27-May 2013, 07:02 dagi koʻrinishi tahrirlash CoderSIBot (munozara \| hissa) Botlar 187 765 edits Yangi maqola yaratildi		14-May 2015, 09:38 dagi koʻrinishi tahrirlash bekor qilish Ximik1991 (munozara \| hissa) 4 085 edits Tahrir izohi yoʻq Keyingi tahrir →
Qator 3: Q. miloddan 6—7 ming yil avval Misr, Mesopotamiya va qad. dunyoning boshqa mamlakatlari xalqlariga maʼlum boʻlgan. Ular Q.dan haykal, uy anjomlari va b. buyumlar yasashgan. Rimliklar Q.dan suv quvurlari sifatida foydalanishgan. Yunoniston va Qad. Rimda Q. birikmalari — Q. kuli RO va Q. li oq boʻyoq 2RSO,R(ON), turli dori va boʻyoqlar tayyorlash uchun ishlatilgan. Q. Yer poʻstining massa jihatidan 1,6T0~3%ini tashkil etadi. Uning 80 ga yaqin minerali maʼlum (bulardan eng muhimi galenit R5). Polimetall rudalarning oksidlanish zonalarida Q.ning (90 ga yaqin) ikkilamchi rudalari hosil boʻladi, ular jumlasiga anglezit R804, serussit RSO,, krokoit RSg04, piromorfit R,(RO,),S1 kiradi. q. [[radioaktiv elementlarning ~~yemirilishidan~~yemirilishi]]dan hosil boʻlgan oxirgi mahsulot sifatida [[uran]], [[toriy]] va [[aktiniy]] ~~rudalarida uchraydi~~[[ruda]]larida uchraydi. Biosferada Q. oz miq-dorda va tarqoq holda boʻladi (tirik organizmda 5-10 3%, dengiz suvida ZT0_9%). Tabiiy suvlardagi Q. ionlari loyga yutilib, vodorod sulfid taʼsirida R8 holida suv tubiga choʻkadi, natijada dengiz balchigʻida Q. toʻplana boradi. Q. yoqlari markazlashgan kub shaklida kristallanadi. Q.ning allotropik shakl oʻzgarishi yoʻq; suyuqlanish t-rasi 327,4°, qaynash t-rasi 1725°, zichligi 11,34 g/sm3. Q.ning oʻz birikmalaridagi oksidlanish darajalari +2 va +4; kimyoviy faol element emas. Q.ning R20, RO, R02, R304va R203tarkibli oksidlargʻgmaʼlum. Kis-lorodsiz sharoitda suv Q.ga taʼsir etmaydi. Qning R (ON), va R(ON)4 tarkibli gidroksidlari amfoter. vodorodli birikmasi RN4rangsiz gaz, beqaror modda, u R va N2ga parchalanadi. Q. galogenlar bilan birga qizdi-rilsa, RX2tarkibli, suvda oz eruvchan galogenidlar hosil qiladi (bu yerda X—galogen).

Qoʻrgʻoshin: Versiyalar orasidagi farq