Osmon sferasi: Versiyalar orasidagi farq

'''Osmon sferasi''' — osmon yorit-qichlarining vaziyatini kursatib be-ruvchi hayoliy va ixtiyoriy radiusli sfera. Yoritqichlarning oʻrnini va uning koʻrinuvchi harakatini oʻrganishda osmon koordinatalaridan foydalaniladi. O.s.ningOsmon sferasining tekislikdagi proyeksiyasi aylana. Kuzatuvchi O.s.Osmon sferasi markazida turadi va u turgan joyining uz meridiani mavjud buladi. Kuzatuvchi turgan nuqtadagi shoqulning yunalishi vertikal chiziq (ZZ’) deb ataladi. Vertikal chiziqning O.s.Osmon sferasi bilan kuzatuvchining tepasida (ufq yuqorisida)kesishgan nuqtasi zenit (Z) va unga diametral qarama-qarshi tomonda kesishgan nuqtasi nadir (Z’) deyiladi. Z va Z’ nuqtalaridan oʻtgan vertikal chiziqqa utkazilgan katta aylana vertikal aylana yoki vertikal deyiladi. Vertikal oʻqqa perpendikulyarqilib oʻtkazilgan katta aylana (SWNE) ufq tekisligidir. Kuzatuvchi O.Osmon s.ningsferasining faqat ufq tekisligidan yuqorida joylashgan yoritqichlarni kuzata oladi.

Osmon yoritqichlari sutka davomida Yer atrofida (olam oʻki RR’ atrofida) koʻrinma harakatda boʻladi. Olam oʻqiga oʻtkazilgan perpendikulyar aylanalar sutkalik paralellar, ularning eng kattasi esa osmon ekvatori deyiladi. <ref>[[OʻzME]]. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil</ref>