Zamonbobo madaniyati: Versiyalar orasidagi farq

'''Zamonbobo madaniyati''' - [[Oʻzbekiston]]da [[jez davri]] [[urugʻ]] [[jamoa]]si [[arxeologik madaniyat|madaniyat]]i (mil. av. 2ming yillikning birinchi yarmi). [[Buxoro viloyati]] [[Qorakoʻl tumani]] markazidan 15 km shim.gʻarbda joylashgan [[Zamonbobo]] ([[nom]]i shundan) [[koʻl]]i [[sohil]]idagi [[makon (arxeologiya)|makon]] ([[maydon|mayd.]] 170 m²) va [[qabriston]] (44 [[qabr]]) oʻrganilgan. Qabristonda [[Gʻulomov Yahyo Gʻulomovich|Ya. Gʻulomov]] (1950—51, 1953—54), [[Asqarov Ahmadali|A. Askarov]] (1961, 1964) [[arxeologik qazish]] ishlari olib borgan. [[Qabila]]lar yarim [[yertoʻla]], yengil [[chayla]]larda yashagan. Yertoʻla [[oʻtov]] shaklida, [[ustun]]lari chuqurchalarga oʻrnatilgan, usti [[qamish]] bilan yopilgan va [[somon]]li [[loy]] bilan suvalgan. [[Oʻchoq]] va [[don (urugʻ)|don]] saqlanadigan oʻralar [[devor]] yaqinida boʻlgan. Qabrlarda murdalar yakka, juft, ayrim holda uchtadan ([[erkak]], [[ayol]], [[bola]]) yonboshlatib koʻmilgan. Qazilmalarda [[sopol]] siniklari, chaqmoqtoshdan ishlangan qurollar — yaproqsimon [[paykon]]lar, pichoqsimon tosh parchalar, [[surma rudalari|surma toshlar]], [[jez]] [[oyna]], [[pichoq]], kurakchalar, [[lazurit]], [[aqiq]], [[feruza]], [[serdolik]], jilvir toshdan ishlangan [[munchoq|munchok]]lar, [[oltin]] [[marjon]] topilgan. Sopol idish (tagi tekis va dumaloq [[xum]], xumcha, [[toʻgʻri burchak]]li suvdon, [[tovoq]]cha)lar naqshsiz boʻlib, asosan, qoʻlda, ayrimlari [[charx]]da yasalgan. Ularning deyarli barchasi [[yupqa]], jarangdor, baʼzilari qizil angob bilan boʻyalgan. Chaqmoqtoshdan ishlangan [[qadama]] [[oʻroq]]lar, [[yorgʻuchoq]] boʻlaklari, [[hovoncha]] [[dasta]]lar va [[koʻmir]]ga aylangan [[bugʻdoy]], [[arpa]] [[don (urugʻ)|don]]lari, [[sigir]], [[qoʻy]], [[echki]] [[suyak]]larining topilishi, 3. m. davrida qabilalar [[ibtidoiy jamiyat|ibtidoiy]] [[dehqonchilik]] va [[oʻtroqlik|oʻtroq]] [[chorvachilik]] bilan shugʻullanganligidan dalolat beradi. [[Hosildorlik]] maʼbudasining kichik sopol haykalchasiga moʻlkoʻlchilik ramzi sifatida eʼtiqod qilingan boʻlsa kerak. [[Badaxshon]] toshidan ishlangan munchoq, [[Janub|Jan.]] [[Turkmaniston]]dagi qabilalarning sopol idish va b. buyumlari 3. m. qabilalarining qoʻshni qabilalar bilan [[iqtisodiyot|iqtisodiy]] hamda Odamlar yashagan turar joy. Zamonbobo madaniyati: 1 — paykon; 2 — qadama oʻroq; 3—4 — suyak [[bigiz]]lar; 5 — tosh [[oʻzak]]; 6—7 — pichoqsimon ttlastinkalar; 8 — toʻgʻnogʻich boshi; 9 — urchuqbosh; 10 — kurakcha; 11 — 18 — tosh munchoqpar; 19 — maʼ19 buda tanasi; 20 — sopol siniqlari. Madaniy aloqada boʻlganligini koʻrsatadi. Bu rnda neolit davrida [[Kaltaminor madaniyati]]ga mansub qabilalar yashaganligi ham aniqlandi. Keyinchalik 3. m. oʻrnida [[Andronovo madaniyati]] tarqalgan.