Stronsiy: Versiyalar orasidagi farq
Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
k →Adabiyot: andozani almashtirish, replaced: {{davriy jadval}} → {{Unsurlar davriy sistemasi}} using AWB |
k imlo, replaced: Suyuklanish → Suyuqlanish (2) using AWB |
||
Qator 4:
'''Stronsiy''' (lot. Strontium), Sr -Mendeleyev davriy sistemasining II guruhiga mansub kimyoviy element. Ishkorsher metallar guruhiga kiradi. Tartib rakami 38, at. m. 87,62. Tabiiy S. 4 ta barqaror izotopdan iborat: 84Sr (0,55%), 86Sr (9,87%), S7Sr (7,02%) va 88Sr (82,56%). S.ning massa sonlari 80 dan 97 gacha boʻlgan bir necha sunʼiy radioaktiv izotoplari, jumladan, uranning parchalanishi natijasida hosil boʻladigan eng uzok, vaqt mavjud boʻluvchi mahsulotlardan 90Sr (T1/2q27,7 y.) ham olingan. S.ni 1790 yilda ingliz mineralogi Krouford Shotlandiyaning Stronshian (Strontian) shahri yaqinida topilgan stronsianit minerali tarkibida kashf qilgan. Metall xrldagi S.ni amalgama koʻrinishida 1908 yilda ingliz kimyogari G.Devi elektroliz yoʻli bilan gidroksiddan ajratib olgan. S. Yer poʻstining massa jiqatdan 4102% ini tashkil qiladi. Uning 30 ga yaqin minerali maʼlum. Ulardan selestin SrSO4 va stronsianit SrCO3 sanoat ahamiyatiga ega.
S. kumushdek oq va yumshoq metall.
Stronsiy birikmalari. S. xona temperaturasida kislorod bilan birikib oksid, yuqori bosim ostida esa peroksid qosil qiladi. S. oksid, SrO — rangsiz kristallar.
S. gidroksid, Sr(OH)2 — rangsiz kristallar. Suyuqlanish temperaturasi 375°, zichligi 3,625 g/sm³. Suvda kalsiy gidroksidga nisbatan yaxshi eriydi. Kuchli asosli xossaga ega, suv bilan oktagidrat Sr(OH)28H2O hosil qiladi, suvli eritmasi SO2 ni yutib SrCO3 beradi. Oktagidrat quruq havoda monogidratga, 100° da suvsiz gidroksidga, 400° dan yuqorida SrO ga aylanadi. S. gidroksid kand ishlab chiqarish.da patokada krlgan qandni ajratib olishda ishlatiladi. Bunda patokaga Sr(OH)2 qoʻshilganda, Cl2H22OnSrO5H2O tarkibli qiyin eriydigan modda hosil boʻladi. Bu moddaga SO, taʼsir ettirilsa, SrO S. karbonatga aylanib choʻkmaga tushadi, qand esa eritmada qoladi.
|