'''Toʻqimachilar''' (Ploceidae) -[[sayroqi qushlar|sayroqi]] [[chumchuqsimonlar]] turkumi[[turku]]mi oilasi[[oila (biologiya)|oila]]si. 4 kenja oilasi, 40 ga yaqin urugʻi[[urugʻ (zoologiya)|urugʻ]]i, 200 ga yaqin turi[[tur (biologiya)|tur]]i maʼlum. Tanasining[[Tana]]sining [[uzunlik|uz.]] 7—19 sm, vazni[[vazn]]i 15—100 g . [[Yevropa]], [[Osiyo]], [[Afrika]] va Avstraliyada[[Avstraliya]]da tarqalgan. Koʻpchilik turlari Sharqiy[[Sharq]]iy yarim sharning [[tropik mintaqalar|tropik]] va [[subtropik mintaqalar|subtropik hududlaridahududlari]]da, [[daraxt]] kam boʻlgan ochiq maydonlarda yashaydi. Yerda sakrab harakat qiladi. [[Shimol|Shim.]] va [[moʻʼtadil mintaqadagimintaqa]]dagi T. odmiroq, tropik hamda subtropiklarda yashovchi turlari patlari[[pat]]lari rangli[[rang]]li, baʼzilari boshida kokili, boʻynida patlardan iborat "yoqasi" boʻladi. Juftjuft yoki koloniya boʻlib, daraxt va butalarga[[buta]]larga [[uya]] quradi. Uyasi turli shaklda (sharsimon, butilkasimon va b.), [[oʻsimliklar|oʻsimlik]] tolalari[[tola]]lari, barglari[[barg]]lari va h.k.dan toʻqiydi. Yilda[[Yil]]da 12 marta 36 Toʻqimachi va u bogʻlagan tugunlar ta [[tuxum]] qoʻyadi.
11— 12 kun tuxum bosadi. Uyada bolalarini[[bola]]larini 12— 20 [[kun]] boqadi. T., asosan, oʻsimlik urugʻlari[[urugʻ (oʻsimliklar)|urugʻ]]lari va mevalari, shuningdek, [[hasharotlar]] va b. bilan [[oziqlanish|oziqlanadi]]. Ayrim joylarda bogʻlar[[bogʻ]]lar, [[gʻalla ekinlarigaekinlari]]ga birmuncha ziyon keltiradi. Oʻzbekistonda T.ning 3 urugʻi ([[chumchuqlar]], qor vyuroklari, tosh chumchuklar)ga mansub 8 turi tarqalgan.
