Iqtisodiyot (fan): Versiyalar orasidagi farq

Iqtisodiyot — [[yunoncha]] "ekonom" va "oykos" soʻzlari birlashmasidan kelib chiqqan boʻlib, "ekonomika" ''qishloq xoʻjalik asoslari haqida fan'' degan maʼnoni anglatadi. "Ekonomika" soʻzi ommaviy oʻzbek lugʻatiga oʻtilganda "iqtisodiyot" atamasiga oʻzgaradi. '''Iqtisodiyot''' cheklanmagan ehtiyojlarni, cheklangan resurslardan samarali foydalanib boshqarishni oʻrganuvchi [[fan]].

# Xoʻjalikning u yoki bu tarmogʻini, mintaqa xoʻjaligini, ishlab chiqarishni tashkil etish usullari va shakllarini, shuningdek, ishlab chiqarishni boshqarishni oʻrganadigan iqtisodiyot fanlari (sanoat iqtisodiyoti, savdo iqtisodiyoti va boshqalar). <ref>[[OʻzME]]. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil</ref>

[[Merkantilizm]] — oqimidir bu yoʻnalish „merkante“ [[italyancha]] soʻzdan olingan boʻlib [[savdogar]], [[xaridor]] maʼnosini anglatadi, [[XVI]]-[[asr]]ning boshlarida paydo boʻlgan bu oqimning asoschilari taniqli italyan iqtisodchisi [[Tomas Men]] va fransuz iqtisodchisi [[Jan Batist Kolberg]] oʻzlarining [[ilmiy]] va [[amaliy]] ishlarida asos soluvchilar qatoridan joy olishdi.[[Merkantilizm]] tarafdorlari halq boyligining [[manba]]si va [[mamlakat]] [[iqtisodiyot]]iniiqtisodiyotini rivojlanishi bu uning [[savdo]] bilan shugʻullanishi, eksport-importning izchilligidadir deb xisoblashishgan.

[[Fiziokratizm]] — [[fransuzcha]] soʻzdan olingan boʻlib [[Hokimiyat]] tabiati maʼnosini beradi. Bu oliygohni asoschisi fransuz demokratisti [[Fransua Kene]]dir,Uning [[XVII]]-[[asr]]da [[Parij]]ning kichik bir nashriyotida chop etilgan [[„Iqtisodiy jadvallar“]] kitobi orqali ushbu [[Fiziokrat]] maqomida atalgan birinchi insonlardan biri sanaladi. Uning kitobida keltirilishcha halq boyligining manbasi va [[mamlakat]] [[iqtisodiyot]]iniiqtisodiyotini rivojlanishi bu aholining qishloqxoʻjalik mahsulotlarini ishlab chiqarishiga bogʻliq deb hisoblanilgan.

[[Klassik iqtisodiyot]]chilar-bu oqim bizning zamonamizga oʻzaro bogʻlikligi bilan ajralib turadi. [[XVIII]]-[[asr]]ning ikkinchi yarmi [[XIX]]-nchi [[asr]]ning boshlarida [[Adam Smitt]],[[Uilyam Petti]],[[David Rikardo]],[[Jan Batist Sey]]ning iqtisodiy ruknda ishlari ularni bevosita bu oqimni yaralishiga olib kelgan. Bu iqtisodchilarning fikricha [[halq]] boyligining manbasi va [[mamlakat]] [[iqtisodiyot]]iniiqtisodiyotini rivojlanishi oʻzaro mahsulot ishlab chiqarish, raqobat faoliyatini kengaytirishi asosida yaratiladi deya xisoblashgan va oʻzlarining [[amaliy]] ishlarida buni yaqqol isbotlab berishgan.

[[Iqtisodiyot]] hamisha [[jamiyat]] hayotining asosini tashkil etadi. Odam yashashi uchun oʻz ehtiyojlarini qondirish i kerak,Hamma ehtiyojlarni qondirish esa ishlab chiqarishni rivojlantirish bilan bogʻliq.[[Inson]] [[sanʼat]], [[adabiyot]] bilan shugʻullanishdan oldin avval ovqatlanishi, kiyinishi va yashash joyiga ega boʻlishi kerak.buning uchun zarur [[mahsulot]]lar, kiyim-kechak va boshqa tovarlar ishlab chiqarishda yaratiladi. Shu tarzda kishilarning [[moddiy turmush]] darajasi, moddiy ehtiyojlarning qondirilishi [[iqtisodiyot]]ningiqtisodiyotning holatiga, iishlab chiqarishning rivojlanishiga tugʻridan-toʻgʻri va bevosita bogʻliqdir.