Amur viloyati: Versiyalar orasidagi farq

Amur Rossiya Federatsiyasidagi viloyat. [[Uzoq Sharq federal okrugi|Uzoq Sharq federal okrugining]]ning trkibiga kiradi. Shimoldan [[Saha respublikasi|Saha respublikasiga]]ga (Yoqutiston), Sharqda [[Xabarovsk o'lkasi|Xabarovsk o'lkasiga]]ga, janubi-sharqdan [[Yahudiy avtonom viloyati|Yahudiy avtonom viloyatiga]]ga va garbdan [[Zabaykal o'lkasi|Zabaykal o'lkasiga]]ga. Janubdan Xitoy bilan cegaradosh.

'''Amur viloyati''' — RF tarkibi-dagi viloyat. 1932 i. 20 okt.da Xabarovsk o‘lkasi tarkibida tashkil etilgan. 1948 y. 2 avg .dan alohida A.v. Mayd. 363,7 ming km2km². Aholisi 1063 ming kishi (1993), asosan ruslar, ukrainlar; shuningdek beloruslar, evenklar, yakutlar yashaydi. Shaharliklar 68%. A.v.da 10 shahar, 33 shaharcha bor. Markazi — Blagoveshchensk sh. A.v. Amur daryosi havzasida. Shim.da Stanovoy tizmasi (eng baland nuqtasi 2312 m) bilan o‘ralgan. Tukuringra, Jug-dir, Turana, Jagdi tizmalari, Yuqori Zeya, Zeya-Bureya tekisliklari va Amur-Zeya platosi bor. Oltin, temir rudasi, kumir, kaolin, ohaktosh, kvars qumlari konlari, mineral buloklar mavjud. A.v. iqlimi keskin kontinental. Musson ta’siri ostida. Yanv.ning o‘rtacha t-rasi — 24° dan — 33° gacha, iyulniki 18 — 21°. Yiliga o‘rtacha 450 —– 800 &nbsp;mm yogin tushadi. Eng katta daryolari: Amur, uning irmoqlari — Zeya, Bureya. Tuprogi asosan qo‘ng‘ir o‘rmon tuprogi, bir qismi pod-zollashgan, jan.da qoramtir tuprokdar. A. hududining 65% o‘rmon. A.v. hududida Zeya va Xingan qo‘riqxonalari joylash-gan. Kon qazish (oltin, ko‘mir), o‘rmon, yog‘ochsozlik, elektrotexnika, mashina-sozlik, oziq-ovqat sanoati tarmoqlari bor. Zeya GES ishlab turibdi. Bureya GES qurilmoqda (1993).A.v. — Uzoq Sharqning eng yirik q.x. rayoni. G‘alla ekinlari (bug‘doy, suli, arpa), soya, kartoshka, sabzavot yetishti-riladi. Go‘sht-sut chorvachiligi, asala-richilik, buguchilik, darrandachilik ri-vojlangan. Ovchilik bilan shug‘ullaniladi. Hududidan Transsibir t.y. va Baykal — Amur t.y. magistrali o‘tadi. Amur, Zeya, Bureya daryolarida kema qatnaydi.<ref>[[OʻzME]]. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil</ref>