Paxta: Versiyalar orasidagi farq

Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
Shrikarsan (munozara | hissa)
Removing Link FA template as it is now available in wikidata
k imlo, replaced: mikdor → miqdor using AWB
Qator 3:
 
<!-- Bot tomonidan qoʻshilgan matn boshi -->
'''Paxta''', chigitli paxta — gʻoʻzaning tola va chigitdan iborat asosiy mahsuloti. Paxta tozalash korxonasida P.ga dastlabki ishlov berish jarayonida chigitdan, avval, toʻqimachilik sanoatining ehtiyoji uchun asosiy mah-sulot — tola (uz. 20 &nbsp;mm dan uzun) aj-ratib olinadi. Shuning uchun butun du-nyoda P. tolaning sifatiga qarab baholanadi. Keyin chigitdan kimyo va mahalliy sanoat korxonalarida qoʻlla-niladigan lint (momiq) (uz. 20 &nbsp;mm dan kam) olinadi. Texnologik uskunalarda P.ni kayta ishlash va tolani tozalash jarayonida ulik (pishib yetilmagan kalta tolali puch chigit, chigallashgan tolalar) va kalta P. momigʻi (uz. 5,0 &nbsp;mm dan kam) chiqadi. P.da 30— 35% tola va 50—55% chigit (chigitida 24—29% moy), 2—3% ulik tola, 3— 5% kalta momiq boʻladi. Gʻoʻzaning se-leksion navi va tolaning yoʻgʻon-ingichkaligiga qarab P., oʻrta tolali va uzun tolali turlarga boʻlinadi. P. qoʻlda va mashina bilan teriladi. P. tolasining pishib yetilganlik koeffitsiyenta va tashki koʻrinishi, rangi boʻyicha 5 sanoat naviga va iflos aralashmalarning mikdorimiqdori hamda na-mligiga qarab 3 sinfga boʻlinadi.
 
P. navi tashqi koʻrinish namunasi — paxtaning standart namunalariga solishtirib (klasser usulida), bu usul qanoatlanarli boʻlmasa, lab. usulida pishib yetilganlik koeffitsiyenti boʻyicha aniqlanadi.
Qator 9:
Toʻqimachilik, yogʻmoy, gidroliz, kimyo sanoati va xalq xoʻjaligining boshqa tarmoqlari uchun xom ashyo boʻlib xizmat qiladi (q. [[Paxta tolasi]]).
 
Vohid Rakipov, Umar Azizxoʻjayev. <ref>[[OʻzME]]. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil</ref>
<!-- Bot tomonidan qoʻshilgan matn oxiri -->
 
'''Paxta''' yumshoq tola boʻlib, [[gʻoʻza]] (''Gossypium'') oʻsimligi urugʻlari atrofida oʻsadi. Paxta deyarli butunlay [[selluloza]]dan iborat.
 
Paxta asosan tropik va suptropik iqlimda yetishtiriladi. Yovvoyi paxta navlari xilma-xilligi ayniqsa [[Meksika]], [[Avstraliya]] va [[Afrika]]da yuqori.<ref>[http://web.archive.org/web/20080625045134/http://www.ogtr.gov.au/pdf/ir/biologycotton08.pdf The Biology of Gossypium hirsutum L. and Gossypium barbadense L. (cotton)]. ogtr.gov.au</ref>
Qator 81:
{{commonscat|Cotton|Paxta}}
 
{{stubOʻzME}}
 
 
{{stub}}
 
 
{{OʻzME}}