Sloveniya: Versiyalar orasidagi farq

{{Sloveniya_infoSloveniya info}}

'''SLOVENIYASloveniya''' (Slovenija), '''Sloveniya Respublikasi''' (Republika Slovenija) — Bolqon ya.o.ning shim.garbida joylashgan davlat. Mayd. 20,3 ming km². Aholisi 1,93 mln. kishi (2002). Poytaxti — Lyublyana sh. Maʼmuriy jihatdan 62 tumanga boʻlingan.

S. hududida qadimdan keltilliriy qabilalari yashagan. Mil. av. 1-a.da Rim davlati bosib olgan. 6—7-a.larda bu yerga slavyan (sloven)lar kelib oʻrnashgan. 7-a.da Karantaniya deb ataluvchi ilk davlat paydo boʻlgan. 11 — 13-a.larda S hududida Karintiya, Shtiriya, Krayna va b. knyazliklar paydo boʻldi. 1282 y. S.ning katta qismi Gabsburglar yermulki tarkibiga kirdi va 16-a. boshlariga kelib, barcha sloven yerlari qoʻshib olindi. 1478, 1515, 1573 y.larda dehqonlarning qoʻzgʻolonlari boʻldi. 18-a.ning 2-yarmida oʻtkazilgan islohotlar tufayli iqtisodiy jonlanish roʻy berdi. 1848—49 y.lardagi inqiloblar natijasida yersuv munosabatlari yemirilib, pultovar munosabatlari rivojlana boshladi. 1914—18 y.larda milliy harakat avj oldi. 1918 y.dan S. yerlari Serb, xorvat, slovenlar qirolligi (1929 y.dan Yugoslaviya qirolligi)ga birlashdi. 1941 y. Yugoslaviya fashistlar bosqiniga duchor boʻlib, S. yerlarini Italiya bilan Germaniya boʻlib oldi. 1945 y. 15 mayda ozod qilindi. 1946 y.gi Parij sulh shartnomasiga binoan, Yugoslaviya bilan qayta qoʻshilib, 1991 y.gacha uning tarkibidagi respublikalardan biriga aylandi. 1991 y. 25 iyunda respublika Skupshchinasi S.ning davlat mustaqilligini eʼlon qildi va Yugoslaviya tarkibidan chiqqanligini bildirdi. S. — 1992 y.dan BMT aʼzosi. OʻzR suverenitetini 1991 y. 27 dek.da tan olgan va 1995 y. 16 yanvaryanvardan diplomatiya munosabatlari oʻrnatgan. Milliy bayrami — 25 iyun — S. davlatchiligi kuni (1991).