Ukrain tili: Versiyalar orasidagi farq

Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
Tahrir izohi yoʻq
CoderSIBot (munozara | hissa)
Qatorga koʻchirish toʻgʻrilandi
Qator 17:
'''Ukrain tili''' — hindevropa tillari oilasidagi slavyan guruhiga mansub sharqiy slavyan tillaridan biri. Asosan, Ukrainada, shuningdek, Belorussiya Respublikasi va RFning Ukrainaga koʻshni viloyatlarida, Kuban va Uzok, Sharqda, Polsha, Slovakiya, Serbiya, Kanada, AQSH, Argentina, Avstraliya va b. mamlakatlarda tarqalgan. Soʻzlashuvchilarning umumiy soni 46 mln., jumladan, Ukrainaning oʻzida 38 mln., RF da 4,5 mln., Oʻzbekistonda 150 ming , AQSH va Kanadaning har birida 500 ming kishidan ortiq (20-a.ning oxirlari).
 
U.t.ning 3 asosiy laxjasi bor: jan.sharqiy (oʻrta dneprboʻyi, slobojan, dashtchoʻl shevalari); jan.gʻarbiy (volinpodolsk, galichbukovina va karpat shevalari) va shim. (chapqirgʻoq, oʻngqirgʻoq, volinpolesye shevalari). Hoz. adabiy tili, asosan, jan.sharkiy laxja asosida shakllangan.
U.t.ning 3 asosiy laxjasi bor: jan.
 
sharqiy (oʻrta dneprboʻyi, slobojan, dashtchoʻl shevalari); jan.gʻarbiy (volinpodolsk, galichbukovina va karpat shevalari) va shim. (chapqirgʻoq, oʻngqirgʻoq, volinpolesye shevalari). Hoz. adabiy tili, asosan, jan.sharkiy laxja asosida shakllangan.
 
U.t.ning boshqa slavyan tillaridan farklanuvchi belgilari: fonetika sohasida — tiloldi i tovushining nisbatan tilorqa i tovushidan farqlanishi, yopiq boʻgʻinlarda oldingi o, ye, tovushlarining i ga aylanishi; morfologiya sohasida — chaqiriq kelishigining mavjudligi, erkak jinedagi otlarda joʻnalish va oʻrin kelishiklarining oʻziga xos qoʻshimchalari, sifat shakllarining qisqarishi; sintaksis sohasida — oʻzgarmas feʼl shaklli shaxesiz gaplarning qoʻllanishi va b.
Qator 27 ⟶ 25:
Oʻtgan asrning 20-y.larida adabiy U.t.da jiddiy uzgarishlar sodir boʻddi. U.t. Ukraina aholisi turli tabaqalarining ijtimoiy va madaniy hayotida keng qoʻllana boshladi, publitsistik, ilmiy va rasmiy uslublarning tez rivojlanishini taʼminladi. 50-y.larda lisoniy meʼyorlardagi va bir qancha fanlar terminologiyalaridagi boshboshdokliklarga barham berildi. Shu vaqtdan boshlab adabiy U.t. meʼyorlari rivojida yangi bosqich boshlandi. Keyingi yillarda U.t.da roʻy bergan meʼyoriy oʻzgarishlar, yangi meʼyoriy variantlar "Ukrain tili lugati"da (1 — 11j.lar, 1970—80) oʻz aksini topali.
 
U.t.ga kdsimgi rus yozuvi (kirillitsa) meros boʻlib oʻtgan. Eng qad. yozma yodgorliklari: yuridik hujjatlar (14— 15-a.lar), diniypandnoma mazmundagi asarlar (16-a.) va b.
 
lar), diniypandnoma mazmundagi asarlar (16-a.) va b.
<!-- Bot tomonidan qoʻshilgan matn oxiri -->