Akvarium: Versiyalar orasidagi farq

Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
Shrikarsan (munozara | hissa)
Removing Link FA template as it is now available in wikidata
k qisqartmalarni toʻliqlash, replaced: va b.) → va boshqalar) (3) using AWB
Qator 3:
 
<!-- Bot tomonidan qoʻshilgan matn boshi -->
'''Akvarium''' (lot. aqua — suv) — 1) suv hayvonlari va o‘simliklarini ti-rik saqlash va ko‘paytirish uchun foyda-laniladigan shisha idish. Foydalanish maqsadi va organizmlar uchun zarur bo‘lgan sharoitga binoan A.ning tuzilishi, shak-li va o‘lchami har xil bo‘ladi. A.odatda yaxlit shishadan yoki sinchi metalldan, devori shishadan yasaladi. A. yasash uchun ba’zan organik shishadan ham foydala-niladi: Standart A. to‘g‘ri burchakli, ba-landligi bilan eni bir xilda, bo‘yi enidan 1,5 marta uzunroq qilib yasaladi. Devor-ga qo‘yiladigan A.ning oldingi devori egik bo‘ladi. A. tubiga yuvib tozalan-gan daryo qumi (zarrachalarning o‘lchami 2—4 2–4&nbsp;mm) solinadi. Baliq boqish uchun A. suvi kislorodga to‘yingan, undagi mineral tuzlarning tarkibi va nisbati muayyan miqdorda bo‘lishi lozim. Suvni kislorodga to‘yintirish uchun A. da suv o‘simliklari o‘stiriladi, o‘simliklar har kuni 10—12 soat davomida yoritib turiladi. Yorug‘likda o‘simliklar akvari-um baliqlari nafas olganida chiqadigan karbonat angidrid gazini o‘zlashtirib, 259kislorod ajratib chiqaradi, suvda-gi mineral moddalarni shimib oladi. Suvni doimo toza saqlash uchun A. devo-ri tozalab turiladi, suv tubiga cho‘kkan chiqindilar olib tashlanadi, bug‘langan suvning o‘rni to‘ldirib turiladi. A. da suv yuzasida (ruchchiya, salviniya, suv sa-lati va b.boshqalar) va suv qa’rida qalqib tura-digan (elodeya, urut, lyudvigiya va b.boshqalar), suv tubiga yopishib o‘sadigan (vallisneriya, o‘qyoybarg , aponogeton, exinodorus, krip-tokorina va b.boshqalar) o‘simliklar o‘stirish mumkin. A.ning ustini shisha bilan yopib, qopqoqni cheti havo kirib turishi uchun bir oz ochib qo‘yiladi. Ilmiy lab.larda, ba’zan xonadonlarda ham A. suvi nasos yordamida havo yuborish bilan kislorod-ga to‘yintiriladi, qum va faollashti-rilgan ko‘mir orqali o‘tkazib tozalab turiladi; 2) i. t. o‘tkazish yoki namoyish qilish maqsadida dengiz yoki chuchuk suv hayvonlari va o‘simliklari namunala-rini tirik holda saqlaydigan muassasa. U suv hayvonlari va o‘simliklarining hayoti o‘rganiladigan va namoyish eti-ladigan ilmiy muassasalar va hayvonot bog‘larida (shu jumladan Toshkent hayvonot bog‘ida) barpo etilgan. Dast-labki A. 19-a.ning 2- yarmida qurila boshlagan (Sevastopol —1871, Neapol —1872). Dengiz hayvonlarini o‘rganish uchun A. odatda dengiz sohiliga yaqin joyda quriladi. Eng yirik A. Neapol, Bombey, Sevastopolda qurilgan. Dengiz A. ba’zan okeanarium deb ham ataladi.<ref>[[OʻzME]]. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil</ref>
<!-- Bot tomonidan qoʻshilgan matn oxiri -->
 
 
Odatda akvarium deyilganda, ''xonaki akvarium'' tushuniladi. Xonaki akvarium hajmi koʻpi bilan 1000 [[litr]] boʻlishi mumkin. Bundan tashqari, ''jamoat akvariumi'' deb ataluvchi katta hajmli (7500 [[kub metr]]gacha) akvariumlar ham mavjud boʻlib, ular [[hayvonot bogʻi|hayvonot bogʻlarida]], [[okeanarium]]lardagi yirik dengiz hayvonlarini saqlash va namoyish qilish uchun quriladi.
Qator 11 ⟶ 10:
{{commons|Aquarium}}
 
== Manbalar ==
{{stub}}
{{manbalar}}
<!-- interwiki -->
 
{{OʻzME}}
 
[[Turkum:Vivariylar]]
 
 
{{stub}}
 
<!-- interwiki -->
 
 
== Manbalar ==
{{manbalar}}
 
{{OʻzME}}