k qisqartmalarni toʻliqlash, replaced: sh.ga → shahriga, mayd. → maydoni (2), va b.) → va boshqalar) (2), va b. → va boshqa (2), Mil.av. → Miloddan avvalgi (3), -a.da → -asrda using AWB
'''Brahmaputra''', Bramaputra - [[Janubiy osiyo|Jan. Osiyo]]da, [[Xitoy]] ([[Tibet]]dagi nomi Sangpo), [[Hindiston]] va [[Bangladesh]]dagi [[daryo]]. Uz. 2900 km, havzasining mayd.maydoni 935 ming km². Tibet togʻligining jan.sharqida, 4800 m ga yaqin balandlikda [[Ladakh]] tizmasidagi muzliklardan boshlanadi. Jan. Tibetdagi kenglik boʻylab choʻzilgan chuqur tektonik choʻkmadan oqib oʻtadi. Soʻngra jan.ga keskin burilib, [[Himolay]] va [[Hindixitoy]] togʻlari orasidagi ulkan eroziya darasidan oʻtgach, HindGang tekisligiga chiqadi. [[Bengaliya qoʻltigʻi]]ga quyilish oldida [[Gang]] daryosi bilan qoʻshilib, katta (mayd.maydoni 80 ming km²) delta hosil kidali. Asosan qor va yomgʻirdan suv oladi. Yezda musson yomgʻirlari va Himolay togʻlaridagi erigan qor suvlari hisobiga toʻlib oqib, quyi oqimida suv sathi 10–12 m koʻtariladi. Qishda suvi ancha kamayadi. Oʻrtacha yillik suv sarfi 12 ming m³/sek. Yozda 15 ming m³/sek., qishda 4 ming m³/sek. [[Gidroenergetika]] resursi nihoyatda katta (60 mln. kVt). B.ning quyilish yeridan [[Dibrugarh]] sh.gachashahrigacha (1290 km) kema qatnaydi. Sugʻorishda keng foydalaniladi. B. sohilida [[Shigadze]] (Xitoy), [[Gauhati|Gauxati]] (Xindiston) va b.boshqa shaharlar joylashgan. BRAHMI — qad. boʻgʻinli hind yozuvlaridai biri. Mil.av.Miloddan avvalgi 3-a.daasrda yuzaga kelgan. Hindiston va Hindixitoy ([[Myanma]] (Birma), [[Shri Lanka]] va b.boshqalar) dagi hozirgi koʻpgina yozuvlarga asos boʻlgan. Bu yozuvdagi yodgorliklar buddiylikka oid oliy farmonlar boʻlib, shoh [[Ashoka|Ashok]] (mil.miloddan av.avvalgi 272—232) davriga mansub. Bularning koʻpchiligi qoyalarga va ibodatxonalarning ustunlariga oʻyib bitilgan. B.ning kelib chiqishi aniqlanmagan; yozuvning yuzaga kelishiga finikiya yozuvi (nemis olimlari A. Veber, T. Byuler va b.boshqa fikricha), shuningdek oromiy hamda jan. arab yozuvlari taʼsir etgan, degan taxminlar mavjud. Bundan tashkari, B. bilan hozircha oʻqishga muvaffaq boʻlinmagan koʻhna hind yozuvini ([[Mohenjo-daro|MoxenjoDaro]], mil.miloddan av.avvalgi 3—2-ming y.) bogʻlashga harakat qilinadi (hind olimlari — Ye. Shamashatri, S. K. Chatterji va b.boshqalar). B. alifbosi 31 boʻgʻin belgi (undosh va "a" unli)dan iborat. Bulardan tashqari, 4 ta unlilarni bildiruvchi belgi va yana alohida belgi (anus vara) qabul qilingan, keyingisi artikulyatsiya oʻrniga koʻra turkiy tildagi "ng" kabidir.
