Qoʻy: Versiyalar orasidagi farq

10 bayt qoʻshildi ,  8 yil oldin
k
qisqartmalarni toʻliqlash, replaced: sh. → shahri, 5 y. → 5 yil, bal. 5 → balandligi 5 using AWB
Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
k qisqartmalarni toʻliqlash, replaced: va b.ni → va boshqalarni, va b. → va boshqa using AWB
k qisqartmalarni toʻliqlash, replaced: sh. → shahri, 5 y. → 5 yil, bal. 5 → balandligi 5 using AWB
Qator 1:
'''Qoʻy''' — quvushshoxlilar oilasi qoʻylar turkumiga mansub juft tuyoq-li, kavsh qaytaruvchi uy hayvoni. Q. bundan 8 ming yil avval xonakilashtirilgan. Uning ajdodi yovvoyi qoʻylar (muflonlar, arxar, arkallar) hisoblanadi. Mavjud kalta dumli qoʻy zotlari muflonlardan, uzun dumli qoʻy zotlari va yogʻli dumli qorakoʻl qoʻylari arxarlardan, dumbali (hisori, jaydari va sh.kshahrik.) qoʻylar arkallardan kelib chiqqan.
 
Q. asrlar mobaynida inson hayotida muhim oziq-ovqat mahsuloti (goʻshti, yogʻi), kiyim-kechak (teri, juni) va boshqa sifatida katta rol oʻynagan. Tanasining bal.balandligi 55—100 sm, uz. 60—100 sm. Koʻpgina zotlarda qoʻchqorlari yaxshi rivojlangan burama shoxli, sovliqlari shox-siz yoki kalta shoxli. Tumshugʻi toʻgʻri, uchi ingichkaroq lablari yupqa, serha-rakat, kurak tishlari oʻtkir, oyoqlari baquvvat. Voyaga yetgan Q.larda 32 tish boʻladi. Tusi oq, qora, malla va koʻk. Mayin junli, yarim mayin junli va dagʻal junli (q. [[Dagʻal junli qoʻylar]], [[Mayin junli qoʻylar]]), kalta dumli (10—12 umurtqali), uzun dumli (20—22 umurtqali), dumli va dumbali Q.larga boʻlinadi (q. [[Dumbali qoʻylar]], [[Dumli qoʻylar]]). Q.lar14—15 y.yil yashaydi. Xoʻjalikda 6 — 8 yil foydalanipadi. 5—7 oyligida jinsiy yetiladi. 15—18 oyligida qochirishga qoʻyiladi. Boʻgʻozlik davri 145-155 kun.
 
Koʻpgina Q.lardan bittadan, ayrimlaridan 2 tadan, ro-manov zotli qoʻylardan 5 va undan ortiq qoʻzi olinadi. Qoʻzilar 2–6 kg tugʻiladi. 2—4 yoshida oʻsishdan toʻxtaydi. Mayin junli Q.ning jun qoplami diametri oʻrtacha 18—25 mkm boʻlgan bir xildagi tivit tolalaridan, dagʻal junli Q.larning jun qoplami diametri 100—200 mkm boʻlgan aralash dagʻal tolalardan iborat. Mayin junli Q.ning jun tolasi uz. 6—10 sm dan uzunroq, yarim mayin junli Q.larda 10—20 sm va dagʻal junli Q.larda 10—15 sm. Mayin junli Q.dan yiliga oʻrtacha 5—6, yarim mayin junli Q.dan 3—6 va dagʻal junli Q.lardan 1–4 kg jun olinadi. Mayin junli va yarim mayin junli Q.larning juni yiliga bir marta, dagʻal junli Q.larniki 2 marta — bahorda va kuzda qirqiladi. Qoʻchqorlarining ogʻirligi 60—180, sovliqlariniki 35–110 kg . Soʻyim chiqimi 45—60%. Q.lar tabiiy va mahalliy sharoitlarni hamda Q. zotlarining oʻziga xos biologik xususiyatlarini hisobga olgan holda yaylovda (10—11 oy), yay-lovda-qoʻlda, qoʻlda-yaylovda va qoʻlda boqiladi.
197 605

ta tahrir