Ob (daryo): Versiyalar orasidagi farq

'''Ob''' — [[Rossiya Federatsiyasi|RF]] va [[Yer]] sharidagi eng yirik [[daryo]]lardan biri; [[Rossiya]]da sersuvligi jihatidan 3-oʻrindagi ([[Yenisey]] va [[Lena]]dan keyin) daryo. [[Oltoy]]dagi [[Biya (daryo)|Biya]] va [[Katun (daryo)|Katun]] daryolarining qoʻshilishidan hosil boʻladi va [[Gʻarb]]iy [[Sibir]] hudu-dini jan.dan shim.ga kesiboʻtib, [[Kara dengizi]]ning Ob [[qoʻltiq|qoʻltigʻi]]ga quyiladi. Uz. 3650  km ([[Irtish]] daryosining boshlanishidan hisoblaganda 5410  km), [[daryo havzasi|havzasi]]ning [[maydon|mayd.]]i 2990 ming km². Hav-zasining asosiy qismi (85%) [[Gʻarbiy Sibir tekisligi]]da, jan.-sharqiy qismi Jan. Sibir togʻlarida joylashgan ([[Oltoy]], [[Kuznetsk Olatovi]], Salair kryaji va [[Togʻli Shoriya]]). O. havzasiga 150 dare quyiladi. Havzaning yuqori qismi togʻlarda joylashgan boʻlib, u yerdan Biya va Katun hamda koʻpchilik [[irmoq|irmok]]lari boshlanadi.

[[Tom (daryo)|Tom]] daryosi quyilish joyidan quyirokda O. sersuv va Irtish daryosiga qoʻshilgunga qadar [[tayga]] zonasi boʻylab oqadi. Bu yerda O. [[vodiy]]sining eni 30—30– 50  km va undan ortiq. Chuq. 4—84–8 m. Yirik irmoklari: Tom, [[Chulim]], [[Ket]], Tim, Vax va b.boshqa

Irtish daryosi quyilgandan soʻng O. shimolga buriladi. Vodiysi keng , assimetrik. Qayiri ham keng (40—50 40–50 km). O. Peregrebnoye sh.danshahridan quyiroqda 2 oʻzanga — Katta Ob va Kichik Obga boʻlinadi. Quyi oqimining asosiy irmoklari: Kazim, Poluy (oʻngda), Shim. Sosva, Shchuchya (chapda). O. Ob qoʻltigʻiga [[delta]] (mayd.maydoni 4 ming km²dan or-tiq) hosil qilib quyiladi. Asosan, qordan toʻyinadi. Oʻrtacha yillik suv sarfi [[Barnaul]] sh. yaqinida 1470 m³/ sek, [[Salehard]] sh. yaqinida 12700 m³/ sek. O.ning yuqori oqimida muz 150 kun, quyi oqimida 220 kun erimay yotadi.

O. havzasi har xil tabiiy [[resurslar]]ga boy. Gʻarbiy Sibir [[neft]], [[gaz]] va [[koʻmir]] [[zaxira]]si boʻyicha Rossiyada muhim oʻrin egallaydi. RFdagi barcha [[torf]] za-xirasining asosiy qismi shu yerda. Suv, [[oʻrmon]] va b.boshqa resurslar ham koʻp. O. va Ob qoʻltigʻida 50 ga yaqin baliq turi uch-raydi. O. havzasining umumiy potensial gidroenergiya resursi 250 mlrd. kVt-s. Novosibirsk GES, [[Buxtarma suv ombori|Buxtarma GES]] va [[Ust-Kamenogorsk]] [[GES]] ishlab turibdi. O. — Gʻarbiy Sibirning asosiy transport magistrali. O.ning boshlanish joyidan quyilish yerigacha kema qatnaydi. O. xavzasining asosiy port va pristanlari: [[Novosibirsk]], [[Tomsen Vilgelm Lyudvig#Tomsk|Tomsk]], [[Surgut]], Labitnangi, [[Pavlodar]], [[Omsk]], [[Tobolsk]], [[Tyumen]]. <ref>[[OʻzME]]. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil</ref>