25-Noyabr 2015, 16:38 dagi koʻrinishi tahrirlash Ximik1991Bot (munozara \| hissa) Botlar 197 605 edits k qisqartmalarni toʻliqlash, replaced: Pc.gc. → {{subst:FULLPAGENAME}}, E. ed. → {{subst:FULLPAGENAME}} using AWB ← Avvalgi tahrir		26-Noyabr 2015, 18:26 dagi koʻrinishi tahrirlash bekor qilish Ximik1991Bot (munozara \| hissa) Botlar 197 605 edits k qisqartmalarni toʻliqlash, replaced: sh. → shahri, 4 y.lar → 4 yillar (7), -a. → -asr using AWB Keyingi tahrir →
Qator 13: '''Christopher Columbus''' (talaffuzi: ''Xristofor Kolumb'', {{lang-it\|''Cristoforo Colombo''}}, {{lang-es\|''Cristóbal Colón''}}; 1451-yil 31-oktabrdan oldin — 1506-yil 20-may) — [[Italiya tarixi\|Italiyaning]] shimoli-gʻarbida joylashgan [[Genoa Respublikasi]]da tugʻilgan tadqiqotchi, dengizchi va kolonizator.<ref name="EB-online">[http://www.britannica.com/EBchecked/topic/127070/Christopher-Columbus%20 Christopher Columbus] Encyclopædia Britannica. 2010. ''Encyclopædia Britannica Online.'' 8 June 2010.</ref><ref>[http://www2.scholastic.com/browse/article.jsp?id=3748130 Scholastic Teacher — Christopher Columbus (1451-1506)] Teaching Resources, Childrenʼs Book Recommendations, and Student Activities. Milton Meltzer. Author, ''Columbus and the World Around Him''.</ref><ref>[http://photo.pds.org:5005/advanced/article?id=ar125200&st=columbus World Book — Columbus, Christopher] „Columbus, Christopher“. World Book Store has the encyclopedia, dictionary, atlas, homework help, study aids, and curriculum guides. 2010</ref><ref>[http://www.questia.com/library/encyclopedia/columbus_christopher.jsp Questia — COLUMBUS, CHRISTOPHER] „Columbus, Christopher“. Questia — The Online Library of Books and Journals. 2010<br />[http://books.google.it/books?id=dX4G3Q22UicC&pg=PR9&dq=Columbus+born+Genoa&lr=&cd=45#v=onepage&q&f=true ''Memorials Of Columbus: Or, A Collection Of Authentic Documents Of That Celebrated Navigator'' (page 9)] Country of origin: USA. Pages: 428. Publisher: BiblioBazaar. Publication Date: 2010-01-01.<br />[http://books.google.it/books?id=Jvf2Zj_czhIC&pg=PA127&dq=Columbus+born+genoa&lr=&cd=174#v=onepage&q&f=true ''Native American History for Dummies'' (page 127)] Authors: Dorothy Lippert, Stephen J. Spignesi and Phil Konstantin. Paperback: 364 pages. Publisher: For Dummies. Publication Date: 2007-10-29.<br />[http://books.google.it/books?id=XNbqUR_IoOMC&pg=PA67&lpg=PA68&dq=Columbus+between+25+August+and+31+October+1451&lr=&cd=7#v=onepage&q&f=true ''The peoples of the Caribbean: an encyclopedia of archeology and traditional culture'' (p. 67)] Author: Nicholas J. Saunders. Hardcover: 399 pages. Publisher: ABC-CLIO. Publication Date: 15 July 2006.</ref> Kolumb Ispaniyaning katolik monarxlari homiyligi ostida [[Amerika]] qitʼasini [[Christopher Columbusning sayohatlari\|toʻrt sayohati]] ochgan. Bu sayohatlar va uning [[Espanyola]] orolida kolonizatsiya tuzishda hissasi [[Yangi Dunyo]]ning [[Amerikaning ispanlar tomonidan kolonizatsiyalanishi\|ispanlar tomonidan kolonizatsiyalanishida]] katta oʻrin tutadi. '''Kolumb Xristofor''' (1451, Genuya — 1506.20.5, Valyadolid) — dengizchi sayyoq, asli genuyalik. 1476—84 ~~y.larda~~yillarda Lissabonda hamda Madeyra va PortuSantu o.larida yashagan. Yerning shar shaklida ekanligi toʻgʻrisidagi qad. taʼlimotga va 15-a.asr olimlarining notoʻgʻri hisoblariga asoslanib, K. Yevropadan Hindistonga olib boradigan, uning fikricha, eng qisqa dengiz yoʻlining loyihasini tuzdi. 1-ekspeditsiyasida (1492—93) 90 kishi bilan "Santa-Mariya", "Pinta", "Nilya" kemalarida Palosdan safarga chiqdi. Kanar o.laridan gʻarbga burilib, Atlantika okeanini kesib oʻtib, 1492 y.yil 12 okt.da (bu sana Amerikaning rasmiy kashf etilgan vaqti deb hisoblanadi) Bagama arxipelagidagi San-Salvador o.ga toʻshadi. Kuba va Gaiti o.lari sohilini kashf etdi. 1493 y.yil 15 martda Kastiliyaga qaytib keldi. 2-ekspeditsiyasida (1493—96) K. admiral unvoni va yangi kashf etilgan yerlarning vitse-qiroli lavozimida 1500 kishilik eki paj bilan 17 kemada safarga chikdi. Dominika, Gvadelupa, Kichik Antil, Puerto-Riko va Yamayka o.larini, Kubaning jan. qirgʻoqlari boʻylab suzib, bir necha orol va yarim orollarni kashf qildi, Gaitining jan. sohillarini tadqiq qildi. 1496 y.yil 11 iyunda Kastiliyaga qaytib keldi. 3-ekspeditsiyasida (1498—1500) K. 6 kema bilan Atlantika okeanini 10° ~~sh.k~~shahrik.da kesib oʻtib, Trinidad o.ni kashf etdi. Jan. tomondan Pariya qoʻltigʻiga va Orinoko daryosi deltasi atrofidagi sohil va Pariya ya.o.gacha kirib borib, Jan. Amerikani kashf etishni boshlab berdi. Jan. Amerikaning shim.-sharqiy sohillarini tekshirib, undan Karib dengizi orqali Gaiti o.ga oʻtdi. 1500 ~~y.da~~yilda Kastiliyaga qaytib keldi. 4-ekspeditsiyasida (1502—04) K. 4 kema bilan 1502 y.yil 12 iyunda Martinika o.ga keldi. Undan Gonduras qoʻltigʻiga suzib, Gonduras, Nikaragua, Kosta-Rika va Panama sohillarini kashf qildi. 1504 y.yil 7 noyab.da Kastiliyaga qaytib keldi. K.ning kashfiyotlari yangi yerlarni mustamlakaga aylantirish, oʻsha yerlarning indeyslar deb atalgan tub aholisini qul qilish va qirib tashlash bilan birgalikda kechdi. K.ning birinchi boʻlib Amerikani ochganligi toʻgʻrisida ilmiy adabiyotlarda munozara ketmokda. Amerika rasmiy kashf etilishidan 5 asr ilgari Beruniy Gʻarbiy yarim sharda quruklik boʻlishi mumkin, degan fikrni yozib qoldirgan. Shim. va Shim.-Sharqiy Amerikaga K.dan avval normanlar borganligi aniqlangan. Ammo K. kashfiyotlaridan keyingina Amerika qitʼasi geogr. faniga maʼlum boʻldi. Kolumb maʼlum tadqiqotchilar orasida birinchi boʻlib [[Atlantika okeani]]ni shimoliy yarimsharning subtropik va tropik chiziqlarida kesib oʻtgan va [[Karib dengizi]]da suzgan birinchi yevropalik sanaladi. U [[Janubiy Amerika\|Janubiy]] va [[Markaziy Amerika]]dagi tadqiqotlarga asos solgan. U [[Katta Antil orollari]]ning barchasini, [[Bagam orollari]]ning markaziy qismini, [[Kichik Antil orollari]]ni, Karib dengizidagi koʻplab kichik orollarni va Janubiy Amerika qirgʻogʻidagi [[Trinidad (orol)\|Trinidadni]] ochgan.

Christopher Columbus: Versiyalar orasidagi farq