Pablo Escobar: Versiyalar orasidagi farq

'''Pablo Emilio Escobar Gaviria''' ({{lang-es|Pablo Emilio Escobar Gaviria}}; [[1949-yil]] [[1-dekabr]], [[Rionegro]] — [[1993-yil]] [[2-dekabr]], [[Medelin]]) — [[Kolumbiya]]lik mashhur yirik narkobaron, qotil, terrorchi, oʻgʻri, [[siyosat]]chi va milliarder. Giyohvand moddalar savdosidan boyib ketgan. U tarixga “Kokain qiroli” nomi bilan kirgan<ref name="colombialink.com">{{cite web|url=http://www.colombialink.com/01_INDEX/index_personajes/narcotrafico/escobar_gaviria_pablo_ing.html |title=Pablo Escobar Gaviria – English Biography – Articles and Notes |publisher=ColombiaLink.com |date= |accessdate=2011-03-16}}</ref><ref>{{cite web|author=Business |url=http://businessnews.za.msn.com/gallery.aspx?cp-documentid=155873587&page=1 |title=Pablo Emilio Escobar 1949 – 1993 9 Billion USD – The business of crime – 5 'success'successʼ stories |publisher=Businessnews.za.msn.com |date=2011-01-17 |accessdate=2011-03-16}}</ref>. «[[Forbes]]» jurnalining [[1989-yil]]gi sonida Escobarning boyligi 9 milliard [[dollar]]dan ziyod ekanligi aytilgan<ref>{{cite web|url=http://www.forbes.com/sites/seankilachand/2012/03/21/forbes-history-the-original-1987-list-of-international-billionaires/|title=The Original 1987 List Of International Billionaires|publisher=Forbes.com LLC™|lang=en|accessdate=2015-20-07}}</ref>. Boshqa manbalarda esa, uning umumiy boyligi 30 milliard dollardan ortiq ekanligi va [[AQSh]]dagi 80 foiz [[kokain]]ni aynan Escobar “ishlab chiqarayotganligi” aytilgan<ref>{{cite news|url= http://www.celebritynetworth.com/articles/entertainment-articles/20-richest-drug-dealers-time/#!/1-pablo-escobar-net-worth-30-billion_1083/|title= Pablo Escobar|publisher= celebritynetworth.com}}</ref>. Escobarning nomi nafaqat [[Kolumbiya]]da, balki butun dunyoda taniqli edi. U ayniqsa, aholining kambagʻal qismi, bekorchi va koʻchabezorilari orasida mashhur boʻlgan. “Doktor”, “Janob”, “Ruhoniy”, “Sehrgar”, “Podshoh” kabi laqablarga ega boʻlgan<ref name="Marcela Grajales">{{cite web |url = http://www.kean.edu/~eslprog/accents/2005/page2005_7.html |title = Pablo Escobar |author = Marcela Grajales |publisher = Accents Magazine, Kean University |accessdate = 2010-02-13 }}</ref>.

Pablo Escobar [[1949-yil]]ning [[1-dekabr]]ida [[Kolumbiya]]ning Antokiya Departamentiga kiruvchi [[Rionegro]] shaharchasida fermer Xesus Escobar va oʻqituvchi Hermilda Gaviria oilasida tugʻilgan<ref>{{cite web |url name= http://www.kean.edu/~eslprog/accents/2005/page2005_7.html |title = Pablo Escobar |author = "Marcela Grajales |publisher = Accents Magazine, Kean University |accessdate = 2010-02-13 }}<"/ref>. Oiladagi yettita farzanddan uchinchisi edi. Maktab va oʻqishga deyarli qiziqmagan, koʻp vaqti koʻchada, Medelin shahrining xilvat mahallalarida oʻtgan. Biroz vaqt [[:en:Universidad Autónoma Latinoamericana|Lotin Amerikasi Avtonom Universitetiga]] borgan<ref name="books.google.fr">{{cite web|last1=Salazar|first1=Alonso|title=Pablo Escobar, el patrón del mal (La parábola de Pablo)|url=https://books.google.fr/books?id=oq2hnTHpLW8C&dq=biografia+pablo+escobar+gaviria+estudios&hl=fr&source=gbs_navlinks_s|website=Google Livres|publisher=Penguin Random House Grupo Editorial USA, 2012|accessdate=11 February 2015}}</ref><ref>{{cite web|last1name=Salazar|first1=Alonso|title=Pablo Escobar, el patrón del mal (La parábola de Pablo)|url=https://"books.google.fr"/books?id=oq2hnTHpLW8C&dq=biografia+pablo+escobar+gaviria+estudios&hl=fr&source=gbs_navlinks_s|website=Google Livres|publisher=Penguin Random House Grupo Editorial USA, 2012|accessdate=11 February 2015}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.crimeandinvestigation.co.uk/crime-files/pablo-escobar/biography.html|title=PABLO ESCOBAR|publisher=AETN UK|lang=en|accessdate=2013-05-06|archiveurl=http://www.webcitation.org/6GX0FHdFl|archivedate=2013-05-11}}</ref><ref>{{cite web|url=http://movies.tvguide.com/private-archives-pablo/review/137624|title=The Private Archives Of Pablo Escobar: Review|last=Fox|first=Ken|publisher=TV Guide|lang=en|accessdate=2013-05-06|archiveurl=http://www.webcitation.org/6GX0G96cp|archivedate=2013-05-11}}</ref>.

Dastlab Pablo qabrlar ustidagi [[marmar]] toshlarni oʻgʻirlab, ulardagi yozuvlarini oʻchirgan va [[panama]]lik chayqovchilarga pullagan<ref>{{cite web |url = http://www.richestperson.org/colombian-drug-lord-pablo-escobar/ |title = Escobar Seventh Richest Man in the World in 1990 |publisher = Richest Person.org |archiveurl = http://wayback.archive.org/web/20101206105551/http://www.richestpersons.net/colombian-drug-lord-pablo-escobar/ |archivedate = 2010-12-06 |accessdate = 2010-02-13 }}</ref>. Keyinroq [[tamaki]], [[koʻknori]], qalbaki [[lotereya]]lar savdosi va mashina oʻgʻirlash bilan ham shugʻullangan. Oʻgʻirlik va noqonuniy savdodan kamida million [[dollar]] ishlab topgan. Bu ishlarda Pablo Medellindagi oʻz davrining taniqli jinoiy “avtoritet”laridan Bernal Aguirro va Alvaro Prieto bilan hamkorlik qiladi<ref>{{cite web |url = http://articles.orlandosentinel.com/1991-03-10/news/9103080293_1_pablo-escobar-medellin-cartel-cocaine/2 |title = Colombian Druglord Trying To Turn Wealth Into Respect – Page 2 – Orlando Sentinel |publisher = Articles.orlandosentinel.com |date = 10 March 1991 |accessdate = 2011-03-16 }}</ref>. Bu orada atrofiga koʻplab yigitlarni yigʻib, [[Uyushgan jinoyatchilik|uyushgan jinoiy guruh]] tuzgan<ref>{{cite web|url=http://www.colombialink.com/01_INDEX/index_personajes/narcotrafico/escobar_gaviria_pablo_ing.html|title=Pablo Escobar|publisher=ColombiaLink.com|lang=en|accessdate=2013-05-06|archiveurl=http://www.webcitation.org/6GX0HGChN|archivedate=2013-05-11}}</ref>. [[1971-yil]]i Pabloning odamlari tomonidan Medellindagi boy sanoatchi Diego Echavarría Misas oʻgʻirlab ketiladi. Pablo uni ozod qilish evaziga katta tadbirkorning oila aʻzolaridanaʼzolaridan pul talab qiladi, biroq omadsizlik tufayli bu reja amalga oshmay, jinoyatchilar Misasni oʻldirishga majbur boʻlishadi. Pablo bu voqea haqida butun shaharga ochiqchasiga maʻlummaʼlum qiladi. Pabloning bu ishi uchun unga shaharliklar “Doktor” deb laqab qoʻyadilar. Bu vaqtda Pablo hali 21 yoshda edi<ref name="Teract">{{cite web|url=http://teract.ru/kokainovyy-korol/v-21-god-pablo-ne-ispytyval-nedostatka-v-zhelayushchikh.../|title=В 21 год Пабло не испытывал недостатка в желающих...|publisher=teract.ru|accessdate=2013-05-07|archiveurl=http://www.webcitation.org/6GX0IehD2|archivedate=2013-05-11}}</ref>.

Pablo va uning akasi Roberto Escobar giyohvand moddaning yangi turi – [[kokain]] biznesini tashkil etdilar. Aka-uka Escobar bir necha marta [[Peru]]ga borishgan va u yerdan kokain tayyorlash uchun oz miqdorda aralashma olib kelishgan. Bu aralashmadan ishlab chiqarilgan kokain juda tez ommalashdi va Pablo uni tarqatishni butun mamlakat boʻylab amalga oshira boshladi<ref name="pbs.org">{{cite web|url=http://www.pbs.org/wgbh/pages/frontline/programs/transcripts/1309.html|title=frontline: transcripts: the godfather of cocaine|work=pbs.org}}</ref>.

[[1975-yil]]dan boshlab Pabloning tashabbusi bilan kokain yetishtiriladigan plantatsiyalar va uni qayta ishlaydigan laboratoriyalar tashkil topa boshladi. Kokain dastlab butun Kolumbiya hududida tezlik bilan tarqaldi. Pablo va uning jinoiy sheriklari koʻplab kokainni [[Amerika]] mamlakatlariga tarqalishi ([[kontrobanda]])ni yoʻlga qoʻyadilar: 2-3 yil ichida Kolumbiyadan [[Panama]], [[Gvatemala]] va [[Meksika]] orqali [[AQSh]]ga [[kokain]] joʻnatiladigan “maxsus yoʻl” tashkil topdi<ref name="Teract"/>. [[1977-yil]]da Pablo uch nafar givohfurush hamtovoqlari bilan “[[Medelin kokain karteli]]” nomli yirik jinoiy tashkilotga asos soladi. Bu tashkilot kokain ishlab chiqarish va tarqatish borasida dunyoda tengi yoʻq edi. <ref>{{cite web|url=http://www.medellintraveler.com/escobar.html |title=Pablo Escobar – The Medellin Cartel |publisher=Medellintraveler.com |date= |accessdate=2011-03-16}}</ref>.

[[Medellin kokain karteli]] kun sayin rivojlanib bordi. Pablo Escobar ushbu kartelning rahbari oʻlaroq, “kokain qiroli” boʻldi<ref name="dailyrecord.co.uk">{{cite web|url=http://www.dailyrecord.co.uk/news/editors-choice/2009/03/16/amazing-story-of-how-pablo-escobar-came-to-be-the-richest-crook-in-history-86908-21201734/ |title=Amazing story of how Pablo Escobar came to be the richest crook in history |publisher=The Daily Record |date= |accessdate=2011-03-16}}</ref>. Kartel ixtiyorida 6 ta [[vertolyot]], 15 ta yuk tashish uchun [[samolyot]], kemalar, juda katta miqdorda qurol-yarogʻ, hatto suvosti kemasi bor edi. Kokain partiyasi, asosan [[Texas]] va [[Florida]] shtatlariga yetkazib berilar va butun mamlakat boʻylab tarqatilardi. Tez orada Pabloning sheriklari [[Carlos Lehder]] va [[Robert Vesco]] [[Bagama orollari]]dan birida “[[:en:Norman’sNormanʼs Cay|Norman’sNormanʼs Cay]]” deb nomlangan orolchani sotib oladilar va uni narkotik moddalar transportirovka qilinadigan bazaga aylantiradilar. Orolda kokain saqlanadigan maxsus omborlar, ishchilar uchun turar joylar, shuningdek, mehmonxonalar, kafelar va boshqa obyektlar qurildi. Pabloning oʻz ixtiyorida esa, 7 kvadrat kilometr maydonga ega boʻlgan “Hacienda Napoles” nomli yirik majmua boʻlib, unda turar joy, omborxonalar, hayvonot bogʻi bor edi<ref name="colombialink.com">{{cite web|url=http://www.colombialink.com/01_INDEX/index_personajes/narcotrafico/escobar_gaviria_pablo_ing.html |title=Pablo Escobar Gaviria – English Biography – Articles and Notes |publisher=ColombiaLink.com |date= |accessdate=2011-03-16}}</ref> 1980-yillarning oʻrtalarida Escobar tomonidan [[AQSh]]ga har kuni 90 tonnagacha kokain reaktiv samolyotlar va kemalar orqali yetkazib berilar edi. Kokain asosan baliq va shunga oʻxshash “maskirovkalar” bilan berkitilgan<ref>{{cite web|author=Business |url=http://businessnews.za.msn.com/gallery.aspx?cp-documentid=155873587&page=1 |title=Pablo Emilio Escobar 1949 – 1993 9 Billion USD – The business of crime – 5 'success'successʼ stories |publisher=Businessnews.za.msn.com |date=2011-01-17 |accessdate=2011-03-16}}</ref>.

{{quote|Medellin kokain karteli tomonidan 1980-yilda birgina [[AQSh]]ga har kuni 15 tonnadan ziyod, yaʻniyaʼni qiymati yarim milliard dollardan ham ortiq kokain “eksport” qilinardi. Shuning uchun ham Pablo qisqa muddat ichida dunyoning eng badavlat kishilaridan biriga aylandi<ref name=accountant>{{cite web|url=http://search.barnesandnoble.com/The-Accountants-Story/Roberto-Escobar/e/9780446178921 |title=The Accountant'sAccountantʼs Story, Roberto Escobar, (9780446178921) Hardcover – Barnes & Noble |publisher=Search.barnesandnoble.com |date= |accessdate=2011-03-16}}</ref>.}}

[[Kolumbiya]]da ildiz otgan korrupsiya Escobarning kokain biznesi rivojlanishiga juda keng yoʻl ochib bergandi. Escobar hukumat bilan “[[kumush]] yoki [[qalay]]”, yaʻniyaʼni ''“pulni olib jim boʻl yoki hayoting bilan vidolash!”'' prinsipi asosida ishlardi. Yuzlab oddiy fuqarolar, prokuror, politsiyachilar shu prinsip tufayli halok boʻlganlar, ayrimlari [[pora]] evaziga sotilib ketgan. Pablo kokain biznesi rivoji haqida shunday degan:

{{quote|Bir odamga pora berasan, yana bir odamga pora berasan, soʻng ular orqali pulingni qaytarib olaverasan.<ref name="independent.co.uk">{{cite news| url=http://www.independent.co.uk/news/world/farmers-son-who-bribed-and-murdered-his-way-into-drugs-neither-government-forces-nor-other-drug-traffickers-were-interested-in-taking-pablo-escobar-alive-patrick-cockburn-reports-1465001.html | work=The Independent | location=London | title=Farmer'sFarmerʼs son who bribed and murdered his way into drugs: Neither government forces nor other drug traffickers were interested in taking Pablo Escobar alive. Patrick Cockburn reports | date=December 3, 1993}}</ref>}}

[[1982-yil]]da 32 yoshli Pablo Escobar [[Kolumbiya]] Liberal partiyasining aʻzosiaʼzosi boʻldi. U mamlakat [[parlament]]i – [[Vakillar Palatasi]]ga deputatlikka saylandi<ref>"Así conocí a Pablo Escobar". Revista Semana. May 12, 2007.</ref>. Endi u mamlakat rahbari boʻlishni niyat qila boshladi. Biroq, u bu yoʻlda yirik toʻsiqqa uchragan.

Kolumbiyada Prezidentlik saylovlari boshlanishidan avval [[Kolumbiya]] Adliya vaziri Rodrigo Lara Bonilla “jinoiy faoliyatdan kelgan daromadlarni saylovga aralashtirmaslik” uchun narkotrafikka qarshi kampaniya boshlab yubordi<ref>{{cite web|url=http://www.pbs.org/wgbh/pages/frontline/programs/transcripts/1309.html|title=frontline: transcripts: the godfather of cocaine|workname="pbs.org}}<"/ref>. Nihoyat, [[1984-yil]]da vazirning harakatlari bilan Escobar parlamentdan quvilgan va Prezident lavozimiga nomzodlar roʻyxatidan oʻchirilgan. Buning uchun Escobar vazirdan oʻch olgan: uning mashinasini ottirib tashlagan, vazir joyida oʻlgan.

1980-yillarning oʻrtalariga kelib [[Ronald Reagan]] boshchiligidagi [[AQSh]] maʻmuriyatimaʼmuriyati narkotik moddalarning nafaqat [[AQSh]], balki butun dunyoda tarqalayotganligidan xavotir bildirdi. Ular [[Kolumbiya]] rahbariyatidan kokain savdosi bilan shugʻullanayotgan [[jinoyat]]chilarni [[AQSh]] maʻmuriyatigamaʼmuriyatiga berishni talab qildilar. Kolumbiya hukumati Escobardan va u boshqarayotgan narkokartel aʻzolaridanaʼzolaridan taslim boʻlishni talab qildi. Narkomafiya esa bunga javoban “[[:en:Los Extraditables|LOS EXTRADITABLES]]” deb ataluvchi [[terror]]istik tashkiloti tuzdi.

Shu bilan birga, [[Medelin kokain karteli]]ga raqobatchi [[Kali karteli]]<ref name="justice.gov">{{cite web |url=http://www.justice.gov/dea/pubs/history/1990-1994.html |title=Decline of the Medellín Cartel and the Rise of the Cali Mafia |publisher=U.S. Drug Enforcement Administration |accessdate=2010-02-13}}</ref> oʻrtasida ham keskin olishuv sodir boʻladi. Oʻzaro nizolar natijasida koʻp qurbonlar beriladi<ref name="Karl Penhaul">{{cite news|title=Drug kingpin'skingpinʼs killer seeks Colombia office|publisher=Boston Globe|date=May 9, 2003|author=Karl Penhaul}}</ref>.

[[Kolumbiya]] hukumati Escobarni qoʻlga olish uchun mamlakat ichki ishlar vazirining oʻrinbosari, polkovnik Hugo Martínez boshchiligida “maxsus guruh” tuzadi<ref name="dominicstreatfeild.com">[http://www.dominicstreatfeild.com/2010/11/24/interview-with-hugo-martinez-the-man-who-got-pablo-escobar/ Interview with Hugo Martinez – the man who 'got'gotʼ Pablo Escobar] D.Streatfeild. November 2000.</ref>. Qidiruv ishlari natijasida Escobar guruhidan bir necha kishi qoʻlga olinib, [[AQSh]] maʻmuriyatigamaʼmuriyatiga topshiriladi. Pablo kelishuvga erishish yoʻllarini qidira boshlaydi. Buning uchun u bir qancha yirik hukumat amaldorlarini garovga oladi va ularni qoʻyib yuborish evaziga hukumatdan uning jinoyatlarini kechirilishni talab qiladi. Talablarning barchasi bajarilgan taqdirda, Pablo baʻzibaʼzi mayda jinoyatlarini tan olishga va qamoqxonada oʻtirishga vaʻdavaʼda beradi<ref>{{cite news|title=Drug kingpin's killer seeks Colombia office|publisher=Boston Globe|date=May 9, 2003|authorname="Karl Penhaul}}<"/ref>.

Escobarni qoʻlga olish uchun tuzilgan “maxsus guruh”ga qoʻshimcha<ref>[http://www. name="dominicstreatfeild.com"/2010/11/24/interview-with-hugo-martinez-the-man-who-got-pablo-escobar/ Interview with Hugo Martinez – the man who 'got' Pablo Escobar] D.Streatfeild. November 2000.</ref>, uning jinoyatlari qurboni boʻlgan shaxslarning yaqinlari birlashib, “LOS PEPES” yaʻniyaʼni «'''Pe'''rseguidos por '''P'''ablo '''Es'''cobar» — “Pablo Escobarni taʻqibtaʼqib etuvchilar” guruhini tuzadilar. Guruh aʻzolariaʼzolari asosan, terroristik aktlar natijasida, shuningdek Pabloning jinoiy ishlariga homiylik qilishni istamagani uchun halok boʻlgan kishilarning yaqinlaridan tashkil topgan edi. Ular butun mamlakat boʻylab Escobarga tegishli uylarga hujum uyushtirib, uning bir qancha mol-mulkiga zarar keltiradilar.

Pablo Escobar bir necha oy davomida yashirinib yurishga majbur boʻlgan. [[1993-yil]]ning [[2-dekabr]] kuni Escobar xotiniga qoʻngʻiroq qiladi. Suhbatni “proslushka” qilayotgan “maxsus guruh” xodimlari uning turar joyini aniqlaydilar. Tez orada Escobar yashiringan koʻp qavatli uy qurshab olinadi. Harbiylar uning uyiga bostirib kiradilar. Uyda Escobar, uning bir tansoqchisi va ikki nafar xizmatkori bor edi. Pabloning tansoqchisi Alvaro de Jesús Agudelo harbiylar bilan boʻlgan otishmada halok boʻladi. Xizmatkorlar oynadan pastga sakrab, qochib ketayoganda [[politsiya]]chilar tomonidan otib oʻldiriladi. Pablo Escobarning oʻzi bino tomi orqali qochayotgan vaqtida, “maxsus guruh” snayperi uning oyogʻiga oʻq uzadi va u yerga qulab tushadi. Yaralangan va yerda yotgan Escobarning boshiga qarata snayper tomonidan yana ikkita oʻq uziladi.<ref name="justice.gov"/><ref name="eltiempo.com">{{cite web|url=http://www.eltiempo.com/justicia/2006-11-08/ARTICULO-WEB-NOTA_INTERIOR-3317670.html|title=Familiares exhumaron cadáver de Pablo Escobar para verificar plenamente su identidad|work=eltiempo.com}}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.justice.gov/dea/pubs/history/1990-1994.html |title=Decline of the Medellín Cartel and the Rise of the Cali Mafia |publisher=U.S. Drug Enforcement Administration |accessdate=2010-02-13}}</ref><ref>{{YouTube|yVZoULtUCd8|Video of Escobar'sEscobarʼs exhumation}}</ref>. BaʻziBaʼzi manbalarda Escobar oʻz joniga qasd qilgan boʻlishi mumkinligi aytiladi<ref>{{cite web|urlname=http://www."eltiempo.com"/justicia/2006-11-08/ARTICULO-WEB-NOTA_INTERIOR-3317670.html|title=Familiares exhumaron cadáver de Pablo Escobar para verificar plenamente su identidad|work=eltiempo.com}}</ref>.

Pablo Escobar Kolumbiyadagi kambagʻal aholiga har doim yordam bergan. Ayniqsa, bolalar [[futbol]]iga qilgan homiyligi uchun u xalqning e’tiborinieʼtiborini qozongan. U homiylik qilgan [[Atlético Nacional]] futbol jamoasi [[1989-yil]]gi [[Janubiy Amerika]] futbol chempionati gʻolibi boʻlgan<ref>Davison, Phil. "The Road to Italy: In the Shadow of the Drug Barons." The Independent 20 May 1990. Lexis-Nexis Academic. 8 Oct. 2009</ref>.

Mamlakat gʻarbidagi eng yirik hisoblangan [[Rim katolik cherkovi]]ning qurilishini ham Pablo Escobar moliyalashtirgan<ref name="Killing Pablo">Mark: The Hunt For The World'sWorldʼs Greatest Outlaw." Atlantic Monthly Press, New York 2001</ref>.

Escobar 1976-yili 15 yashar Mariya Viktoriyaga uylangan. Undan ikki farzandi: (Xuan Pablo va Manuela) bor<ref name="BBCJune2008">{{cite news |title=At home on Pablo Escobar'sEscobarʼs ranch |first=Mike |last=Ceaser |url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/americas/7390584.stm |newspaper=[[BBC News]] |date=2 June 2008 |accessdate=13 February 2010}}</ref>. Escobarning oʻlimidan soʻng, uning xotini va farzandlari [[Argentina]]ga koʻchib oʻtishgan. Shuni aytish kerakki, uning oʻgʻli Sebastian jurnalistlarga bergan intervyusida shunday degan: "Biz qochqin paytida ekanligimizda, otam men va singlimni sovuqdan asrash va ovqat tayyorlab berish uchun naqd 2 million dollarni gulxanga tashlagan"<ref>[http://gazeta.ru/news/lenta/2009/11/03/n_1420849.shtml DM: Эскобар сжёг $2 млн, чтобы согреть дочь]</ref>.

== [[Ommaviy axborot vositalari|OAV]] Escobar haqida ==

* [[AQSh]]lik yozuvchi [[Mark Bowden]] [[2001-yil]]da “Escobar” nomli biografik roman yozdi<ref name="poorbuthappy.com">{{cite web|url=http://poorbuthappy.com/venezuela/post/venezuelan-actor-edgar-ramirez-to-play-pablo-escobar/ |title=Venezuelan actor Edgar Ramirez to Play PABLO ESCOBAR|website=Poor But Happy}}</ref>

* [[2007-yil]]i “Pabloning oʻlimi” nomli film namoyish etildi<ref>{{cite web|urlname=http://"poorbuthappy.com"/venezuela/post/venezuelan-actor-edgar-ramirez-to-play-pablo-escobar/ |title=Venezuelan actor Edgar Ramirez to Play PABLO ESCOBAR|website=Poor But Happy}}</ref><ref name="tribecafilmfestival.org">{{cite web|url=http://www.tribecafilmfestival.org/weekly-screengrab-101007.html|website=TribecaFilmFestival.org|title=Weekly Screengrab: Sparring Partners|date=October 1, 2007}}</ref>.

* [[2009-yil]]da “Escobar” filmi namoyish etilgan<ref>{{cite web|urlname=http://www."tribecafilmfestival.org"/weekly-screengrab-101007.html|website=TribecaFilmFestival.org|title=Weekly Screengrab: Sparring Partners|date=October 1, 2007}}</ref>.