'''Amu-Buxoro mashina kanali''' — [[Buxoro viloyati]]dagi [[sug‘orish]] [[kanal (suv yoʻli)|kanali]]. [[Amudaryo]]ning o‘ng qirg‘og‘idan[[qirg‘oq|qirg‘og‘i]]dan, [[Turkmanobod|Chorjo‘y]] sh. ([[Turkmaniston]]) dan 12 km yuqorida boshlanadi. [[Qizilqum]]dan o‘tib [[Buxoro vohasi]]ga suv beradi. 1-navbati [[1965]] yilda, 2-navbati [[1976]] yilda [[qurilish|qurilgan]]. Umumiy [[uzunlik|uz.]] 400 km. Suvni maksimal ko‘tarish bal. 111m, maksimal suv o‘tkazish imkoniyati 270 m³/s A.-Amu-Buxoro mashina kanali k.ning 1-navbati ishga tushirilgach, Buxoro viloyatida boshqa manbalardan[[manbalar]]dan sug‘orib kelingan 136,5 ming [[gektar|ga]] yerni Amudaryo suvi bilan sug‘orish mumkin bo‘ldi, Amudaryo havzasidagi[[daryo havzasi|havzasi]]dagi 377 ming ga yerning suv bilan ta’minlanishini yaxshilash, 23,8 ming ga yangi yerlarni sugorish imkoni tugildi. [[Magistral]] kanalda 65 [[gidrotexnika inshootlari|gidrotexnika inshooti]], 11 [[nasos stansiyasi|nasos st-yasi]] (jumladan suvni 54 m balandlikka ko‘tarib beradigan, har birining quvvati 12,5 ming kVt bo‘lgan 10 nasos agregatli Hamza-2 nasos st-yasi) bor. A.-Amu-Buxoro mashina kanali k.ning nasos st-yalari, ularning umumiy joylanishi, ayrim [[nasos]] agregatlarning quv-vati, shuningdek nasoslarning avtomatika va telemexanika vositalari bilan jihozlanishi jihatidan [[mamlakat]] [[irrigatsiya]] tajribasida noyob hisoblanadi. Birinchi mar-446ta Buxoro viloyatida nasos st-yasining old kamerasida[[kamera]]sida belgilangan [[suv sathinisathi]]ni doimo bir xilda saqlab turadigan avtomatik tamba (zatvor) qo‘llanildi. 152-km da [[3 (son)|uch]] yo‘nalishda suv [[taqsimlagich]] qurildi: chapda — A.-Amu-Buxoro mashina kanali k.ning 1-navbati uchun (suv sarfi 60,3 m³/s), o‘ngda — A.-Amu-Buxoro mashina kanali k.ning 2-navbati uchun (suv sarfi 95,8 m³/s) va o‘rtada rostlagich -[[To‘dako‘l suv ombori|To‘dako‘l]] [[yer shoʻrini yuvish|sho‘rini yuvish]] hamda kelajak-da uni to‘ldirish uchun suv beradi. A.-Amu-Buxoro mashina kanali k.ning 2-navbati tugaydigan 191-km da [[Qiziltepa]] nasos st-yasi qurildi. U A.-Amu-Buxoro mashina kanali k.ning 2-navbatidan [[Zarafshon (daryo)|Zarafshon]] daryosiga suv uzatadigan ikkinchi pogona hisoblanadi. [[Qiziltepa]] nasos st-yasining yuqori befida[[bef]]ida suv sathini ta’minlash uchun To‘dako‘l botig‘iga[[botiq|botig‘i]]ga [[suv tashlama|suv tashlaydigan]] inshoot qurilgan. A.-Amu-Buxoro mashina kanali k. 2-navbatining ishga tushirilishi 15,5 ming ga yangi yerlarni o‘zlashtirish, Amudaryo suvi bilan Buxoro, [[Samarqand viloyati|Samarqand]], [[Navoiy viloyati|Navoiy viloyatlaridagi]] 77 ming ga sug‘oriladigan yerlarning suv ta’mino-tini yaxshilash imkonini yaratdi.Sharif Hamdamov.
