Edgar Allan Poe: Versiyalar orasidagi farq

Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
Cekli829 (munozara | hissa)
Tahrir izohi yoʻq
k qisqartmalarni toʻliqlash, replaced: va b.) → va boshqalar) (2) using AWB
Qator 18:
| Sayt =
}}
'''Edgar Allan Poe''' (''Edgar Allan Po (Roye) ''; 1809.19.1, [[Boston]] — 1849, 7.10, [[Baltimor]]) — [[AQSh|amerikalik]] [[yozuvchi]], shoir va adabiy [[tanqidchi]]. [[Amerika]] [[romantik]] yozuvchisi va adabiy tanqidchisi. [[Simvolizm]] boshlovchisi. Aktyorlar oilasida tug`ilgan. 1815—20 yillarda [[Buyuk Britaniya]]da yashagan. 1825 yil [[Virginiya universiteti]]ga kirgan, West Point harbiy akademiyasi (1830—33)da oʻqigan. Asosan, fojiali, "dahshatli" ("Qora mushuk", 1943 va b.boshqalar), fantastik ("Voron va boshqa sheʼrlar", 1845) yoki yumoristik novellalar ("Grotesklar va arabeskalar" toʻplami, 1840) klassigi. Po [[detektiv]] adabiyotining asoschilaridan ("Morg koʻchasidagi qotillik", 1841; "Mari Roje siri", 1842; "Tilla qoʻngʻiz", 1843; "Oʻgirlangan maktub", 1845). Uning yetuk lirikasida maxbubasidan judo boʻlgan kishining jafolari mavzui oʻz ifodasini topgan ("Annabel Li", 1849 va b.boshqalar). Shafqatsizlik, [[sadizm]] Po hikoyalarida inson tabiatidagi hayvoniy hislarning tantanasi tarzida talkin etilgan. Po jamiyat xayoti, kishilar tabiati va ruhiyatidagi yemirilish hollarini tasvirlar ekan, hajviy va ijtimoiy-tanqidiy pafosdan ham samarali foydalangan. "Ijod falsafasi" (1845), "Poetik prinsip" (1850) falsafiy asarlari bilan amerika estetikasi rivojiga munosib hissa qoʻshgan. Poning detektiv hikoya janrida orttirgan tajribalari [[Arthur Conan Doyle]], [[Robert Louis Stevenson]], [[Gilbert Keith Chesterton]] singari yozuvchilar ijodida anʼana sifatida foydalaniladi; sheʼriy ijodi [[fransuz]] va [[rus]] simvolistlariga taʼsir koʻrsatgan. Asarlari [[o`zbek tili]]ga tarjima qilingan ("Tilla qoʻngʻiz", 1962).<ref>[[OʻzME]]. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil</ref>
 
== Manbalar ==
Qator 24:
 
{{OʻzME}}
 
{{writer-stub}}
 
[[Turkum:AQSh yozuvchilari]]
Qator 33 ⟶ 31:
[[Turkum:Detektiv yozuvchilar]]
[[Turkum:Romantizm yozuvchilari]]
 
 
{{writer-stub}}