'''Alp tog‘lari''' — G‘arbiy Yevropa-da, Italiya, Shveysariya, Fransiya, Germa-niya, Avstriya, Sloveniya va Lixtenshteyn hududida joylashgan tog‘lar tizimi. Yer po‘stining uchlamchi davr mobaynida ro‘y bergan qudratli Alp burmalanishi natijasida vujudga kelgan. A.t.Alplar bir-birlaridan past dovonlar orqali ajra-lib turgan tog‘larning murakkab tizimi-dan iborat. Uz. kariyb 1200 km, kengligi 50–260 km. Eng yirik dovonlari — Simplon (2005 m), Sen-Gotard (2108 m), Brenner (1371 m) va b. Tog‘lar yo‘nalishiga ko‘ndalang joylashgan chuqur soylik (Bo-den ko‘lidan Komo ko‘ligacha) At.ni g‘arbiy va sharqiy qismlariga ajratib turadi. A.t.Alplar ning eng baland qismlarida muzli-klar hamda muzlik hosil qilgan relef shakllari ko‘p. Sharkiy A.t.Alplar (4049 m, Ber-nin tog‘i) G‘arbiy A.t.Alplar (4807 m, Monblan tog‘i)dan pastroq. Ular ham ayrim taz-malarga bo‘linib kettan. A.t.Alplar etaklari-da ohaktosh, dolomitlar keng tarqalgan, karst rivojlangan. Tog‘ etaklarida iqlim mo‘’tadil, tog‘ tepalarida doimiy qor va muzliklar bor, iqlimi ham sovuq. Muzliklarning umumiy mayd. 4140 km². Muzliklar va abadiy qorlarning quyi chegarasi 2500– 3200 m balandlikda. Eng ko‘p yog‘in shim. va jan. yon bag‘irlariga 376tushadi (2000– 3000 mm). A.t.Alplar dan oqib tushadigan daryolar (Reyn, Rona, Drava, Adije va b.) sersuv, serostona, gidro-energiya zaxiralariga boy. Manzarali ko‘l ko‘p: Jeneva, Syurix, Boden, Lago-Majore va b. Tabiiy o‘simlik turlari balandlik mintaqalarini hosil qilgan. Tog‘ etagidan 800 m balandlikkacha mada-niy landshaftlar, 1200 m balandliklar-da keng bargli o‘rmonlar, 1300–1700 m balandliklarda igna bargli o‘rmonlar o‘sadi. 2600 m dan 3200 m gacha oraliklar subalp butazorlari, o‘tloqlar bilan band. Tog‘ tizmalarida tunnellar qazilib, t.y. va avtomobil yo‘llari o‘tkazilgan. Al-pinizm va turizm rivojlangan.
