Hind tili: Versiyalar orasidagi farq
Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
k andoza til, replaced: {{stub}} → {{lang-stub}} using AWB |
Tahrir izohi yoʻq |
||
Qator 1:
{{Til
| nom = Hind tili
| milliy nom = हिन्दी
| mamlakatlar = [[Hindiston]]
| biluvchilar = 180 000 000 (1991)
| o'rin = [[Hindiston]]
| til oilasi = [[Hindyevropa tillari|Hindyevropa]]
| rasmiy =
| yozuv = [[devanagari]]
| iso1 = hi
| iso2 = hin
| iso3 = hin
}}
'''Hind tili''' ({{lang-hi|हिन्दी}}), h i n d i y — hind tillaritn biri; Hindistonning rasmiy tili va Hindistonda tarqalgan asosiy adabiy tillardan biri. Uttar-Pradesh, Madhya-Pradesh, Hariyana, Bihar, Rajasthan, Himachal-Pradesh shtaglarida hamda Dehli ittifoqiy hududida tarqalgan. Unda 250 mln.ga yaqin kishi soʻzlashadi (oʻtgan asrning oxirlari). H. lahjalari struktura jihatidan farqlanuvchi 2 guruhga ajraladi: khari boʻli, hariyani, braj, kanaoʻji, bundeli lahjalaridan iborat gʻarbiy guruh va avadhi, bagheli, chhat-tisgarhi lahjalaridan iborat sharqiy guruh.
Yaqin qarindosh tillar orasida Hind tili ham geografik, ham tipologik jihatdan markaziy oʻrinni egallaydi: gʻarbroqda joylashgan tillarga qaraganda Hind tilida eski flektiv shakldar kamroq, ayni paytda unda agglyutinatsiya sharqiy (mas, bengal tili) tillardagidek rivojlanmagan. Fonetikasida un-lilarning choʻziqligi va burunlashu-vi (nazalizapimsi) maʼno farqlash xususiyatiga ega. Undoshlar, aksari \ind-oriy tillaridagi kabi, 5 lokal qator boʻyicha taqsimlanadi. Morfologiyasida otlarning koʻmakchilar yordamida yasaladigan va feʼllarning yordamchi feʼllar bilan hosil qilinadigan analitik shakllari koʻplab uch-raydi. Hind tilida sanskrit tilining lugʻaviy va soʻz yasovchi vositalari keng qoʻllanadi. Shu jihagi bilan arabcha va forscha lugʻaviy va boshqa unsurlar qoʻlla-iadigan urdulyai farq qiladi.
| |||