Finik palmasi: Versiyalar orasidagi farq

Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
k qisqartmalarni toʻliqlash, replaced: F.p. → {{subst:FULLPAGENAME}} (4), y.da → yilda using AWB
k qisqartmalarni toʻliqlash, replaced: mil. av. → miloddan avvalgi, bal. 1 → balandligi 1 using AWB
Qator 1:
{{Maʼnolari|Feniks (maʼnolari)}}
 
'''Finik palmasi''', xurmo palmasi, feniks ({{btname|Phoenix}}) — [[palmadoshlar]] [[oila (biologiya)|oila]]siga mansub [[ikki uyli oʻsimliklar|ikki uyli]] [[daraxt]]simon [[oʻsimliklar]] [[turkum]]i. [[Afrika]] va [[Osiyo]]ning [[tropik mintaqalar|tropik]] va [[subtropik mintaqalar]]ining [[daryo]]larga yaqin, [[yer osti suvlari|yer osti suv]] [[manba]]lari bor qurgʻoq joylarida, [[vodiy]]larda, botqokliklarda 15 [[tur (biologiya)|tur]]i usadi. Asil Finik palmasi ({{btname|Ph. dactylifera}}) yoki arab xurmosi turi — Shim. Afrika, [[Arabiston yarim oroli]], Jan. [[Eron]], [[Afgʻoniston]] va [[Pokiston]]ning quruq subtropik mintaqalarida oʻsuvchi qad. [[madaniy oʻsimliklar|madaniy oʻsimlikdir]]. Yovvoyi turi maʼlum emas. Finik palmasi mil.miloddan av.avvalgi 4ming yillikda [[Shumer]], [[Ossuriya]] va [[Qadimgi Misr|Qad. Misr]]da ekilgani maʼlum. [[Tana]]si [[barg]] bandlari qoldiqlari bn, tepa kismi qalin patsimon barglar bilan qoplangan. [[Gul]]lari bir jinsli, roʻvaksimon [[toʻpgul]] hosil qiladi, shamol yordamida changlanadi. Mevasi kattik urugʻli, baʼzilariniki yeyishli. Tanasi tik usadi, bal.balandligi 15–20 m gacha, mevasi — finiki (xurmosi) choʻzinchoq yoki oval, uz. 7,5 sm, diametri 3,5 sm, yangiligida va yarim quritilgan holda isteʼmol qilinadi. Arab [[mamlakat]]larida Finik palmasi asosiy ovqat hisoblanadi (undan kamida 100 xil ovqat tayyorlanadi), eksport qilinadi. Tarkibida 62— 71% [[qand|kand]], 1—2,5% [[oqsillar|oqsil]], 2,5% [[yogʻ]] moddalari bor. Daraxt [[poʻstloq|poʻstlogʻi]]ni tilib sharbati olinib, shakar, finik vinosi, barglari tolasidan arkrn, savatlar tayyorlanadi. [[Urugʻ (oʻsimliklar)|Urugʻ]]idan va [[ildiz (oʻsimlik)|ildiz]] bachkilaridan koʻpayadi. Asil Finik palmasi mevasi yetishtirish boʻyicha [[Iroq]] va Shim. Afrika mamlakatlari oldingi oʻrinlarda turadi. Oʻrta Osiyoda [[Turkmaniston]] jan.gʻarbida 1939 yildan ekiladi. Oʻzbekistonda [[manzarali oʻsimliklar|manzarali oʻsimlik]] sifatida uchraydi.
 
{{OʻzME}} <!-- Bot tomonidan yaratildi -->