57,6% ni tashkil qilgan (1989). Urushgacha sanoatda qoʻngʻir koʻmir, temir va marganes rudalari, boksit kazib chiqarish, gidroenergiya hosil qilish, shuningdek metallurgiya, kimyo, oʻrmon, yogʻochsozlik, mashinasozlik, oziq-ovqat va yengil sanoat rivojlangan. B. va G.da qoʻngʻir koʻmir va lignit za[[x]]iralari (Tuzla, Zenitsa, Kakan, Breza, Banovichi yaqinida) mavjud. 1990 y. 14,6 mlrd. kVtsoat elsktr energiyasi hosil qilingan. Varesh va Lyubiya ruda konlarida temir rudasi qazib olingan. Zenitsadagi k-t, Iliyash va Vareshdagi zavodlarda qora metallar ishlab chiqarilgan. B. va G.da t.y. uzunligi 1000
Q.[[x]].da mamlakat hududining ‘/2 qismidan foydalaniladi, uning 50% — ekinzor, bogʻ va tokzorlar, qolgan qismi oʻtloq va togʻ yaylovlari boʻlgan. Makkajoʻ[[x]]ori, bugʻdoy, kartoshka, te[[x]]nika ekinlaridan zigʻir, qand lavlagi, tamaki yetishtirilgan. Chorvachilik rivojlangan. Pul birligi — bosniya markasi.
Qator 17:
Matbuoti. B. va G.da nashr etiladigan asosiy gaz.lar: "Oslobodjene" ("Ozodlik", kundalik gaz., 1943 y.dan), "Vecherne novine" ("Oqshom yangiliklari", kundalik gaz., 1964 y.dan). B. va G. radiotelevideniyesi 4 radio va 2 telekoʻrsatuv dasturi asosida ishlaydi. 1945 y.dan radioeshittirishlar, 1969 y.dan telekoʻrsatuvlar olib boriladi. Tibbiy [[x]]nzmati, maoryafi. B. va G.da 90-y.
lar boshida 1000 kishiga kasal[[x]]onalarda 5,8 oʻrin va 2,6 shifokor toʻgʻri kelgan. Maorif tizimi boshlangʻich maktab, gimnaziya, hunar va te[[x]]nika oʻquv yurtlaridan iborat. Mamlakatda 4 unt mavjud.
== Adabiyotlar ==
* [[OʻzME]]. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil
{{OʻzME}}
Qator 29:
[[Turkum:Davlatlar]]
[[Turkum:BMT aʼzolari]]
{{stub}}
| |||