Qoʻychilik: Versiyalar orasidagi farq
Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
DastyorBot (munozara | hissa) k imlo |
CoderSIBot (munozara | hissa) Qatorga koʻchirish toʻgʻrilandi |
||
Qator 5:
Oʻrta Osiyo va Qozogʻistonda qorakoʻlchilik va goʻsht-yogʻ yoʻnalishidagi q. [[rivojlangan]]. Qoʻy xonakilashtirilgandan boshlab odamlar undan olinadigan xom ashyo va goʻsht mahsulotlaridan foydalana boshladilar. Inson faoliyati natijasida qad. kammahsul dagʻal junli qoʻylar yaxshilangan va mahsuldorligi oshirilgan. Miloddan bir necha ming yil oldin Kichik Osiyoda birinchi mayin junli qoʻylar, Oʻrta Osiyoda esa qorakoʻl qoʻy zotlari paydo boʻldi. Q. chorvachilikdagi mustaqil tarmoq sifatida, asosan, choʻl va dasht, togʻli hududlarda qoʻychi boylarning xususiy xoʻjaliklarida olib borilgan.
20-a.ning 20-y.laridan boshlab Oʻzbekistonda Q. ka alohida tarmoq sifatida eʼtibor berila boshlandi. Yirik davlat va jamoa Q. xoʻjaliklari, keyinchalik ixtisoslashgan naslchilik yoʻnalishidagi xoʻjaliklar (naslchilik zavodlari) tashkil etildi. 30-y.lardan jamoa va davlat xoʻjaliklari (kolxozlar va sovxozlar)da Q. fermalari tashkil etildi. Sobiq Ittifoqning boshqa hududlaridan mayin junli qoʻy (merinoslar) keltirildi. Mayin junli Q.ni rivojlantirish, kammahsul qoʻylarni mahsuldor qoʻy zotlari bilan chatishtirish, qoʻylarni sunʼiy urugʻlantirishning yangi usullarini ishlab chiqish va amaliyotga tatbiq etish ishlari olib borildi, qoʻylarni boqish va asrash sharoitlari yaxshilandi. Veterinariya xizmati koʻrsatish tizimi tashkil etildi. Natijada podalarning zot tarkibi yaxshilandi, qoʻy tuyogʻi soni koʻpaydi, qoʻylarning mahsuldorligi oshdi, Q.da mayin junli va oʻrtacha mayin junli qoʻylar salmogʻi ortdi, bosh soni koʻpaydi. Respublikada 1923 y.da barcha zotdagi qoʻylar bosh soni 3,1 mln. boʻlsa, 80-y.lar boshiga kelib, ularning soni 8,9 mln. boshga, shu jumladan, qorakoʻl qoʻylari 5,3 mln. boshga yetdi.
Oʻzbekistonda qoʻylar, asosan, yaylovda boqiladi (ob-havo sharoiti noqulay hollarda qoʻshimcha oziqlantiriladi). Goʻshtga topshiriladigan qorakoʻl qoʻylarni yaxshi semirtirish uchun kuzda ularning suruvlari tuziladi. Boʻrdoqiga boqiladigan qoʻylarga shulxa, kunjara yoki tert beriladi. 70-80 kunda qoʻylar yaxshi semiradi va goʻshtga topshiriladi.
| |||