Andoza:Yaxshi maqola: Versiyalar orasidagi farq

Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
Sociologist (munozara | hissa)
kTahrir izohi yoʻq
Udate
Qator 1:
[[Tasvir:TheZinc Sulyuktafragment Signsublimed and 1cm3 cube.JPGjpg|right|150px]]
'''[[Rux]]''' ({{lang-lat|Zincum}}), Zn — [[Kimyoviy elementlar davriy sistemasi|Mendeleyev davriy sistemasining]] 12- (avvalgi, yigʻiq jadval boʻyicha II) guruhiga mansub [[kimyoviy unsur]]. Tartib raqami 30, atom massasi 65,39. Rux och zangori rangli, kumush kabi yaltiroq [[metall]]dir.
'''[[Sulukta]]''' — [[Qirgʻiziston]]ning [[Botken viloyati]] gʻarbiy chekkasida joylashgan [[shahar]]. Sulukta [[Fargʻona vodiysi]]ning gʻarbiy chekkasida, uch tomondan [[Tojikiston]] bilan chegaradosh hudud ichida joylashgan.
 
Nam havoda ruxning sirti [[oksid]] parda bilan qoplanadi. Ruxning suyuqlanish harorati 419,53°[[Selsiy darajasi|C]], qaynash harorati 907°, xona haroratidagi zichligi 7,133 g/sm<sup>3</sup>. Rux kimyoviy jihatdan faol metallarga kiradi. [[Kislota]]larda yaxshi eriydi. Qizdirilsa, [[ishqor]]larda ham eriydi. [[Yod]] va [[oltingugurt]] bilan xona haroratida birikadi. Qizdirilganda rux faol [[metallmaslar]] bilan shiddatli [[Kimyoviy reaksiya|reaksiyaga]] kirishadi. Boshqa metallar bilan rux qotishmalar hosil qiladi.
„Sulukta“ soʻzi „[[zuluk]]“ degan [[Turkiy tillar|turkiy]] soʻzdan kelib chiqqan degan fikr mavjud. Bu qarashga koʻra, Sulukta suvlarida zuluk koʻp boʻlgan, shuning uchun Sulukta haqida „bu joyning suvi zulukli“ deb yuritilgan va shu asnoda „sulukta“ soʻzi kelib chiqqan. Sulukta [[Oʻrta Osiyo]]ning [[koʻmir]] qazib chiqariladigan eng qadimgi markazlaridan biridir. Suluktada birinchi industrial koʻmir koni 1868-yilda ochilgan. 1940-yil Suluktaga shahar maqomi berilgan. Suluktada Qirgʻizstonda birinchi boʻlib [[Sovet Ittifoqi|Sovet]] hokimiyati oʻrnatilgan.
 
Butun dunyoda ishlab chiqariladigan ruxning 40 foizi [[poʻlat]]ni [[korroziya]]dan saqlash uchun sarflanadi. Rux kukuni yordamida [[kadmiy]], [[mis]] va [[nodir metallar]] birikmalardan ajratib olinadi. Ruxdan ishlangan listlar konstruksion material sifatida, shuningdek, quruq elementlarning idishlarini tayyorlashda qoʻllanadi.
Sulukta viloyatga boʻysunuvchi shahardir. Yaʼni, shahar hech bir tumanga kirmaydi. Qoʻshbuloq (eski nomi Vostochniy) shahar tipidagi posyelkasi va Kolso qishloqlari ham Sulukta shahar boshqarmasiga qaraydi. 2009-yilgi aholi sanogʻiga koʻra, Suluktaning aholisi oʻsha yili 13 378 kishi, Sulukta va unga qarashli qishloqlarning umumiy aholisi boʻlsa 20 725 kishi boʻlgan.
 
('''[[SuluktaRux|Davomi...]]''')<noinclude>
:[[Vikipediya:Yaxshi maqolalar|Arxiv]]
[[Turkum:Vikipediya:Yaxshi maqolalar|*]]</noinclude>