Kripton: Versiyalar orasidagi farq

'''Kripton''' (lot. Krypton), Kg - Mendeleyev davriy sistemasining VIII guruhiga mansub kimyoviy element; tartib raqami 36, at. m. 83,80. Havodan ajratib olingan K. 6 ta izotopdan tuzilgan; 78Kg (0,354% hajmiga nisbatan), 80Kg (2,27%), 82Kg (11,56%), 83Kg (11,55%), 84Kg (56,90%) va 86Kg (17,37%). Uran minerallaridan ajratib olingan K.ning izotop tarkibi bundan birmuncha farq qiladi, chunki 235U va 238U parchalanganda radioaktiv izotoplar, mas, 85Kg (T, =10,6 y, r-nurlanuvchi) ham hosil boʻladi. Oksidlanish darajasi +2, at. radiusi 0,198  nm, kovalent radiusi 0,109  nm. K. — bir atomli hidsiz va rangeiz gaz. Suyuqlanish t-rasi 119,80 K; qattiq K. ning zichligi 3000  kg/sm3sm³ (OK), suyuq K. niki 2412  kg/m3m³ (120 K), gaz holatdagi K.niki 3745  kg/m3m³ (273 K, 0,1 MPa) Diamagnetik. Suv va organik moddalar bilan koʻshimchali birikmalar (klatratlar) hosil qiladi. Ultrabinafsha lazerdarda qoʻllaniladigan eksimer birikmalar, mas, KrF, KrCl, KrBr, KrO lar maʼlum.

Atmosferada hajmi jihatidan 1,1410~~4% K. boʻlib, uning atmosferadagi zahirasi 5,3-1012 ga teng . Tarkibida uran boʻlgan mineral gazlarda 2,5— 3,0% K. bor. Yadro reaktorlarining nurlangan yoqilgʻilarida 0,04% gacha K. boʻladi. Koinotda 6-107 atom Ne ga 1 atom K. toʻgʻri keladi. K. ning kimyoviy birikmalaridan faqat kripton diftorid KrF2 va uning hosilalari, mas, KrFT, SbF~, Kr,F,AuF", KrH+, Ta2 F~ olingan. K. havoni parchalashda oraliq mahsulot sifatida hosil boʻladi. Choʻgʻlanma lampalar, gazorazryad va rentgen trubkalarni toʻldirishda qoʻllanadi. K. ning radioaktiv izotopi 85Kg tibbiyotda r-nurlanuvchi sifatida hamda vakuum uskunalaridagi yoriqlarni aniqlashda, korroziya hodisalarini tekshirishda, detallarning yedirilishini nazorat qilishda qoʻllanadi. <ref>[[OʻzME]]. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil</ref>