Naftenlar: Versiyalar orasidagi farq

Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
→‎Siklanlarning gomologik qatori: OʼzME maqolasining kopiyasi kerak emas
kTahrir izohi yoʻq
Qator 5:
 
Neftda, sikli (halqasi)da 5 va 6 ta uglerod atom boʻlib, tabiatda birmuncha koʻp tarqalgan naftenlar bor. Siklida 6 ta uglerod atomi boʻladigan naftenlar — geksametilenlar (siklogeksan va uning gomologlari) muhim. Ular neftni haydash yoʻli bilan olinadi. Katalitik kreking jarayonida aromatik yoki toʻyinmagan uglevodorodlarga aylanadi. Naftenlar motor yonilgʻilarining tarkibiy qismi hisoblanadi.
 
[[Tasvir:Cyclobutane-buckled-3D-balls.png|thumb|220px|Siklobutanning fazoviy koʻrinishi]]
Ochiq zanjirli [[uglevodorodlar]] bilan birga yopiq (siklik) zanjirli toʻyingan u.v lar ham bor.Ularning bir necha xil nomi bor: sikloalkanlar, sikloparafinlar, polimetilenlar, siklanlar, [[naftenlar]]. Umumiy formulasi: '''CnH2n''' boʻlib, n=2 va undan katta. S. [[Boku]] [[neft]] idan [[Markovnikov]] tomonidan ajratib olingan va mukammal oʻrganilgan. Ular [[kimyoviy xossa]] siga koʻra [[alkanlar]] ga yaqin turadi: yonuvchan, kimyoviy aktivligi kam, [[vodorod]] atomlari oʻrnini [[galogenlar]] olishi mumkin. S. va ularning gomolloglari karbosiklik birikmalar qatoriga kiradi.
 
== Siklanlarning gomologik qatori ==
* Siklopropan