Slovakiya: Versiyalar orasidagi farq

'''Slovakiya''' (''Slovensko''), SlovakiyaSlovak Respublikasi (Slovenska''Slovenská Republikarepublika'') — Markaziy Yevropada joylashgan davlat. Mayd. 49 ming km². Aholisi 5,41 mln. kishi (2012). Maʼmuriy jihatdan 8 oʻlkaga boʻlinadi. Poytaxti — Bratislava sh.

S. hududida paleolit davrida manzilgoxlar boʻlganligi maʼlum. Mil. 3—4-a.larda slavyanlar koʻchib kelgan va 1ming yillik oʻrtalarida yetakchi etnik guruh boʻlib qolgan. 7-a.da S ilk slavyan Samo davlati tarkibiga, 9—10a.larda Buyuk Moraviya davlati tarkibiga kirgan. 11-a. oʻrtalarida S.ni vengerlar bosib olib, chexmorava va slovak qabilalari asosida yagona elat hosil boʻlish jarayoniga xalaqit berdilar. 13—14-a.larda S. nemislar kuliga oʻtdi. 16-a. oʻrtalarida Sningjan.ni turklar bosib oldi, qolgan xududi 17-a. oxirida Gabsburglar monarxiyasi tarkibiga kiritildi. 1718-a. boshlarida S.da bir necha bor dehqonlar qoʻzgʻoloni (1618, 163132, 1648, 1660, 1711), hunarmand va shahar yoʻqsillarining norozilik chiqishlari (1606, 1609, 1626, 1632, 1640) boʻldi. S. dehqonlari Rakotsi Ferens harakatida (1703—11) qatnashdilar. 1848—49 y. Avstriya inqilobi vaqtida S. milliy harakati arboblari demokratik oʻzgarishlarni amalga oshirishni, slovak xalqining milliy teng huquqliligini talab qilib chiqdilar, ammo Vengriya hukumati bu talabni rad qildi. Avstriya-Vengriya davlati tashkil topishi (1867) bilan Vengriya tarkibida qoldi. 1-jahon urushi yillarida S.da chet el hukmronligiga qarshi milliy ozodlik kurashi kuchaydi. 1919 y. 16 iyunda Preshovda SlovakiyaSlovak Sovet respublikasi eʼlon qilindi, biroq 7 iyulda intervensiyachi qoʻshinlar tomonidan tormor etildi. Avstriya-Vengriya barbod boʻlgach, S. 1919 y. 30 okt.da Chexiya va Slovakiyaning yagona davlatga birlashuvi natijasida 1918 y. tashkil topgan Chexoslovakiya davlati tarkibiga kirdi. 1938 y. Myunxen bitimita koʻra, S.ning jan. tumanlari Chexoslovakiyadan Vengriyaga olib berildi, qolgan hududda 1939 y. slovak fashistlari Germaniya panohidagi "mustaqil" S davlati tashkil etilganini eʼlon qildilar. Shu yildan S.da Qarshilik koʻrsatish harakati avj oldi. 1944 y.gi S. milliy qoʻzgʻoloni S.ning 2/3 qismigayoyildi. 1945 y. mayda S. butunlay ozod qilindi. Slovak va chex yerlari ChexoslovakiyaChexoslovak respublikasi doirasida qayta birlashtirildi. S. 1948 y. 9 maydan ChexoslovakiyaChexoslovak Xalq Demokratik Respublikasi, 1960 y. 11 iyuldan ChexoslovakiyaChexoslovak Sotsialistik Respublikasi, 1990 y. 29 martdan ChexoslovakiyaChexoslovak Federativ Respublikasi, 1990 y. 20 apr.dan 1992 y. 31 dek.gacha ChexiyaChex va SlovakiyaSlovak Federativ Respublikasi tarkibida boʻldi. 1992 y. 17 iyundagi Deklaratsiyada respublika suvereniteti eʼlon qilindi. S. — 1993 y.dan BMT aʼzosi. 1992 y. 24 yanvarda OʻzR suverenitetini tan olgan va 1993 i. 1 yanvar dan diplomatiya munosabatlari oʻrnatgan. Milliy bayramlari — 29 avg . — Slovakiya milliy qoʻzgʻoloni kuni (1944), 1 sent. — Konstitutsiya kuni (1992).

'''SlovakiaSlovakiya ''' (SlovakiaSlovak Respublikasi) poytaxti — [[Bratislava]] shahri. [[BMT]] aʼzosi