Qashqadaryo (daryo): Versiyalar orasidagi farq
Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
k qisqartmalarni toʻliqlash, replaced: mayd. → maydoni using AWB |
k qisqartmalarni toʻliqlash, replaced: sent. → sentabr, bal. 5 → balandligi 5 using AWB |
||
Qator 3:
'''Qashqadaryo''' (quyi oqimida M a y manoqdaryo) — [[Qashqadaryo viloyati]]dagi [[daryo]]. Havzasining maydoni 12 ming km². Daryo [[Tojikiston]]ning [[Sugʻd viloyati]]dagi [[Hisor]] tizmasining gʻarbiy tarmogʻi boʻlgan Obixunda togʻlarining shim. yon bagʻridan, Tovtosh dovonidan 1,5 km shim. sharqda, 2960 m balandlikdan boshlanadi. Daryo oʻng irmogʻi Oʻrtabuloqning (Forob qishlogʻi yonida) quyilishigacha [[Shinchasoy]] deb ataladi.
Yuqori oqimida baland plato boʻylab chuqur vodiyda oqadi. Daryo vodiysining bosh qismi koʻp joylarda tor. Vodiy yon bagʻirlari koʻpincha tik,
Q. ning oʻng sohil tomonidan uncha baland boʻlmagan [[Qoratepa]] togʻining jan. yon bagʻridan 20 ga yaqin soy ([[Shoʻrobsoy]], [[Makridsoy]], [[Oyoqchisoy]], [[Qalqamasoy]] va boshqalar) oqib tushadi. Togʻlikdan tekislikka chiqqach, daryo vodiysi kengayadi. Shu yerdan daryo suvi butunlay sugʻorishga olinadi. Qarshi choʻliga yetganda daryo tugaydi. Qor, yomgʻir suvlaridan toʻyinadi. Oʻrtacha yillik suv sarfi Varganza qishlogʻi yonida 14,1 m³/sek.dan (koʻp suvli yilda) 1,45 m³/sek.gacha (kam suvli yilda). Chiroqchi qishlogʻi yonida yildagi eng koʻp suv sarfi 781 m³/sek. dan (koʻp suvli yilda) 21,4m3/sek.gacha (kam suvli yilda) boʻladi.
Yillik oqimining 64% mart — iyun, 11,7% iyul
Yuriy Ivanov.
|