Berdaq: Versiyalar orasidagi farq

'''Berdaq''' (taxallusi; asl ismi Berdimurod Qargʻaboy oʻgʻli) (1827—Moʻynoq tumani—1900)—shoir, qoraqalpoq adabiyoti asoschisi. Avval ovul maktabida, soʻng madrasada tahsil koʻrgan. Alisher Navoiy, Fuzuliy, Maxtumquli va qoraqalpoq shoiri Kunxoʻja asarlarini chukur mutolaa qilgan, ulardan oʻrgangan. U tarixni va xalk, ogzaki ijodini yaxshi bilgan. B.ning lirik sheʼrlarida, dostonlarida qoraqalpoq xalqining 18— 19-a.lardagiasrlardagi ijtimoiy hasti oʻz ifodasini topgan. U oʻz davri voqealariga, ijtimoiy munosabatlarga zukko shoir sifatida baho beradi. Asarlarida tenglik, insonparvarlik, adolat va vatanparvarlik gʻoyalari ilgari suriladi. B. ijodida mehnatkash xalqning ahvoli asosiy mavzudir ("Boʻlgan emas", "Soliq", "Bu yil", "Umrim" va b.boshqalar). Shoir qaqiqat uchun, megʻnatkash ommaning baxti va kelajagi uchuy fidokor kurashchilarni orzu qiladi ("Xalq uchun", "Menga kerak" va b.boshqalar). Tarixni mavzudagi "Avlodlar", "Omongeldi", "Azadosbiy", "Ernazarbiy" asarlarida shoir xalq qaxramonlaripi faxr bilan kuylaydi. B.ning "Avlodlar" asari tarixiy voqealar solnomasi boʻlib, qoraqalpoq xalqi bilan boshqa turkiy xalqlar hayotidagi mushtarak voqealar qalamga olinadi, qabila va xalqlarning kelib chiqishi haqidagi fiqolari bayon qilinadi. B. baʼzi taʼmagir ruhoniylarning kirdikorlarini fosh etadi ("Yaxshiroq", "Shekilli" va b.boshqalar), ayollar huquqini himoya qiladi, yoshlarni vatanni sevishga, maʼrifat choʻqqilarini egallashga chaqiradi ("Oʻgʻlimga", "Ahmoq boʻlma" va b.boshqalar).

Sheʼriy mushohadalari va hayotga karashlarvda B. mehnatkashlarning baxtiyor yashashini orzu qildi. B. xalqni baxtli qilish haqida oʻylar ekan, Alloxdan madad soʻraydi ("Yordam ber"), baxt haqida fikr yuritadi ("Izladim"), odil podshoni orzu qiladi ("Kerak"), baxtiyor yashaydigan jamiyat qurilishiga umid qiladi. B. ijodi xalq ogʻzaki adabiyoti anʼanalariga yaqin turadi. Ijodi serqirraligi, asarlarining gʻoyaviy va badiiy yuksakligi bilan qoraqolpoq adabiyoti tarixida asosiy mavqeni egallaydi. Uning koʻpgina asarlari oʻzbek va b.boshqa xalqlar tillariga tarjima qilingan. Oʻzbekiston va Qoraqalpogʻistonda B. tavalludining 170 yilligi ksng nishonlandi (1998). Toshkent sh.dagishahridagi hisbonlardan biriga B. nomi berildi va byusti oʻrnatildi. Shoir tugilgan joy — Boʻzatovda ham byusti oʻrnatilgan (1998). Nukus shla B.ga haykal qoʻyilgan, musiq;iti drama teatri, koʻcha va maktabga B. no.miBerdaqmi berilgan.

{{stub}} {{no iwiki}} <!-- Bot tomonidan yaratildi -->