Arab tili: Versiyalar orasidagi farq

Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
k andoza til using AWB
Lingveno (munozara | hissa)
Tahrir izohi yoʻq
Qator 12:
| iso3 =
}}
'''Arab tili''' — Somiy tillar guruhining jan. tarmog‘iga mansub til. Yaqin va O‘rta Sharq hamda Afrika shim.586dagi yigirmadan ortiq mamlakatning rasmiy davlat tili hisoblanadi. Arab tili da 200 mln. dan ortiq aholi gaplashadi (1997). Qadimiy Arab tili mil. av. 5 — 4-a.larga taalluqli obidalar orqali ma’-lumdirma’lumdir. U mumtoz arab tilining pay-dopaydo bo‘lishiga zamin bo‘lgan. Mumtoz Arab tili ning leksik va grammatik shaklla-nishishakllanishi johiliya davri (5 — 7-a.lar) sho-irlariningshoirlarining og‘zaki ijodlarida namoyon bo‘la boshlagan. Qur’oni Karimning nozil bo‘lishi natijasida mumtoz Arab tili badiiyati yanada go‘zallashdi va gramma-tikgrammatik me’yorlari mukammallashdi. 8 — 9-a.larda mumtoz Arab tili grammatikasi ish-labishlab chiqildi, islom yoyilgan o‘lkalarda rasmiy va ilmiy til bo‘lib qoldi. Ibn Sino, Beruniy, Xorazmiy va boshqa ilmiy asarlarini ana shu tilda yozganlar. Mum-tozMumtoz Arab tili leksik jihatdan bir oz o‘zgargan holda, hozirga qadar arablarning adabiy tili bo‘lib kelmoqda. Buning asosiy sa-babisababi arab dunyosini birlashtirib turuv-chituruvchi Qur’oni Karim, Hadisi Sharif va boshqa mo‘’tabar manbalardir. Arab dunyosidagi vaqtli matbuot, nashrlar, radio va tele-videniyetelevideniye hozirgi shu tilda. Arab so‘zlashuv tili adabiy tildan keskin farqlanadi, fonetik va leksik jihatdan bir-birigabirbiriga o‘xshamaydi. Misr, Sudan, Suriya, Iroq, Mag‘rib, Xasaniya (Mavritaniya), Shoa (Nigeriya, Kamerun, Niger) lahjalariga bo‘linadi. Ushbu lahjalar asosan 3 sa-babgasababga ko‘ra yuzaga kelgan: 1) arab adabiy tiliga quraysh qabilasi (Makka) sheva-sidashevasida nozil bo‘lgan Qur’oni Karim tili asos bo‘lgan, zero o‘sha vaqtlardayoq Ara-bistonArabiston ya.o.da yashovchi qabilalarning tillarida turli tafovutlar bor edi; 2) hozirgi arab dunyosining aksar qismi ke-libkelib chiqishi arab bo‘lmagan xalqlardir. Ular islom ta’sirida arablashgan. Ularning hozirgi so‘zlashuv tilida islom-gachaislomgacha mavjud bo‘lgan ona tillari un-surlariningunsurlarining bo‘lishi, tabiiy; 3) arab dunyosining aksar qismi g‘arb istilochi-lariistilochilari hukmronligi ostida bo‘lganligi hududiy lahjalarning jiddiy farqla-nishigafarqlanishiga olib kelgan. Turkiston, xusu-sanxususan hozirgi O‘zbekiston hududi Arab xali-faligixalifaligi tomonidan bo‘ysundirilgach va islom mahalliy aholi tomonidan qabul qilingach, Arab tili hamda arab yozuvi mazkur hududda ilm-fanilmfan tili va yozuviga aylan-diaylandi. Shu bilan bog‘liq holda arabshunoslik vujudga keldi.Ad.: Sharbatov G. Sh., Sovremenniy arabskiy yazik, M., 1961; Talabov E., Arab tili, T., 1993.Sarvar Abdullayev.<ref>[[OʻzME]]. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil</ref>
<!-- Bot tomonidan qoʻshilgan matn oxiri -->