Volfram: Versiyalar orasidagi farq

Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
k qisqartmalarni toʻliqlash, replaced: V. → {{subst:FULLPAGENAME}} (18) using AWB
k vikifikatsiya, replaced: 1 y.da → 1 yilda (2) using AWB
Qator 1:
'''Volfram''' (Wolframium), W - [[[[Mendeleyev davriy sistemasi]]]]nint VI guruh elementi; tartib soni 74, atom massasi 183,85; och kulrang , qiyin suyuqlanuvchi ogʻir metall. Tabiiy Volfram massa soni 180, 182, 183, 184 va 186 boʻlgan beshta barqaror izotop aralashmasidan iborat. 1781 y.dayilda shved kimyogari Volfram Volfram Sheele Volframni tungsten minerali (keyinroq esa sheelit) dan volfram angidridi WO, sifatida ajratib olgan. 1783 y.dayilda ispan kimyogarlari aka-uka d’ Elxuyarlar \UO3ni volframit mineralidan va uni uglerod bilan qaytarib, metallning oʻzini olishdi va uni Volfram deb atashdi. Volfram uzok yillar davomida sanoat miqyosida qoʻllanilmay keldi. Tabiatda kam tarqalgan boʻlib, Yer poʻstidagi miqdori ogʻirligi jihatidan 110-4%. Mineral holida asosan volframatlar sifatida uchraydi. Bulardan volframit (Fe, Mn) WO, va sheelit CaWO4 sanoat ahamiyatiga ega.
 
Volfram kub shaklida kristallanadi, zichligi 19,3 g/sm3, suyuqlanish t-rasi 3380+10*, qaynash t-rasi 5900°. 400-500° da W havoda sezilarli darajada WO, gacha oksidlanadi, Suv bugʻlari 600° dan yuqorida uni WQj gacha oksidlaydi. Galogenlar, oltingugurt, uglerod, kremniy va bor Volfram bilan yuqori t-rada (ftor esa kukun holatdagi Volfram bilan xona t-rasida) reaksiyaga kirishadi. Vodorod bilan suyuqlanish t-rasigacha reaksiyaga kirishmaydi; azot bilan 1500° dan yuqorida nitrid hosil qiladi. Oddiy sharoitda Volfram xlorid, sulfat, nitrat va ftorid kislotalar hamda zar suvi taʼsiriga chidamli; 100° da ular bilan bir oz reaksiyaga kirishadi; Ftorid va nitrat kislotalar aralashmasida tez eriydi. Volfram oʻz birikmalarida 2 dan 6 gacha valentli boʻlib, yuqori valentlilari barqaror.