Qibray tumani: Versiyalar orasidagi farq
Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
Tahrir izohi yoʻq |
CoderSIBot (munozara | hissa) Qatorga koʻchirish toʻgʻrilandi |
||
Qator 64:
'''Qibray tumani''' — [[Toshkent viloyati]]dagi [[tuman (maʼmuriy birlik)|tuman]]. 1933 yil 1 dek.da tashkil etilgan. 1962 yil 24 dek.da Kalinin (hoz. [[Zangiota tumani|Zangiota]]) tumani bilan birlashtirildi. 1964 yil 31 dek.da qaytadan tuzildi. 1933 — 91 yillarda Orjonikidze tumani. Janubiy gʻarbdan [[Toshkent]] shahri, jan.dan [[Yuqori chirchiq tumani|Yuqori Chirchiq]], sharqdan [[Boʻstonliq tumani|Boʻstonliq]], gʻarbdan [[Toshkent tumani|Toshkent tumanlari]], shim.dan [[Qozogʻiston]] Respublikasi bilan chegaradosh. Mayd. 0,56 ming km2. Aholisi 159,6 ming kishi (2004). Tumanda 2 shaharcha ([[Qibray]], [[Salor (shaharcha)|Salor]]), 11 qishloq fuqarolari yigʻini (Baytqoʻrgʻon, Yonariq, May, Matqobulov, Oqqovoq, Tuzel, Chinobod, Yangiobod, Oʻnqoʻrgʻon, Qiziltu, Qipchoq) bor. Tuman markazi — Qibray shaharchasi.
Tabiati. Tuman viloyatning shim. va shim.sharqida, [[Chirchiq (daryo)|Chirchiq]] daryosi [[vodiy]]sida joylashgan. Relyefi shim.sharqiy qismida qir va adirlardan iborat. Yer yuzasi shim.sharqqa tomon balandlashib boradi. Oʻrtacha bal. 300— 400 m. Janubiy tomonidan Chirchiq daryosi, shim.dan [[Boʻzsuv]], Zax va Xonim kanallari, oʻrta qismidan Katta [[Qorasuv kanali]] oqib oʻtadi. Chirchiq daryosining hozirgi va qadimiy irmoqlari, Boʻzsuv, Zaxariq kanallari jarliklar hosil qilgan. Baʼzi jarlarning chuqurligi (Boʻzsuvda) bir necha oʻn metrga yetadi. Tuproqlari, asosan, boʻz tuproq. [[Iqlim]]i kontinental. Iyulning oʻrtacha t-rasi 27 — 29°, yanvar
niki —2°. Yozda eng yuqori t-ra 41—42° ga yetadi, yanvarda eng past t-ra —29°. Vegetatsiya davri 210—220 kun. Yillik yogʻin 300—400 mm. Yovvoyi oʻsimliklardan turangʻil, terak, jiyda, doʻlana, tol, yulgʻun, qamish, yantoq va boshqalar bor. Bahorda rang (qorabosh), shaytonkavush, [[lola (gul)|lola]] va [[lolaqizgʻaldoq]]lar oʻsadi. Chirchiq daryosining qayirlarida yovvoyi hayvonlardan [[quyon]], [[suv kalamushi]], [[sichqon]], [[gʻoz]], [[oʻrdak]], [[qirgʻovul]], [[loyxoʻraklar|loyxoʻrak]], [[soʻfitoʻrgʻay]], [[suvilonlar]], ondatra mavjud.
| |||