Sulukta: Versiyalar orasidagi farq

Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
Zichlik
kTahrir izohi yoʻq
Qator 28:
| ichki bolinishi =
| rahbar turi = mer
| rahbar = Abduzakir Ibragimov
| rahbar = Abduzakir Ibragimov<ref>{{cite news|title=Abduzakir Ibragimov elected the mayor of Sulukta|url=http://fergana.akipress.org/news:206892/|accessdate=12 November 2013|newspaper=AKIpress|date=28 January 2013}}</ref>
| asos solingan =
| ilk eslatilishi =
Qator 48:
| DST =
| telefon kodi = +996 3653
| pochta indeksi = 720500<ref name=SPR>{{cite web|title=Sulukta|url=http://www.spr.kg/sulyukta-i-sulyuktinskiy-gorodskoy-okrug/|work=SPR|accessdate=1 May 2013|language=Russian}}</ref>
| pochta indeksi = 720500
| pochta indekslari =
| avtomobil kodi =
Qator 64:
Sulukta viloyatga boʻysunuvchi shahardir. Yaʼni, shahar hech bir tumanga kirmaydi. Qoʻshbuloq (eski nomi Vostochniy) shahar tipidagi posyelkasi va Kolso qishloqlari ham Sulukta shahar boshqarmasiga qaraydi. 2009-yilgi aholi sanogʻiga koʻra, Suluktaning aholisi oʻsha yili 13 378 kishi, Sulukta va unga qarashli qishloqlarning umumiy aholisi boʻlsa 20 725 kishi boʻlgan.
 
Suluktada Sovet Ittifoqi davrida koʻpginabir necha yirik koʻmir konlari, [[zavod]] va [[fabrika]]lar faoliyat yuritgan. Ittifoq parchalanganidan keyin zavod va fabrikalarning koʻpchiligi yopildi. Bunga texnika va mutaxassislar kamayishi, samarasiz boshqarish hamda daromad ozligi sabab boʻldi. Bir paytlar muhim industrial markaz boʻlgan Sulukta hozirgi kunda tashqaridan qarovsiz qolgan shaharga oʻxshaydi.
 
== Tarixi ==
Sulukta Oʻrta Osiyoning koʻmir qazib chiqariladigan eng qadimgi markazlaridan biridir. Suluktada birinchi industrial koʻmir koni 1868-yilda ochilgan. 1940-yil Suluktaga shahar maqomi berilgan. Suluktada Qirgʻizstonda birinchi boʻlib sovet hokimiyati oʻrnatilgan.
 
Sovet davrida Sulukta muhim ahamiyatga ega industrial shahar boʻlgan. Shaharda [[goʻsht]] kombinati, [[yogʻ]], [[gʻisht]] zavodlari, [[tikuvchilik sanoati]] korxonalari boʻlgan. Sovet Ittifoqi parchalanganidan keyin Suluktada istiqomat qilayotgan [[ruslar]] va [[tatarlar]]ning aksari shaharni tark etishdi. Ketganlar orasida yetuk mutaxassislar koʻp boʻlgan. 1990-yillarda mutaxassis ozligi, sovet davrida mavjud boʻlgan savdo tarmoqlarining yoʻq boʻlishi, texnika eskirishi va boshqaruvdagi muammolar sabab Suluktadagi deyarli barcha zavod-fabrikalar yopildi.
 
== Geografiyasi ==
Qator 180:
=== Sulukta koʻmir koni ===
{{Main|Sulukta koʻmir koni}}
Sulukta [[Oʻrta Osiyo]]ning [[koʻmir]] qazib chiqariladigan eng qadimgi markazlaridan biridir. Bu yerda koʻmir 11-12-asrlardan beri qazib kelinadi.<ref name="OʻzSE">{{cite encyclopedia|last=|first=|authorlink=|editor-first= Komiljon|editor-last= Zufarov|editor-link=|encyclopedia= Oʻzbek sovet ensiklopediyasi|title= Sulukta|trans_title=|url=|accessdate=|language= Uzbek|edition=|date=|year= 1978
|month=|publisher=|volume= 10|location= Toshkent|id=|isbn=|oclc=|doi=|pages= 412|quote=|ref=}}</ref> Sulukta koʻmir konining geologik tuzilishi 1903-yildan boshlab oʻrganilgan. Sovet [[Geologiya|geologlariga]] koʻra, Suluktada [[paleozoy]], [[mezozoy]] va [[kaynazoy]] eralarida hosil boʻlgan yotqiziqlar mavjud.
|last=
|first=
|authorlink=
|editor-first= Komiljon
|editor-last= Zufarov
|editor-link=
|encyclopedia= Oʻzbek sovet ensiklopediyasi
|title= Sulukta
|trans_title=
|url=
|accessdate=
|language= Uzbek
|edition=
|date=
|year= 1978
|month=
|publisher=
|volume= 10
|location= Toshkent
|id=
|isbn=
|oclc=
|doi=
|pages= 412
|quote=
|ref=
}}</ref> Sulukta koʻmir konining geologik tuzilishi 1903-yildan boshlab oʻrganilgan. Sovet [[Geologiya|geologlariga]] koʻra, Suluktada [[paleozoy]], [[mezozoy]] va [[kaynazoy]] eralarida hosil boʻlgan yotqiziqlar mavjud.
 
Asosiy koʻmirli qatlamlarning umumiy qalinligi 35-120 metr. Baʼzi yerlarda 600-750 metr chuqurlikda sanoat ahamiyatiga ega koʻmir qatlamlari bor. Asosiy koʻmir olinadigan qatlamning uzunligi 22 kilometr, qalinligi 0,1-18,0 metrga yetadi.<ref name="OʻzSE"/>
Qator 214 ⟶ 188:
 
== Hukumati ==
Suluktada [[mer]] va shahar [[kengash]]i shaharni boshqaradi. Mer ochiq saylovlarda saylanadi. Shahar Kengashida 19 aʼzo bor. Qoʻshbuloq (eski nomi Vostochniy) shahar tipidagi posyelkasi va Kolso qishloqlari ham Sulukta shahar boshqarmasiga qaraydi. Suluktaning hozirgi meri Abduzakir Ibragimovdir.<ref>{{cite news|title=Abduzakir Ibragimov elected the mayor of Sulukta|url=http://fergana.akipress.org/news:206892/|accessdate=12 November 2013|newspaper=AKIpress|date=28 January 2013}}</ref>
 
Sulukta viloyat miqyosidagi shahardir. Yaʼni, shahar toʻgʻridan-toʻgʻri [[Botken Viloyati]] qaramogʻida boʻlib, hech bir tumanga kirmaydi. Koʻp millatli boshqa Qirgʻiziston aholi punktlaridagidek Suluktada ham deyarli barcha davlat ishlarida qirgʻiz millatiga mansub kishilar ishlaydi.<ref name=AR222>{{cite web|title=Kyrgyzstan: Widening Ethnic Divisions in the South|url=http://www.crisisgroup.org/~/media/Files/asia/central-asia/kyrgyzstan/222-kyrgyzstan-widening-ethnic-divisions-in-the-south.pdf|work=International Crisis Group|accessdate=15 November 2013|location=Brussels|format=Report|date=29 April 2012}}</ref><ref>{{Cite news|title=Uzbeks of Kyrgyzstan complain of discrimination and corruption |url=http://www.centrasia.ru/newsA.php?st=1138598280|accessdate=12 November 2013|newspaper=Eurasianet|date=30 January 2006|language=Russian}}</ref> Hukumat ishchilari orasida boshqa millat vakillari juda ham oz.
Qator 231 ⟶ 205:
 
== Madaniyati ==
Suluktada ikki [[kutubxona]] bor: umumiy kutubxona va bollar kutubxonasi. Bu kutubxonalarning ikkisi ham davlatga qarashlidir. Bolalar kutubxonasining ikki filiali bor. Biri shaharning oʻzida, ikkinchisi Qoʻshbuloq shahar tipidagi posyelkasida joylashgan. Umumiy kutubxonada 55 138 ta, bollar kutubxonasida boʻlsa jami 88 016 ta nusxa bor.<ref name="AMKR">{{cite web|first=|title=Sulukta: City Profile: Sulyukta|url=http://www.citykr.kg/en/sylykta.php|work=The Association of Municipalities of the Kyrgyz Republic|accessdate=12 November 2013}}</ref>
 
Suluktada 1936-yil ochilgan bollar [[musiqa maktabi]] ham bor. U yerda oʻquvchilar qoʻshiq kuylashni, raqsga tushishni va turli xil [[musiqa asbobi|musiqa asboblarini]] chalishni oʻrganishadi. Qoʻshbuloq qishlogʻida musiqa maktabining filiali faoliyat koʻrsatadi.