Francesco Petrarca: Versiyalar orasidagi farq
Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
k qisqartmalarni toʻliqlash, replaced: sh.da → shahrida, va B. → va boshqa using AWB |
k qisqartmalarni toʻliqlash, replaced: 6 y. → 6 yil (2) using AWB |
||
Qator 1:
PETRARKA (Petrarca) Franchesko (1304.20.7, Aretsso — 1374.19.7, Arkua, Paduya shaxri yaqinida) — italyan shoiri, italyan adabiy tilining asoschilaridan biri, faylasuf. Monpelye (1316), Bolonya (1320) universitetlarida xuquqshunoslikdan taʼlim olgan. 1326
P. oʻrta asr aqidalaridan mutlaqo xoli boʻlmagan esada, Uygʻonish davrining gumanizm gʻoyalari bilan yoʻgʻrilgan madaniyatiga tamal toshini qoʻygan. P. lotin tilidagi "Dunyoga nafrat toʻgʻrisida" (1342—43) falsafiy risola, "Uzlatdagi hayot toʻgʻrisida" va "Ro-hiblar farogʻati toʻgʻrisida" (1346—66) risolalari muallifi. P. sheʼriyatni oʻrta asr maddoxlari hujumidan himoya qilar ekan, uning katta tarbiyaviy va estetik qimmatga ega ekanligini alo-hida taʼkidlaydi. P. "Oʻzimning va boshqa koʻplab kishilarning johilligi toʻgʻrisida" (1367—70) asarida Aristotel "Etika"sida bayon qilingan mavhum fiqolarni rad etadi qamda amaldagi axloq meʼyorlarini va insonni yaxlit holda oʻrganish gʻoyasini af-zal, deb hisoblaydi. P.ning "Avlodlarga maktub" (1374) nomli muxtasar avtobiografiyasi ham muayyan ahamiyatga molik.
Qator 5:
P. antik dunyoni ideallashtirgan Yevropa shoirlaridan biri sifatida lotin shoirlarining qoʻlyozmalarini toʻplab, ularga sharhlar yezdi, ayni paytda oʻz asarlari bilan klassik lotin tilini tiklashga urindi. Agar uning lotin tilidagi "Afrika" (1339—42, tugallanmagan) dostoni Vergiliyning "Eneida"si uslubida yozilgan boʻlsa, majoziy mazmundagi "Bukolikalar" (1346—57) asari choʻponlar eklog (qoʻshiq)lariga tatabbu tarzida maydonga kelgan. P. italyan tilida ham ijod qilgan. Uning italyan tilidagi lirik asarlarida ishqiy va siyosiy mavzular ustuvorlik qiladi. P.ning "Mening Italiyam" asarida vatan jarohatlangan goʻzal ayol qiyofasida gavdalanadi.
P. ijodida Lauraga bagʻishlangan lirik sheʼrlar turkumi, ayniqsa, katta badiiy qimmatga ega. Shoirning eʼtirof etishicha, u Laurani 1327
== Manbalar ==
|