Eroniy xalqlar: Versiyalar orasidagi farq

Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
Akhemen (munozara | hissa)
Tahrir izohi yoʻq
k vekifikatsiya, imlo, replaced: * → * (70) using AWB
Qator 25:
'''Janubi-gʻarbiy tillar'''
* [[Fors tili]] (forscha, dari, tojikcha), klassik davri X—XVI/XVII-asrlar. Hozirda turli fors-tojik sheʼvalar kontinuumini (birlashmasini) tashkil etadi va uchta adabiy tilga boʻlinadi.
* * [[Fors tili]] (asosan [[Eron]]da)
* * [[Dari tili]] ([[Afgʻoniston]] va [[Pokiston]]da)
* * [[Tojik tili]] ([[Tojikiston]] va [[MDH]]ning boshqa mamlakatlarida)
: Ushbu kontinuumga qattiq farqlanadigan hazoralar va choraymoqlar tillari, shuningdek:
* Tat tili
* Lur-baxtiyoriylar tillari
* * Lur tili
* * Baxtiyoriy tili
* Fars sheʼvalari
* Lar sheʼvalari
Qator 40:
'''Shimoli-gʻarbiy tillar'''
* Kurd tilari
* * kurmanjiy
* * soraniy
* * feyliy
* * lokiy
* Daylamiy tillari
* * guroniy (avrumoniy)
* * zazaki (dimliy)
* Kaspiyoldi tillar
* * gilyon tili
* * mozandaron tili
* * velatru tili
* * shomirzodiy tili
* Ozariy † — turkiy tillar tufayli oʻchgan Ozarbayjon hududidagi qadimiy til va ularning hozirgi lokal qoldiqlari:
* * tolish tili
* * tat tili
* * kilit tili †
* Semnon tillari — xilma-xil lokal sheʼvalar:
* * semnon tili
* * sangisar tili
* * semnon yerlari tillari
* Markaziy eroniy guruh
* * markaziy eroniy tillar
* * sivandiy
* * tojrishiy †
* «Sharqiy» hudu
* * baluj tili
* * ormuriy
* * parochiy
 
'''Janubi-shaqriy tillar'''
* Afgʻoncha tillar
* * [[Pushtu tili]] (pashto, paxto) (afgʻoncha)
* [[Pomir tillari]]
* * [[vohon tili]]
* * munjon tili
* ** sargʻulom tili †
* * Janubiy Pomir tillari
* ** ishkoshim tili
* ** sanglich tili
* ** zebak tili †
* * Shimoliy Pomir subguruhi
* ** yozgʻulom tili
* ** vanj tili †
* ** Shugʻnon-rushon tillari
* *** shugʻnon tili
* *** rushon tili
* *** bartang tili
* *** xuf tili
* *** roʻshorv tili
* *** sarikoʻl tili
 
'''Shimoli-sharqiy'''
* [[Yagʻnob tili]] ([[Sugʻdsugʻd tili|sugʻd tilidan]]dan kelib chiqqan va ushbu tilga juda oʻxshash)
* Alan tili †
* * [[Osetin tili]] (kudarja va ksancha - Janubiy Osetiyada, ironcha va digorcha - Shimoliy Osetiyada)
* * Yass tili †
 
== Tarixi ==
Qator 102:
Quyida qadimiy koʻchmanchi va koʻchmanchi boʻlmagan eroniy xalqlar koʻrsatilgan:
* '''Koʻchmanchi boʻlmagan va yarimkoʻchmanchi xalqlar'''
* * qadimgi [[forslar]]
* * [[midiya]]liklar
* * [[Parfyanlar|parfiyaliklar]]
* * [[oriylar]]
* * [[Margʻiyona|margʻiyonliklar]]
* * [[baqtriya]]liklar
* * [[soʻgʻd]]iylar
* * [[xorazmiylar]]
* * sagʻartiyaliklar
* * satagʻotiyliklar
* * zarangʻiyonliklar
* * araxoziyliklar
* '''Koʻchmanchi xalqlar'''
* * [[saklar]]
* * [[massagetlar]]
* * [[dahlar]]
* * parnalar
* * [[skiflar]]
* * [[sarmatlar]]
* * [[yaziglar]]
* * [[roksolanlar]]
* * [[alanlar]]
* * [[eftaliylar]]
* * [[xioniylar]]
 
=== Vujudga kelishi ===
Qator 140:
* Yangi vujudga kelgan [[turkiy tillar]]ning ekspansiyasi va butun [[Oʻrta Osiyo]]da uzoq davom etgan eroniy [[tojik tili]]ning boshqaruvi tugashi va uning Oʻrta Osiyo janubida va janubi-sharqida, shuningdek shimoliy Afgʻonistonda gegemoniyasi qolishi.
* Eroniy madaniyatga ega va boshqa turkiy xalqlardan farqli oʻlaroq koʻchmanchi boʻlmagan [[oʻzbeklar|oʻzbek etnosining]] vujudga kelishi.
 
=== Hozirgi eroniy xalqlar ===
[[Fayl:Hamid Karzai 2006-09-26.jpg|200px|thumb|right|Pushtun — Afgʻoniston sobiq Prezidenti Hamid Karzay]]
Qator 196 ⟶ 197:
* [[Qurdiston]]
</div>
 
=== Hozirgi paytda ===
{| class="wikitable"
Qator 257 ⟶ 259:
 
== Adabiyot ==
 
== Manbalar ==
{{manbalar}}