Ali Xomanaiy: Versiyalar orasidagi farq

Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
Imlo
O'zMEda "Sayd" ekan; qarshi bo'lsangiz sabab ko'rsatib tarhririmni qaytarishingiz mumkin
Qator 1:
{{Davlat arbobi
| ismi = SayidSayd Ali Husayniy Xomanaiy
| asl ismi = [[fors tili|fors.]] سید علی حسینی خامنه‌ای
| tasvir = Seyyed Ali Khamenei.jpg
Qator 32:
}}
[[File:Jawad Khamenei Father of Iran Leader.jpg|right|150px|thumb|Ali Xomanaiyning otasi - Javod Husayniy Xomanaiy]]
'''SayidSayd Ali Husayniy Xomanaiy''' ({{lang-fa|سید علی حسینی خامنه‌ای}}, {{lang-az|سید علی حسینی خامنه‌ای /Seyid Əli Hüseyni Xamenei}}; 1939-yil, 17-iyul; [[Mashhad]], [[Eron]]) — eronlik siyosiy va diniy arbob. [[Eron Oliy Rahbari]], [[Oyatulloh]]. 1981—1989-yillarda Eronning [[Eron Prezidenti|3-prezidenti]].
 
Ali Xomanaiy [[Humayniy Ruhullo Musoviy|Oyatulloh Humayniyning]] shogirdidir. Xomanaiy 1962-yilda Humayniy rahbarligidagi islom harakatiga qoʻshilgan. 1963-yildan bir necha marta qamoq va surgunda boʻlgan. 1979-yilgi shohga qarshi inqilobda Mashhaddagi islom harakatiga boshchilik qilgan. Eronda [[monarxiya]] agʻdarilgandan soʻng, 1979—80-yillarda Islom inqilobiy kengashi aʼzosi, mudofaa vaziri oʻrinbosari, „Islom inqilobi posbonlari“ korpusi qoʻmondoni, oyatulloh Humayniyning Oliy mudofaa kengashdagi vakili lavozimlarida boʻlgan. 1980—81-yillarda Islom kengashi majlisi (parlament) deputati. 1981-yil oktabridan Eron Islom Respublikasi prezidenti, Oliy mudofaa kengashi raisi. Humayniy vafotidan soʻng, 1989-yil 4-iyundan Eron Islom Respublikasi Rahbari.
 
== Biografiyasi ==
Ali SayidSayd Husayniy Xomanaiy [[1939-yil]]ning [[17-iyul]] kuni [[Eron]]ning [[Mashhad]] shahrida tugʻilgan<ref name="Саджадпур">{{cite news | title=Аятолла Хаменеи: Высший руководитель |publisher=Журнал "Pro et Contra", стр. 11-35|date=2008 июль — август|author=КАРИМ САДЖАДПУР| url=http://uisrussia.msu.ru/docs/nov/pec/2008/4/ProEtContra_2008_4_02.pdf| lang=ru}}</ref>. Xomanaiy oilada sakkiz farzanddan ikkinchisi boʻlgan. Kelib chiqishi va millati boʻyicha [[Ozarbayjonlar|ozarbayjondir]]<ref>{{cite web|url=http://web.archive.org/web/20070814165654/www.irinnews.org/report.aspx?reportid=26910 |title=Azeris unhappy at being butt of national jokes |publisher=UN Office for the Coordination of Humanitarian Affairs |work=IRIN |date=25 May 2006 |accessdate=2009-06-19}}{{oq|en|Although Azeris are prominent among Iran’s elite — the supreme leader Ayatollah '''Ali Khamenei is an Azeri''' — they are often the targets of jokes and regularly mocked by the Persian majority.}}</ref><ref>{{cite web|author=Jun 8, 2006|url=http://www.atimes.com/atimes/Middle_East/HF08Ak02.html|title=Asia Times Online :: Middle East - Foreign plots and cockroaches in Iran|publisher=Atimes.com|date=2006-06-08|accessdate=2009-06-19|archiveurl=http://www.webcitation.org/61Bbungpc|archivedate=2011-08-25}}{{oq|en|Supreme Leader Ayatollah '''Ali Khamenei — himself an Azeri'''}}</ref><ref>{{cite web|author=Sep 28, 2004|url=http://www.atimes.com/atimes/Middle_East/FI28Ak01.html|title=Asia Times - Asia's most trusted news source for the Middle East|publisher=Atimes.com|date=|accessdate=2009-06-19|archiveurl=http://www.webcitation.org/61Bbvcvst|archivedate=2011-08-25}}{{oq|en|Indeed, Iran’s supreme leader Ayatollah''' Ali Khamenei is an ethnic Azeri''' and so is Rahim Safavi, the overall commander of the Islamic Revolutionary Guards Corps (IRGC) and the most important military-security official in the country.}}
</ref>. Ali Xomanaiy [[Muhammad]] paygʻambarning avlodlaridan biri boʻlgan [[Saidiylar]]dan kelib chiqgan. Uning bobosi SayidSayd Hussayn [[Janubiy Ozarbayjon]]da taniqli din arbobi hisoblanib, avval [[Hiyoboniy]] va [[Tabriz]]da, keyinroq esa [[Iroq]]ning [[En-Najaf]] shahrida yashab oʻtgan<ref name="Rahbar">{{cite news | title=The Rahbar: ’Ali Khamene‘i and the Iranian Culture Wars|publisher=The Estimate.|date=August 25, 2000| url=http://www.theestimate.com/public/082500.html| lang=ru}}</ref>. Ali Xomanaiyning otasi SayidSayd Javod Husayniy Xomanaiy madrasada muallim, keyinroq Mashhad shahri ulamolaridan biri boʻlgan. 93 yoshida vafot etgan. Ali Xomanaiy oʻz otasi haqida shunday degan: "''Otam mashhur ulamo boʻlgan. Biroq u juda sofdil boʻlib asketik hayot tarzini kechardi. Bizning hayotimiz ogʻir edi. Esimda, baʼzi vaqtlar uyimizda tushlik yoʻq edi. Onam qiyinchilik bilan bizga ovqat tayyorlardi... Tushligimiz non va mayizdan iborat edi."'' Onasi [[Yazd]] shahridan boʻlib<ref>{{cite news | title=Change Comes to Iran|publisher=The Daily Beast|date=Feb 19, 2009|author=Hooman Majd| url=http://www.theestimate.com/public/082500.html| lang=en}}</ref>, [[1989-yil]]da 76 yoshida vafot etgan<ref>{{cite news | title=Iran Leader's Mother Dies Of Heart Failure|publisher=The Telegraf, стр. 12 | url=http://news.google.com/newspapers?nid=2209&dat=19890807&id=BPYlAAAAIBAJ&sjid=R_wFAAAAIBAJ&pg=3089,1715923|date=August 7, 1989| lang=en}}</ref>.
 
Ali Xomanaiy oʻz taʼlimini [[Mashhad]] shia akademiyasida (''Havza'') boshlagan. Uning muallim va oʻqituvchilari Haj Shayx Hoshim Gʻazviniy va Oyatullo Miloniy boʻlgan. [[1957-yil]]da Xomanaiy [[Najaf]] shahriga koʻchib oʻtadi. Bir yil Najafda yashab [[Qum]] shahriga koʻchib oʻtadi. Qum shahrida u Oyatullo [[Husayn Borujerdiy]] va [[Ruhillo Homeyniy]] bilan tanishadi. Ruhillo Homeyniyning radikal dunyoqarashi Ali Xomanaiyga qattiq taʼsir qilib u faol tarzda aksilshoh targʻibotini boshlaydi. [[1964-yil]]da Ruhillo Homeyniy Erondan badargʻa qilinadi. Ali Xomanaiy esa [[Birjand]]da «SAVAK» tomonidan hibsga olinadi, biroq keyinroq ozod etiladi va Xomanaiy Mashhadga qaytib ketadi. [[1963]]—[[1975-yil]]gacha u yana besh marta bir necha oyga qamoqqa tushadi.
Qator 141:
=== Tarjimalari ===
* «Imom Husan dunyosi» (muallif - Rozi Ali Yosin)
* «Islom chegaralaridagi kelajak» (muallif - SayidSayd Qutb)
* «Gʻarb sivilizatsiyasiga qarshi murojaat» (muallif - SayidSayd Qutb)
* «Hindistondagi ozodlik kurashidagi musulmonar» (muallif - Abdulmanam Namri Nasri)