Naftenlar: Versiyalar orasidagi farq
Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
More info |
+ Tasvit |
||
Qator 1:
[[Tasvir:Cyclobutane-buckled-3D-balls.png|thumb|220px|Siklobutanning fazoviy koʻrinishi]]
'''Naftenlar''' ('''sikloalkanlar''', '''siklanlar''', yoki '''sikloparafinlar''' deb ham nomalanadi) (yun. naphtha — neft) - [[siklopentan]] va [[siklogeksan]] qatorining toʻyingan alitsiklik [[uglevodorod]]lari, shuningdek, molekulasida 2 tadan 5 tagacha qalqasi boʻlgan murakkab bi- va politsiklik uglevodorodlar.<ref>[[OʻzME]]. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil</ref> Umumiy formulasi SpN2p. Toʻyingan uglevodorodlardan molekulasidagi uglerod atomlarining siklik (halqa hosil qilib) joylanishi bilan farq qiladi. Asosiy manbai — [[neft]]. ▼
▲'''Naftenlar''' ('''sikloalkanlar''', '''siklanlar''', yoki '''sikloparafinlar''' deb ham nomalanadi) (yun. naphtha — neft) - [[siklopentan]] va [[siklogeksan]] qatorining toʻyingan alitsiklik [[uglevodorod]]lari, shuningdek, molekulasida 2 tadan 5 tagacha qalqasi boʻlgan murakkab bi- va politsiklik uglevodorodlar.<ref
|first=|authorlink=|editor-first=|editor-last=|editor-link=|encyclopedia=Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi|title=Naftenlar|trans_title=|url=|accessdate=|language=|edition=|date=|year=|month=|publisher=|volume=|location= Toshkent|id=|isbn=|oclc=|doi=|pages=|quote=|ref=}}</ref> Umumiy formulasi SpN2p. Toʻyingan uglevodorodlardan molekulasidagi uglerod atomlarining siklik (halqa hosil qilib) joylanishi bilan farq qiladi. Asosiy manbai — [[neft]].
Neftda, sikli (halqasi)da 5 va 6 ta uglerod atom boʻlib, tabiatda birmuncha koʻp tarqalgan naftenlar bor. Siklida 6 ta uglerod atomi boʻladigan naftenlar — geksametilenlar (siklogeksan va uning gomologlari) muhim. Ular neftni haydash yoʻli bilan olinadi. Katalitik kreking jarayonida aromatik yoki toʻyinmagan uglevodorodlarga aylanadi. Naftenlar motor yonilgʻilarining tarkibiy qismi hisoblanadi.
| |||