Axal viloyati: Versiyalar orasidagi farq

Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
CoderSIBot (munozara | hissa)
Maqolaga {{OʻzME}} andozasi qoʻshildi
IanraBot (munozara | hissa)
k clean up, replaced: km2 → km² using AWB
Qator 1:
'''Axal viloyati''' (sobiq Ashxobod vi-loyati) — Turkmaniston tarkibidagi viloyat. 1973 y. 27 dek.da tashkil etil-gan. Mayd. 95,4 ming km2km². Aholisi 875 ming kishidan ziyod (1997; Ashxobod sh. aholisisiz), asosan turkmanlar, shu-ningdek ruslar, o‘zbeklar, ukrainlar, ba-lujlar va b. yashaydi. Shaharliklar 62%. A. v.da 9 tuman, 3 shahar va 13 shaharcha bor. Markazi — Ashxobod sh. Viloyatning kattagina qismini Qoraqum (hududining 90%dan ziyodi) egallagan, jan.da Kopetdog‘ tog‘lari joylashgan. Foyda-li qazilmalari: tabiiy gaz (Markaziy Qoraqum gazli r-ni) va mineral qurilish materiallari (sement xom ashyosi, ohaktosh, qumoq, dolomit, qurilish qumi va tosh). Iqdimi keskin kontinental. Yanv.ning o‘rtacha t-rasi — 0,2°, iyulniki 30,9°. Yiliga 140  mm dan (Qoraqumda) 250  mm gacha (Ko-petdog‘ tog‘larida) yog‘in yog‘adi. Asosiy da-ryosi — Tajan, shuning-dek sug‘orishda foydalaniladigan kichik soylar bor. Viloyat hududidan Qoraqum kanalo‘ o‘tadi. 6 suv ombori qurilgan; eng yiriklari: 1-Tajan, 2-Tajan, Xor-Xor va Kopetdog‘. Sur tuproq, taqirsimon, o‘tloq va cho‘l qumloq tuproqlar tarqalgan. Bu-ta-efemer o‘simliklari o‘sadi. O‘rmonlar viloyat hududining 0,04% ni egallaydi (asosan Kopetdog‘ tog‘larida va Tajan da-ryosi vodiysida).A. v.da ishlov beruvchi sanoat, sabza-votchilik, polizchilik va tokchilik yetak-chi o‘rinda. Energetikasi Mari GRES va Buzmayin GRESdan keladigan energiya va tabiiy gazda ishlaydi. Sanoatining asosiy tarmog‘i — yengil sanoat (paxta tozalash va ip gazlama). Poyabzal, ti-kuvchilik, gilam to‘qish, ipak yigiruv va trikotaj f-kalari bor. Oziq-ovqat va qurilish materiallari sanoati (g‘isht, sement, temir-beton buyumlar, shisha va b. ishlab chiqarish), mashinasozlik (shu jumladan neft va elektrotexnika) va metall-sozlik rivojlangan. Asosiy sa-noat markazlari — Ashxobod, Tajan, Buzmayin.Q. x. paxta, sabzavot, poliz ekinla-ri, uzum yetishtirish va bog‘dorchilikka ixtisoslashgan. Chorvachilikda sut-go‘sht yetishtiriladi. Qoramol, qo‘y, echki, tuya, yilqi boqiladi. A. v. hududidan O‘rta 811Osiyo t. y. o‘tgan, avtomobil yo‘llari bor. Ashxobodda aeroport mavjud.
 
== Adabiyotlar ==
* [[OʻzME]]. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil
{{stub}} {{no iwiki}} <!-- Bot tomonidan yaratildi -->
 
{{OʻzME}}
 
 
{{stub}}