Minora: Versiyalar orasidagi farq
Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
k qisqartmalarni toʻliqlash, replaced: y.lar → yillar, va b.) → va boshqalar) (2), va b. → va boshqa (5) using AWB |
k qisqartmalarni toʻliqlash, replaced: 3 y. → 3 yil, -a.lar → -asrlar, bal. 1 → balandligi 1 using AWB |
||
Qator 1:
'''Minora''' (arab. — mayoq) — gorizontal (eni) oʻlchamiga nisbatan vertikal (tik) oʻlchami ortiq boʻlgan baland in-shoot. M.lar aylana, koʻp qirrali yoki toʻrtburchak shaklida barpo qilinib, yuqoriga tomon ingichkalashib boradi. Dengiz sohillarida kemalarning adashmay portga kelishiga xizmat qiladigan (mayoq), televideniye va boshqa maqsadlarga xizmat qiladigan M.lar ham bor. Inshootning yuqorisiga chiqish uchun uning ichida aylanma zina boʻladi. Qadimdan M.lar mayejid va madrasalar yonida yoki ularga tutash qurilgan. Muazzin M.ga chiqib azon aytib, namozxonlarni namozga chorlagan. Shuningdek, M.lardan soqchixona (qorovul xonasi, burj, ding) sifatida ham foydalanilgan (Jarqoʻrgʻon minorasi, Vobkent minorasi va boshqalar). Dastlabki M. ummaviylar xalifasi Musaviyning buyrugʻiga binoan 673
Yevropa mamlakatlarida oʻrta asrlarda ichida yotoqxona, oziq-ovqat ombori, QUDUQ va boshqa boʻlgan M. (donjon)lar toʻrtburchakli yoki aylana tarxli silindrsimon qilib, qalʼaning uzoq qamalga bardosh berishiga moʻljallangan joyiga qurilgan. Ozarbayjondagi Qizlar minorasi (taxminan 6— 12-
Oʻzbekiston hududidagi qad. M.larning tuzilishi oʻziga xos milliy meʼmorlik anʼanalari asosida qurilgan. Gʻishtni mavj uslubida terib, yozuvlarni qoʻllash orqali badiiy ifodaviylikka erishilgan. M.larga joziba baxsh etilgan. Qad. meʼmorlik anʼanalariga tayangan mahalliy meʼmorlik maktablarining rivojlanishi bilan M.lar bezagida rangli sopol koshinlar qoʻllangan. Xivadagi Kalta minor, Polvon qori, Sayd Sholikorboy, Shayx Qalandar bobo M.lari, Islomxoʻja madrasasi va minorasi va boshqa
Zamonaviy meʼmorlikda M. shaklidagi binolar 50—60 yillardan kurila boshlandi. Qohiradagi turar joy bi-nosi (1958, meʼmori N. Shebib, 33 qavatli,
Poʻlat Zohidov.<ref>[[OʻzME]]. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil</ref>
| |||