Chust tumani: Versiyalar orasidagi farq

Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
k Азамжон tahrirlari S.Abdukakharov versiyasiga qaytarildi
k qisqartmalarni toʻliqlash, replaced: Ch.t. → {{subst:FULLPAGENAME}}, Mayd. → Maydoni using AWB
Qator 62:
}}
 
'''Chust tumani''' — Namangan viloyatidagi tuman. 1926 y. 29 sent.da tashkil etilgan. Sharqsan Toʻraqoʻrgʻon, shim.sharkdan Kosonsoy, jan. va gʻarbdan Pop, jan.sharqdan Mingbuloq tumanlari, shim.dan Qirgʻiziston Respublikasi bilan chegaradosh. Mayd.Maydoni 0,92 ming km². Aholisi 198,9 ming kishi (2004). Tumanda 1 shaxar (Chuyet), 11 qishloq fuqarolari yigʻini (Axcha, Boymoq, Varziq, Karkidon, Karnon, Olmos, Ogʻasaroy, Shoyon, Shoʻrkent, Gʻova, Hisorak) bor. Markazi — Chust sh.
 
Tabiati. Tuman hududi Chatqol togʻlarining etaklaridagi pastbaland tekisliklarda joylashgan. Koʻp qismi adir. Bal. 1000–1200 m. Togʻlardan oqib tushadigan soylar (Gʻovasoy, Olmossoy, Shataksoy, Rezaksoy, Karkidonsoy va b.) jarliklar hosil qilgan. Jan. qismi Sirdaryoga tutash boʻlib, tekislikdan iborat. 1947 y.da ishga tushirilgan Chust kanali Kosonsoy suv ombori suvini 58 km masofaga — Olmos qishlogʻigacha olib boradi. 1973 y.da suv taqsimlaydigan Gʻovasoy gidrouzeli qurildi. Koʻksaraksoy suv ombori va Chust nasos styasi bor. Ikdimi kontinental. Yillik oʻrtacha tra 1G. Yanv. ning oʻrtacha trasi —1,3°, eng past tra —26°. Iyulning oʻrtacha trasi 25,8°, eng yuqori tra 40°. Yiliga 305 mm yogʻin tushadi. Vegetatsiya davri 190 kun. Tuproklari tekisliklarda boʻz tuproq, adirlar qum, tosh, lyoss, mergel bilan qrplangan. Yovvoyi oʻsimliklardan shuvoq, yantoq, doʻlana, qizilmiya, oqmiya, yovvoyi piyoz, lola va b. oʻsadi. Yovvoyi hayvonlardan boʻri, tulki, quyon, sutur, qobon uchraydi.
Qator 70:
Xoʻjaligi. Tumanda "Chustmash", "Paxta tolasi", "Barion" aksiyadorlik jamiyatlari, milliy pichoqlar yasash, "Suvmash" korxonalari, q.x. mashinalari uchun ehtiyot qismlar i.ch., asfalt zdlari (Olmos qishlogʻi), badiiy buyumlar, qandolat, tikuvchilik, atlas korxonalari, non, sut zdlari, savdo korxonalari bor. Chust pichoqlari jahon koʻrgazmalarida ishtirok etgan. Chust doʻppilari 1968 y.da NyuDexdi, 1969 y.da Monreal, 1970 y.da Tokio va Poznan sh.laridagi jahon koʻrgazmalarida yuqori baholandi.
 
Tuman q.x., asosan, paxtachilikka ixtisoslashgan. Chorvachilik, bogʻdorchilik, tokchilik ham rivojlangan. Tumanda 16 shirkat, 945 fermer, 68 dehqon xoʻjaligi bor. Ekin maydonlarining 9,7 ming gektariga paxta, 12,3 ming ga yerga galla, 55 ga yerga kartoshka, 128 ga yerga sabzavot, 28 ga yerga poliz ekinlari ekiladi. 4,3 ming ga mevazor, 1,5 ming ga tokzor, 798 ga tutzor, 13 ga mevali koʻchatzor bilan band. Ch.t.Chust tumani jamoa va shaxsiy xoʻjaliklarida 43,4 ming qoramol (shu jumladan, 20^5 ming sigir), 89,9 ming qoʻy va echki, shuningdek, parranda ham bokiladi (2003).
 
Tumanda 69 umumiy taʼlim maktabi, 2 iqtidorli bolalar internati, 2 gimnaziyainternat, sanatoriyinternat maktablari, sanʼat, musiqa maktablari, 6 kasbhunar kolleji faoliyat koʻrsatadi. 47 kutubxona (306 ming nusxa kitob), 14 klub muassasasi, 2 muzey, sanʼat saroyi, 6 madaniyat va istirohat bogʻi bor. 3 bolalar va yoshlar sport maktabi, 6 stadion, 2 suv havzasi, 40 sport zali, 36 otish tiri, 4 tennis korti, 11 futbol maydoni bor. 38 kasalxona (1096 oʻrin), tugʻruqxona, poliklinika, dorixona, qishloq vrachlik punkti, 3 feldsherakusherlik punkti, 3 qishloq davolash ambulatoriyasi va b. tibbiy muassasalarda 408 vrach va 2031 oʻrta tibbiy xodim ishlaydi. Sanatoriy, dam olish uylari ishlab turibdi. Tuman hududi orqali Fargʻona halqa avtomobil yoʻli oʻtadi. Chustdan Namanganga avtobus qatnaydi. 1960 y.dan "Chust haqiqati" tuman gaz. chiqadi (adadi 6,5 ming).