Primorye oʻlkasi: Versiyalar orasidagi farq
Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
k clean up, replaced: km2 → km² using AWB |
CoderSIBot (munozara | hissa) Qatorga koʻchirish toʻgʻrilandi |
||
Qator 3:
P. oʻ. Uzoq Sharqning jan. qismida joylashgan. Kirgoklari jan .da juda parchalangan. Qoʻltiklaridan eng yirigi — Ulugʻ Pyotr qoʻltigʻi. Yirik orollari: Rus, Popov, Putyatin, Askold. Oʻlkaning markaziy qismini Sixotealin togʻlari egallagan (bal. 1855 m gacha, Oblachnaya choʻqqisi), gʻarbida Ussuri va Xanka koʻli boʻyi payettekisliklari mavjud. Qoʻngʻir koʻmir va toshkoʻmir, polimetall rudalar, oltin, qalay, grafit, qurilish materiallari konlari mavjud. Iqlimi moʻʼtadil mussonli iqlim. Qishi sovuq, qisqa. Yanv.ning oʻrtacha t-rasi sohilda — 12°dan —14° gacha, ichki rayonlarda —20°dan —27°gacha, eng past t-ra yanvar
da: Vladivostokda — 30°, oʻlkaning ichki qismlarida —40° dan —45° gacha. Yozi seryomgʻir, tez-tez siklonlar boʻlib turadi. Yezda eng yuqori t-ra 40°, iyulning oʻrtacha t-rasi 14—21°. Yiliga 600–900 mm yogʻin tu-shadi. Qirgʻoq boʻylab sovuq oqim oʻtga-nidan, sohilda uzoq vaqt tuman boʻlib turadi. Yoz oxiri va kuzda tez-tez tay-funlar qam boʻlib oʻtadi. Vegetatsiya davri oʻlka shim.da 120 —130 kun, jan.da 160—200 kun. Eng yirik daryosi — Amur, uning irmoklari: Ussuri, Bikin, Krilovka, Arsenyevka va b. Daryolardan sholipoyalarni sugʻorishda foydalaniladi. Jan.-gʻarbida yirik Xanka kuli bor. Asosan, qoʻngʻir-oʻrmon va qoʻngʻirtayga podzol tuproqlari, tekisliklarda qoʻngʻir-podzol va oʻtloqi-qoʻngʻir podzollashgan tuproqlar, daryo vodiylarida allyuvial tuproqlar tarqalgan. Pasttekisliklar va daryo vodiylarida dehqonchilik qili-nadi. Oʻlka hududining 90% i oʻrmon. Xanka boʻyi pasttekisligida botqoqliklar bor.
Hayvonot dunyosi turlarga boy. Tuyoqlilardan: goral, xoldor bugʻu, izyubr, yelik, kabarga, los, qobon va b.; yirt-qichlardan ussuri yoʻlbarsi, silovsin, qoplon, boʻri, ayiq, sobol, yenotsimon it, ussuri mushugi, tulki, kolonok, qunduz, rosomaxa va b: kemiruvchilardan tiyin, yovvoyi quyon, burunduk, polyovka va b. yashaydi. Moʻynali hayvonlar va bugʻu ovlanadi. Suv havzalarida 100 dan ziyod balik, turi uchraydi. Oʻlka hududida Sixotealin, Lazo, Uzoq Sharq dengiz qoʻriqxonalari, Kedrovaya Pad, Ussuri, Xanka qoʻriqxonalari joylashgan.
| |||