Traktor: Versiyalar orasidagi farq
Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
CoderSIBot (munozara | hissa) Qatorga koʻchirish toʻgʻrilandi |
k qisqartmalarni toʻliqlash, replaced: Q.x. → Qishloq xoʻjaligi (2), sh.da → shahrida, y.da → yilda (6), va b.) → va boshqalar), va b. → va boshqa (8) using AWB |
||
Qator 1:
'''Traktor''' (ing . tractor, lot. traho — tortaman, tashiyman) — dvigatel yordamida xarakatlanuvchi gʻildirakli yoki gusenitsali (zanjirli) oʻziyurar mashina. T. qurilish, qishloq xoʻjaligi. ishlari va
Bugʻ mashinasi oʻrnatilgan birinchi gildirakli T. 1830
Yurish qismining tipiga qarab, qishloq xoʻjaligi. va sanoatda ishlatiladitan T.lar farqlanadi. T.ni yaratish va ishlab chiqarish. tipaj (namuna) tizimi boʻyicha amalga oshiriladi. Standartga muvofiq, tipaj tizimi quyidagi tortish sinflari (modellari)ga bulingan: 0,2; 0,6; 0,9; 1,4; 2; 3; 4; 5; 6; 8; 10; 15; 25; 35; 50. Bundan 0,2—8 gacha tortish sinfdagi T.lar, asosan, qishloq xoʻjaligi.da qolganlari sanoatda ishlatiladi. Ular orasida aniq farq qilinmaydi, chunki sanoat T.larining ayrimlari qishloq xoʻjaligi. T.lari asosida ishlab chiqariladi.
Gusenitsali T.ning yurish qismi oʻrmalovchi gusenitsa (zanjir) bilan jiqozlangan. Gusenitsalarning tayanch sirti katta, tuproqqa solishtirma bosimi kam, tuproq bilan yaxshi tishlashadi. Shu tufayli tortish kuchi katta, kam shataksiraydi, oʻtish qiyin joylarda yura oladi. Biroq gʻildirakli T.ga nisbatan manyovrchanligi hamda turgʻunligi past boʻladi. Gʻildirakli T. manyovrchan, universal, yengil, ishlatish oson. Uning yoʻl tirqishi katta boʻlgani uchun ekinlarga zarar yetkazmay yura oladi. Ekin qator oralariga qarab bir oʻqdagi gʻildiraklar orasini oʻzgartirish mumkin. Toʻrt gʻildirakli T.larda 2 ta yoki 4 ta gʻildirak yetakchi, uch gʻildiraklarda 2 ta gʻildirak yetakchi boʻlishi mumkin.
T. qismlari: ostov (koʻtaruvchi qism), dvigatel, transmissiya, yurish kismi, boshqarish mexanizmi, ish va yordamchi jihozlar. [[Di[[zel]]li ichki yonuv dvigateli (q. [[Di[[zel]]) oʻrnatilgan T. koʻp tarqalgan. Bunda dizel yonilgʻisining issiqlik energiyasi tirsakli valni, undan butun mashinatraktor agregatini harakatga keltiradi. Transmissiya dvigateli ing mexanik energiyasi (aylantiruvchi moment, aylanish chastotasi) ni harakatlantirgichlar (yengil gʻildiraklar yoki yulduzchalar) ga uzatadi. Transmissiyaning asosiy elementlari: tishlashish muftasi, uzatmalar qutisi, asosiy va oxirgi uzatmalar, burish mexanizmi. Tishlashish muftasi yordamida dvigatel transmissiyadan ajratiladi va unga oxista ulanadi. Uzatmalar qutisi harakat tezligi va tortish kuchining kattaligi hamda yoʻnalishini oʻzgartiradi. Asosiy uzatma boʻylama vallardan harakatni koʻndalang vallarga uzatadi hamda umumiy uzatish sonini oshiradi. Oxirgi uzatma (silindrik reduktorlar) aylanish chastotasini oxirigacha pasaytiradi va yetakchi gʻildiraklar yoki yulduzchalarga uzatilayotgan aylantiruvchi momentni oshiradi, kerakli yoʻl tirqishini hosil qilishga yordam beradi. T.ning burish mexanizmi (gʻildirakli T.da — differensial, gusenitsali T.da — friksion muftalar yoki planetar mexanizmlar) yurish qismining yetakchi elementlariga turli tezliklarda aylanish imkonini beradi; bu esa T.ga egribugri yoʻllarda harakatlanishga imkon beradi. Yurish qismi aylanma harakatni ilgarilanma harakatga aylantiradi, shuningdek, T.dan tushgan yukni tuproqqa uzatadi va bu bilan T.ning manyovrchanligini oshiradi. U yoʻnaltiruvchi gʻildiraklar yoki zanjirni harakatlantirgichlar va yurish qismlarini T.ning ostoviga biriktiruvchi elementlardan iborat. Boshqarish mexanizmi (rul boshqarmasi, tormozlar) alohida agregatlarni ham, butun T.ni ham boshqarishni taʼminlaydi. Zamonaviy T. haydovchining mehnatini yengillashtirish uchun gidravlik, pnevmatik va mexanik kuchaytirgichlar bilan jihozlangan; shuningdek, ish oʻrnida kerakli sanitariyagigiyena sharoitlari yaratilgan. Ish jihozlariga tirkash qurilmalari, oʻrnatma tizimlar, quvvat olish vali, harakatlantirish shkivi, harakat tezliklarini kamaytirish uchun sekinlashtirgich, differensialni blokirovkalash tizimi, yoritish tizimi va signalizatsiya, yetakchi gʻildiraklarni vazminlashtirgich, tekshirishoʻlchash apparatlari va
Toshkent traktor zdida qismlar komplekti Xitoydan keltirib yitiladigan quvvati 30 o.k.ga teng boʻlgan dvigatel oʻrnatilgan BY30402 va BY300 rusumli, quvvati 80 o.k.ga teng boʻlgan dvigatel (Belorussiyadan keltiriladigan) oʻrnatiladigan TTZ8010 va TTZ8011 rusumli, quvvati 60 o.k.ga teng boʻlgan dvigatel (Vladimir
{{stub}}▼
{{no iwiki}}
{{OʻzME}} <!-- Bot tomonidan yaratildi -->
▲{{stub}}
|