Nyu-York: Versiyalar orasidagi farq
Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
k added Category:AQSh shaharlari using HotCat |
bir nechta so'zni yozilishini tuzatdim Teglar: Mobil qurilma orqali Mobil ilova orqali |
||
Qator 39:
'''Nyu York''' — AQShning eng katta sanoat, moliya, savdo-transport hamda siyosiy va madaniy markazi, dunyodagi eng yirik shaharlardan biri. Atlantika okeani sohilida, Gudzon daryosining quyilish joyida. Shaharning markaziy qismi Manxattan o.da joylashgan. Iqlimi moʻtadil, sernam iqlim; yanvarning oʻrtacha t-rasi G, iyulniki 23°. Yillik yogʻin 1000 mm. Maydoni (shaharning munitsipal chegarasi doirasida, suv havzalarisiz) 953 km². Aholisi 8 mln. kishi (2001). Nyu Yorkning amalda qoʻshilib ketgan shaharlar va shahar atrofi bilan birga mayd. 27 ming km², aholisi 19 mln. kishi. Shahar aholisining koʻpchiligi asli yevropalik, osiyolik va afrikaliklar, xususan, 15 % qoratanlilar, 14 % kelib chiqishiga koʻra italyanlar, 12 % puertorikanlar va b.dan iborat. Nyu York 5 ta shahar r-niga boʻlingan. Shaharni mer, munitsipal kengash va hisoblar boshqarmasi idora qiladi. Mer aholi tomonidan 4 y. ga saylanadi. Ilk bor Manxattan o.ga 1613 y.da gollandlar kelib oʻrnashgan. Shaharga 1625 y.da asos solingan. 1626 y.dan Yangi Amsterdam deb atalgan. 1664 y.da Yangi Amsterdamni inglizlar bosib olib, gersog Yorkskiy sharafiga Nyu York deb ataganlar. 1785—90 y.larda Nyu York AQShning muvaqqat poytaxti. Shaharda BMT va b. xalqaro tashkilotlarning shtab-kvartirasi joylashgan.
Nyu York — AQShda eng katta, dunyoda eng yirik dengiz portlaridan. Chetdan keltiriladigan yuklar (neft, tropik oʻsimliklar mahsuloti, xom ashyo, sanoat buyumlari) chetga
370 km) va yoʻlovchilar tashish paromlari birlashtirib turadi. 1868 y.dan metropoliten ishlab turibdi.
Qator 45:
Nyu Yorkda 6 universitet, 40 dan ortiq kollej, FA va b. akademiyalar, institutlar, yirik kutubxonalar, muzeylar, 70 dan ortiq teatr binolari, Filarmoniya zali, konservatoriya, konsert zallari va b. bor.
Nyu Yorkda italyanlar, yahudiy, xitoy va b. millatga mansub aholining koʻcha va kvartallari mavjud. Shahar 19-a. boshidan toʻgʻri burchakli reja asosida shakllana boshladi. 19-a. oʻrtalariga kelib, ulkan shaharga aylandi. Eng katta koʻchalardan biri — Brodvey (uz. 29 km). 19—20-a.larda koʻp qavatli baland binolar
== Manbalar ==
|