Kot-dʼIvuar: Versiyalar orasidagi farq
Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
k imlo, replaced: taxm. → taxminan (2) using AWB |
k qisqartmalarni toʻliqlash, replaced: T.y. → Transport yoʻli, Q.x. → Qishloq xoʻjaligi (3), t-ra → temperatura, y.ning → yilning, va b.) → va boshqalar) (2), va b. → va boshqa (14) using AWB |
||
Qator 73:
=== Iqlimi ===
Iqlimi — jan.da ekvatorial, doim sernam, qolgan hududlarda subekvatorial iqlim, jan.da eng issiq oylar (dek.—apr.)da oʻrtacha
== Aholisi ==
Aholisi asosan, kva, kru, volta, mande til guruhiga mansub bate, baule, anvi, sindfo, malinke, dan, lobi va
== Tarixi ==
Arxeologiya topilmalarining dalolat berishicha, Kot-dʼIvuar hududida tosh asrida odamlar yashagan. Daryo sohillarida neolit davriga oid ustaxonalar, ish qurollari va sopol idishlar topilgan. taxminan mil. av. 3—2-ming yilliklarda savannada, keyinroq oʻrmon zonasida ham dehqonchilik vujudga kela boshlagan. Shim.da dehqonchilik bilan birga chorvachilik ham rivojlangan. Yovvoyi mevalarni yigʻish, ovchilik, baliq ovlash katta ahamiyatga ega boʻlgan. Oʻrta ayerdarda temirchilik keng ommalashgan (temir eritish oʻchoqlari topilgan), oltin qazib olingan (avvaliga bu oʻlka Oltin qirgʻoq deb atalgan), metallsozlik, kulolchilik, toʻqimachilik va
15-a. oxirida Kot-dʼIvuar hududida portugallar va
2-jahon urushidan soʻng mamlakatda milliy ozodlik harakati kuchaydi. 1950—51 yillarda mustamlakachilar zulmiga qarshi xalq ommasining yirik chiqishlari boʻlib oʻtdi. Ozodlik harakati natijasida Fransiya hukumati yon berishga majbur boʻldi. 1957-yildan mamlakat hududiy assambleyasi (1958-yildan Qonun chiqaruvchi assambleya) umumiy saylov yoʻli bilan saylanadigan va Hukumat kengashini tuzadigan boʻldi. 1958 y. 28 sent.da oʻtkazilgan referendumga koʻra, davlat maqomini (Fransiya hamjamiyati aʼzosi sifatida) olishga muvaffaq boʻldi.
Qator 94:
=== Qishloq xoʻjaligi ===
Qishloq xoʻjaligida yerdan jamoa boʻlib foydalanish saqlanib qolgan.
=== Sanoati ===
Sanoati yalpi milliy mahsulotning 26% ni ishlab chiqaradi. 700 dan koʻproqi.ch. korxonalari, shu jumladan, xorijiy sarmoya ishtirokidagi bir necha qoʻshma korxona bor. Chetga chiqariladigan xom ashyo va chetdan keltiriladigan yarim fabrikatlarga ishlov beruvchi sanoat korxonalari rivojlangan. Yiliga oʻrtacha 2,3 mlrd. kVt-soat elektr energiyasi hosil qilinadi. Oziq-ovqat va tamaki, energetika, yogʻochsozlik, toʻqimachilik, metallsozlik, kimyo va yogʻ-moy, neft qazib olish va uni qayta ishlash, tayyor qismlardan avtomobil yigʻish, qurilish materiallari, kauchukni qayta ishlovchi va plastmassa ishlab chikaruvchi, konchilik va
=== Transporti ===
Transportining asosiy turlari — dengiz va avtomobil transporti. Dengiz yuklari, asosan, xorijiy kompaniyalarning kemalarida tashiladi.
=== Eksport ===
Mamlakat chetga paxta, kauchuk, kofe, kakao va undan tayyorlangan mahsulotlar, yogʻoch, olmos, palma yogʻi, ananas, banan chiqaradi. Chetdan mashina, asbob-uskuna, neft va neft mahsulotlari, oziq-ovqat va
== Tibbiy xizmat ==
Qator 109:
== Maorifi, ilmiy va madaniy-maʼrifiy muassasalari ==
Maktablarning aksariyati davlat qaramogʻida. Ularda oʻqish bepul. Katolik missiyalar xususiy maktablar ochishgan. Boshlangʻich va oʻrta maktablar, texnika litseylari, turli kollejlar, ped. maktablari bor. Oʻqituvchilar ped. maktablari va oliy maktablarda tayyorlanadi. Abidjanda universitet (1958 y. da asos solingan), Ijtimoiy fanlar markazi (1960-yildan), Tropik oʻrmonchilik markazi (1962), Kofe va kakao tadqiqot stansiyasi, Geofizika stansiyasi, Okeanografiya tadqiqot markazi, kauchuk, tropik tadqiqot, gigiyena va
== Matbuoti, radioeshittirishi va telekoʻrsatuvi ==
Qator 115:
== Adabiyoti ==
Kot-dʼIvuardagi anya, baule, senufo va
== Meʼmorligi ==
Mamlakatning jan., oʻrmon qismi xalqlari turar joylarni yogʻochdan va ikki nishabli tomini palma shoxlari bilan yopib, toʻgʻri burchakli qilib quradilar. Buale va anya xalqlari choʻziq doirasimon uylar atrofini bostirma bilan oʻraydi. Shim.-gʻarbda devori shox-shabba bilan toʻqilib, loy suvoqli va konussimon tomi poxol bilan yopilgan doirasimon uylar keng tarqalgan. Mamlakat sharqida yassi tomli toʻgʻri burchaqli guvalak uylar koʻproquchraydi. Kot-dʼIvuar markazidagi uylarning devorlari geometrik naqshlar, inson va hayvon tasvirlari bilan bezalgan. Mamlakat mustaqillikka erishgach (1960), mahalliy aholi uchun 1—4 qavatli turar joy loyihalari ishlab chiqildi. Koʻp qavatli binolarning quyi qismida savdo markazi, mehmonxona, restoranlar joylashtirildi. Abidjandagi Hyp al-Hayot markazi (meʼmor A. Laje, J. P. Lyupi, J. Mas), alyuminiy bilan ziynatlangan ehromsimon maʼmuriy bino (meʼmor R. Olivyeri, muhandis R. Morandi), Mandagi "Shalola" meqmonxonasi (meʼmor M. Dyusharm, Larra, J.-P. Mino) va
== Tasviriy sanʼati ==
|