Shahar: Versiyalar orasidagi farq

Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
Messir (munozara | hissa)
k imlo, replaced: taxm. → taxminan using AWB
Qator 11:
 
== Tarixi ==
Shaharlar ibtidoiy jamoa davridan sinfiy jamiyatga oʻtishda hunarmandchilik va savdosotiq dehqrnchilikdan ajralib chiqish davrida paydo boʻlgan. Hunarmand va savdogarlar muqim istiqomat qila boshlagan joylar gavjumlashib, Sh.larga aylana boshlagan. Dastlabki Sh.lar mil. av. 5—3 ming yilliklarda Sharqda — [[Mesopotamiya]], [[Markaziy Osiyo]] regionida hamda [[Hindiston]], Xitoy va boshqalar mamlakatlarda vujudga kelgan. Bu yerlarda mavjud quldorlik davlatlarining poytaxt Sh.lari eng taraqqiy qilgan davrda har birida taxm.taxminan 100 minglarcha aholi yashagan. Yunonistonda davlat tuzumi aristokratik yoki demokratik respublika boʻlgan shahardavlatlar (polis) ayniqsa rivojlangan. Sharq mamlakatlarida harbiy istehkomlar asosida shaharlar soni orta bordi. 13-asrda moʻgʻul istilochilarining bosqinchiligi natijasida [[Oʻrta Osiyo]], [[Zakavkazye]] va boshqalar joylardagi koʻp Sh.lar vayron etildi. Temuriylar davrida esa Movarounnahr va Xurosonda bir qancha Sh.lar, xususan, Samarqand, Buxoro va Hirot ravnaq topdi. Yevropa mamlakatlarida Sh.lar Sharq mamlakatlariga nisbatan kechroq paydo boʻldi. Sh.larda sanoat ishlab chiqarish markazlashib, Sh. aholisi jadal oʻsa boshladi, rivojlangan mamlakatlarda Sh. aholisi salmogʻi butun mamlakat aholisining 70—80% ni tashkil etdi.
 
Urushlar, tabiiy ofatlar natijasida juda koʻp Shlar vayron boʻladi. Ayni vaqtda yer osti foydali qazilmalarining ochilishi va uni qayta ishlash korxonalarining qurilishi (Angren, Olmaliq, Yangiobod, Zarafshon, Muborak, [[Navoiy]]), yangi yerlarning oʻzlashtirilishi (Yangiyer, [[Guliston]], Koson, Sherobod), yirik suv inshootlari va elektr styalarning qurilishi (Shirin, Katgaqoʻrgon, Taxiatosh) munosabati bilan yangi Shlar tashkil topadi va rivojlanadi (q. [[Shaharsozlik]]).
Qator 19:
 
{{commonscat|Cities|Shaharlar}}
 
{{geo-stub}}
 
{{OʻzME}}
 
 
{{geo-stub}}