25-Noyabr 2015, 20:16 dagi koʻrinishi tahrirlash Ximik1991Bot (munozara \| hissa) Botlar 197 605 edits k qisqartmalarni toʻliqlash, replaced: t-ra → temperatura, y.lar → yillar (5), va b. → va boshqa (5) using AWB ← Avvalgi tahrir		26-Noyabr 2015, 23:30 dagi koʻrinishi tahrirlash bekor qilish Ximik1991Bot (munozara \| hissa) Botlar 197 605 edits k qisqartmalarni toʻliqlash, replaced: -a. → -asr (8), mil. 4 → milodiy 4 using AWB Keyingi tahrir →
Qator 40: '''London''', '''Katta London''' — [[Buyuk Britaniya]] poytaxti, mamlakatning muhim siyosiy, iqtisodiy va madaniy markazi. Temza daryosining quyi oqimida, Shim. dengizdan 64 km masofada, London havzasi deb ataluvchi tekislikning markaziy qismida joylashgan. Poytaxt atrofidagi shaharlar va Siti bilan maʼmuriy jihatdan alohida metropoliten grafligi qilib ajratilgan Katta L.ni tashkil etadi. Aholisi 7 mln. kishi (1999). Iqlimi qishi yumshoq, yozi unchalik issiq boʻlmagan dengiz iqlimi. Yanv.ning oʻrtacha temperaturasi 5,3°, iyulniki 18,9°. Yillik oʻrtacha yogʻin 645 mm. Rimliklar bosib olgunga qadar (~~mil.~~milodiy 40—60-yillar) xoz. L. oʻrnida keltlar qishlogʻi boʻlgan. Rimliklar hukmronligi davrida L. dastlab harbiy lager, soʻng dare va dengiz porti boʻlgan. 4-a.asr oʻrtalaridan Rim Britaniyasining muhim siyosiy markazi. Anglo-sakslar istilosi davrida (5—6-~~a.lar~~asrlar) shahar vayron qilingan va tezda qayta tiklangan. 7-a.asr boshlaridan muhim savdo va siyosiy markazga aylangan. 11-a.asr oxiri12-a.asr boshlarida L. Angliyaning rasmiy poytaxtiga aylandi. 16-~~a.da~~asrda kapitalistik munosabatlarning rivojlanishi bilan L.da yirik savdo kompaniyalari vujudga keldi; 1571 yilda London birjasi ochildi. Angliya savdosining 2/3 qismi oʻtadigan L. porti jahon ahamiyatiga ega boʻla boshladi. Sanoatning jadal rivojlanishi va Buyuk Brita-niyaning muhim sanoat, savdo va moliyaviy jihatdan qudratli davlatga aylanishi (18-a.asr oxirlari) L.ning du-nyodagi yirik dengiz porti, savdo va moliyaviy markaz sifatidagi ahamiyatini oshirdi. 1-jahon urushi va undan keyingi davrlarda L .da metallsozlik, mashinasozlik, jumladan, avtomobilsozlik, aviatsiya, elektrotexnika kabi yangi sanoat tarmoqlari rivojlandi. 2-jahon urushi davrida L. nemis-fashistlar aviatsiyasi tomonidan bombardimon qilingan. Oʻsha davrda harbiy sanoat, ayniqsa, aviatsiya, kimyo va boshqa sanoat tarmoqlari rivojlandi. L. — Buyuk Britaniyadagi tinchlik uchun kurash markazlaridan. 1949 yildan boshlab, shaharda tinchlikni himoya qilish boʻyicha milliy kongress va konferensiyalar chaqiriladi. L. — diplomatik uchrashuvlar, majlis va xalqaro konferensiyalar oʻtkaziladigan joy. L. — xalqaro ahamiyatga ega transport yoʻllari tuguni. Temza daryosining Shim. dengizga quyilish yeridagi yirik port (yillik yuk ortib-tushirish 60 mln. t). Xitrou va Gatuik aeroportlari xalqaro ahamiyatga ega. Katta L. mamlakatdagi ishlab beruvchi sanoat mahsulotining qismini beradi. Qator 50: L. yagona markazdan emas, balki mustaqil shaharchalar va aholi punktlarining sekin-asta qoʻshilib ketishidan tashkil topganligi bilan boshka yirik shaharlardan farq qiladi. Tari-xiy markazlari — Vestminster (siyosiy idoralar, Vestminster abbatligi, Bakingem va Sent-Jeyms saroylari, Yangi Vestminster sobori va boshqa joylashgan) va Siti (bank, birja, yirik monopoliya idoralari oʻrnashgan). Qad. binolar orasida gotika uslubida qurilgan Sautuork sobori (13—15-~~a.lar~~asrlar), Xemptonkort saroyi (1515—36, 1689—94) diqqatga sazovor. Vestminsterdagi Uest-Endda mehmonxonalar, savdo koʻchalari, kollejlar, muzeylar, tomoshaxona-sayilgoxlar joylashgan. Klassitsizm, neoklassitsizm namunalari saqlangan. Zamonaviy uslubda koʻplab binolar qurilgan. L.da 1908 yilda 4-Olimpiya oʻyinlari, 1948 yilda 14-Olimpiya oʻyinlari oʻtkazilgan.<ref>[[OʻzME]]. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil</ref>

London: Versiyalar orasidagi farq